Սամուրայների զենքերը՝ սո՞ւր, նետուաղե՞ղ, թե՞ հրազեն
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՄենք գիտենք, որ...
Սամուրայի գլխավոր զենքը եղել է սուրը. այն նաև համարվել է «սամուրայի հոգի», որից սամուրայը երբեք չի բաժանվել։
Իրականում այնքան էլ այդպես չէ։
Այլ բան է ծիսական գործողությունը և լրիվ այլ բան՝ իրական ճակատամարտը։ Իրականում սամուրայների համար սուրը հիմնական զենք չի հանդիսացել։ Այս ռազմիկների համար հիմնական զենքը եղել է մեծ աղեղը, որից նրանք մահաբեր նետեր են արձակել ուղղակի ընթացքից՝ ձիու վրա նստած։ Այս ամենը հաստատում է անգամ էտիմոլոգիա գիտությունը (բառագիտություն, կամ՝ բառերի նշանակության մասին գիտություն)։ Բանն այն է, որ ճապոներեն «կռվել» և «նետ արձակել աղեղից» բառակապակցությունները հնչում են միատեսակ։ Ստացվում է, որ այս զինատեսակը շատ հին է և եղել է առասպելական հնագույն ժամանակներում պատերազմելու հիմնական զինատեսակը։ Իհարկե, սամուրայը սուր ունեցել է, բայց դա ավելի շուտ հանդիսացել է ինքնապաշտպանության զենք, ճիշտ այնպես, ինչպես հիմա ժամանակակից բանակներում սպաները ատրճանակ են կրում, որը ճակատամարտելու զենք չես համարի։ Ավելի ուշ՝ մոտավորապես 14-րդ դարից սկսած, սամուրայների ամենաօգտագործվող զինատեսակներից է դարձել հեծյալի նիզակը, իսկ ավելի ուշ՝ 16-րդ դարում, անգամ՝ հրազենը։ Սուրը սամուրայի համար դարձել է «սամուրայի հոգի» միայն 1600 թվականից հետո՝ Էդոյի դարաշրջանում, ճիշտ այն ժամանակ, երբ պատերազմները Ճապոնիայում դադարեցին, և ամբողջ երկիրը համախմբվեց Տոկուգավա տան իշխանության տակ։ Այդ ժամանակ նետեր արձակող կամ նիզակով հեծելազորայինի կերպարը արդեն պահանջված չէր։ Եվ արդյունքում սամուրայի համար առաջնահերթ դարձավ սուրը ճիշտ այնպես, ինչպես ժամանակին եվրոպացի ազնվականների համար առաջնային էր դարձել սուսերը, որպես մենամարտի զենք։ Չնայած, իհարկե, անգամ այդ ժամանակ սամուրայները մնացած զինատեսակներից ևս օգտվում էին։
Միանգամայն պարզ է, որ սամուրայների զենքերի վերաբերյալ այս համընդհանուր մոլորությունների պատճառը Հոլիվուդն է և սամուրայների վերաբերյալ նկարահանած ֆիլմերը, որի հետևանքով հասարակության մեջ ստեղծվել է այս սխալ պատկերացումները։ Իսկ հրազենով սամուրայն ընդհանրապես չի տեղավորվում նրա վերաբերյալ ստեղծված այս պատկերում, և այդ տրամաբանությամբ՝ սամուրայը ոչ միայն այն չպետք է օգտագործի, այլ նաև պետք է արհամարհի։ Իրականում ճապոնացի ռազմիկները՝ սամուրայները, հրազենը անգամ ավելի էֆեկտիվ էին օգտագործում, քան եվրոպացիները նույն ժամանակներում։ Ընդ որում, Ճապոնիան արտադրում էր ավելի որակյալ և դիմացկուն հրազեն, քան Եվրոպան։ Սամուրայները հիմար չէին, նրանք հայտնի էին իրենց հարմարվողականությամբ և ցանկացած նորարարություն օգտագործում էին։ Չինական ներխուժումը և եվրոպական մշակույթի ազդեցությունը, այսպես, թե այնպես, ազդել են Ճապոնիայի վրա։ Արդյունքում ճապոնացի վարպետները փոխառել են ուրիշներից ոչ միայն հրացանը, այլ նաև սկսել են եվրոպական տիպի զրահներ ստեղծել։ Ինչքան էլ ճապոնացի սամուրայները կապված լինեին իրենց աղեղներին, միևնույն է, նրանք չէն կարող անտեսել այն փաստը, որ, օրինակ, պորտուգալացիների զենքը, որը կոչվում էր արկեբուզա, առավել էֆեկտիվ է նետ ու աղեղից։ Ճապոնիայում օգտագործվում էր մի քանի տեսակի հրազեն՝ սկսած հին պատրույգային հրացանից, վերջացրած, չնայած հազվագուտ հանդիպող, բայց լիարժեք թնդանոթներով (վերջիններս հայթայթվում էին խորտակված եվրոպական նավերից)։ Ժամանակին Ճապոնիայում հայտնի էր Կռվող պրովինցիաների մեծ դայմե (ֆեոդալ կոմս) Օդա Նաբունոգան, որը վարպետորեն էր օգտագործում հրազենը կռվի դաշտում, և ոչ ոք չէր կարող նրան գերազանցել։ Իսկ այլ դայմեներ՝ Տեկեդա Սիգեն, Նակուգավա Նեյասուն և Դատե Մասամունեն վարպետորեն օգտագործում էին նշանառուներ, խրամատային հրետանի և մեծ թվով արկեբուզաներ, ինչը տալիս էր ցնցող արդյունք։
Իհարկե, ներկայումս շատերը համարում են, որ ճապոնական բանակում հրազեն օգտագործել են հիմնականում հետևակայինները՝ ասիգարուները, և հետևաբար սամուրայները պետք է արհամարհեին հրազենը։ Իրականում ասիգարուն կռվի ժամանակ ընդամենը «թնդանոթի միս» է եղել, և այդ իսկ պատճառով ավելի հեշտ էր նրան սովորեցնել կրակել հրազենից, քան թե նետ ու աղեղից, որից կրակելը համարվում էր «բարձրագույն արվեստ»։ Սակայն դա չի նշանակում, որ սամուրայը հրազեն չի օգտագործել, ավելին՝ իրենց հատուկ ջանասիրությամբ նրանք հետևողականորեն սովորում էին այս զենքի օգտագործման գիտությունը։ Չնայած, իհարկե, չի կարելի բացառել, որ այնտեղ ևս կգտնվեին մարդիկ, որոնք կարհամարհեին «երկարաոտ հարավային բարբարոսների զենքը»։ Այնուամենայնիվ, չմոռանանք, որ նման հազվագյուտ մարդիկ հանդիպում են ոչ միայն նրանց մոտ։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը
Իրանի տարածաշրջանային քաղաքականության առանձնահատկությունները. «Փաստ»
Իշխանության ընտրած ճանապարհը պետք է մերժվի, դիմադրություն է պետք, և այն պետք է սկսել հենց հիմա. «Փաստ»
Ջուր չի լինելու մի շարք հասցեներում
ՆԱՏՕ-ն ՌԴ-ի սահմանների մոտ վարժանքների ժամանակ կիրառում է Կալինինգրադը գրшվելու սցենարներ. Պատրուշև
Իրանի նախագահի բազմանշանակ հայտարարությունները Բաքվում
Հայաստանի պետական համակարգում նոր խռովություն է հասունանում
Ինչպե՞ս կփոխվի իրավիճակը միջնաժամկետ հեռանկարում. «Փաստ»
Լոռիում մայրը 4 ամսական տղային հայտնաբերել է օրորոցում մահացած
Երգչուհի Գաբի Գալոյանն ամուսնացել է
Ծնվել է Եվա Զոհրաբյանի առաջնեկը
«Հայկն ուզում էր գիտության մարդ դառնալ, պրպտող էր, հետաքրքրասեր, աշխատասեր». ավագ լեյտենանտ Հայկ Գասպարյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 14-ին Իշխանասարում. «Փաստ»
Խոշոր վթար՝ Գյումրիում․ կա 5 վիրավոր
Ամեն օր Աստծուն խնդրում եմ` փրկվենք Նիկոլից
Նոր նախագիծ զարգացման կենտրոնների համար. «Փաստ»
Կարևոր ՌԴ-ում գտնվող միգրանտների, նաև՝ հայերի համար․ 1 օր ժամանակ է մնացել
Հայության գլխին վտանգ է կախված, քանի դեռ ցեղասպանները չեն պատժվել. Արմեն Մանվելյան
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանն ու ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Դավիթ Խուդաթյանն այցելել են «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ
Պшյթյուն՝ Սևան-Երևան ավտոճանապարհի գազալցակայանում
Սննդի անվտանգության խորքային խնդիրներն ու դրանց առանցքային շերտերը. «Փաստ»
Ինժեները 8 տարի էլեկտրաէներգիայի համար չի վճարել. նրա տունը սնվում է նոութբուքերի 1000 մարտկոցներից
Պայթյուններ քաղաքներում․ ՌԴ ՊՆ-ն հայտնել է, թե ուկրաինական քանի անօդաչու թռչող սարք է ոչնչացվել գիշերը
«Իշխող թիմի մեջ կա անհանգստություն, որ ընդհանուր զարգացումները, միտումներն իրենց դեմ են». «Փաստ»
20.000.000 դրամ մրցանակային ֆոնդով ռեալիթի շոու՝ առաջին անգամ Հայաստանում
Դոլարը էժանացել է, ռուբլին՝ թանկացել․ փոխարժեքն՝ այսօր
Ցուրտ օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին
Այս խմբի իշխանավարումն ինքնին մեծ ու աղետային վրաերթ է. «Փաստ»
ՀՀԿ - «Միասնական Ռուսաստան» միջկուսակցական համագործակցությունը զարգացման նոր փուլ է թևակոխում. Էդուարդ Շարմազանով 
Այլոք, ըստ Փաշինյանի, լավն են, մենք՝ վատը. «Փաստ»
Հայաստանում երկրաշարժ է գրանցվել
Նիկոլ Փաշինյանի շրջապատն էլ է դժգո՞հ նրա թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին քաղաքականությունից. «Փաստ»
Թշնամին փորձում է հերքել անհերքելին. ի՞նչ է կատարվում Տեղ, Խոզնավար և Խնածախ գյուղերում. «Փաստ»
Ի՞նչն էր միավորել Կապանի երիտասարդությանը. «Փաստ»
Սենսացիաների պակաս չկա. ի՞նչ են «պատմում» հարկային ցուցանիշները. «Փաստ»
Հայ ժողովուրդը չի կարող հանդուրժել ոտնձգությունը ազգային արժեքների դեմ. «Փաստ»
Ֆուլ հաուսի հետ կապված օգոստոսին էլի անակնկալ կա. Գարիկ Սեփխանյան (տեսանյութ)
Գազ չի լինելու
ՀՀ հավաքականի կազմում միշտ ունեցել եմ հանդիպումներում հաղթելու եռանդ, կիրք և ցանկություն․ Մխիթարյան
Այսօր շտապօգնության անձնակազմին դանակահարած տղամարդը նախկինում մի քանի անգամ տեղափոխվել է հոգեկան առողջության կենտրոն
Լիբանանահայ երիտասարդը՝ դժբախտ պատահարի զոհ
Ապրիլի 29-ին և 30-ին հարյուրավոր հասցեներում լույս չի լինելու
Հրդեհ՝ Երևանի Տերյան փողոցի բնակելի շենքերից մեկում
Ուշագնաց եղավ 3 հոգի, Ռուբեն Եսայանի ինքնազգացողությունը վատացավ. կայացավ «Մարդաuպանը ես եմ» գրքի շնորհանդեսը
«Արցախ» կամերային նվագախումբը Նարեկ Հախնազարյանի ղեկավարությամբ հանդես կգա Սերգեյ Խաչատրյանի հետ
«Այսօր 2 կոպեկ ավել վաստակելու և դահլիճում հանդիսատես լցնելու համար փորձում են կատարել հանդիսատեսի ցանկությունը». Շուշան Պետրոսյան
Հայտնի է, թե երբ կարող է տեղի ունենալ Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև բանակցությունների հաջորդ փուլը
Օդի ջերմաստիճանը զգալի կբարձրանա
Հայերը և հույները նորից ու նորից գտնում են վերածնման ճանապարհը. ՀՀ դեսպան
Ոգեկոչման արարողություն Բուխարեստում՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցին
«Բարսելոնա» Մ-19-ը՝ Պատանեկան Չեմպիոնների լիգայի հաղթող
Ռուսաստանի ԶՈՒ-ն զանգվածային անօդաչու թռչող սարքերով հարված են հասցրել Չերկասիի օդանավակայանին (տեսանյութ)
