Երևան, 06.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ո՞րն է աշխարհի ամենամեծ ու ամենաջրառատ ջրվեժը, եթե դա ո՛չ Նիագարան է, ո՛չ Անխելը, ո՛չ էլ Վիկտորիան

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Ըստ ջրառատության, ամենամեծ ջրվեժը համարվում է Նիագարան ՝ վայրկյանում 5900 խմ ջուր, իսկ Անխելի ջրվեժը ամենաբարձրն է, և այնտեղ ջուրը թափվում է մոտավորապես 1054 մետր բարձրությունից:

Իրականում այդպես չէ:

Իհարկե, Նիագարա ջրվեժի լայնությունը մոտ 1 կիլոմետր է (որոշ չափումներով՝ 1,2 կիլոմետր), բարձրությունը՝ 50 մետր, և յուրաքանչյուր վայրկյանում անդունդն է հոսում 5900 խմ ջուր, Անխել ջրվեժի լայնությունը 107 մետր է, բարձրությունը՝ 1054 մետր, իսկ ջրառատությունը՝ 300 խմ/վրկ, Վիկտորիա ջրվեժի լայնությունը 1,8 կիլոմետր է, բարձրությունը՝ 180 մետր: Սակայն այս բոլոր ջրվեժները չեն կարող անգամ համեմատվել աշխարհի ամենաջրառատ, ամենալայն և ամենաբարձր ջրվեժի հետ: Միայն թե հարցն այն է, որ ոչ ոք չի կարող տեսնել այդ ջրվեժը, քանի որ այն ստորջրյա է: Նրա լայնությունը 160 կիլոմետր է, բարձրությունը՝ 3,5 կիլոմետր, իսկ ջրառատությունը մոտավորապես 5 000 000 խմ/վրկ: Անգամ համեմատելու բան չկա այլ ջրվեժների հետ: Սա Դանիական նեղուցի ջրվեժն է, որը գտնվում է Գրենլանդիայի և Իսլանդիայի միջև, իսկ Գրենլանդական ծովի ջուրը ջրվեժի տեսքով թափվում է Իրմինգերի ծով, կամ, ավելի պարզ ասած, Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսից ջուրը թափվում է Ատլանտյան օվկիանոս: Երկրի վրա, իհարկե, կան նաև այլ ստորջրյա ջրվեժներ (հասարակածային շրջաններում, Արկտիկայի շրջակայքում, Ջիբրալթարի նեղուցում և այլն), բայց Դանիական նեղուցի ջրվեժը ամենամեծն է: Հարց է ծագում, թե ինչպես է հնարավոր, որ ջրի մեջ ջրվեժ լինի, ինչպես կարող է ջուրը ջրի մեջ ներքև հոսել: Դանիական նեղուցի ջրվեժի դեպքում դրա առաջանալու պատճառը Գրենլանդական ծովի սառը արկտիկական ջրի խառնվելն է Իրմենգերի ծովի առավել տաք ջրերին: Քանի որ սառը ջրի մոլեկուլները առավել իներտ են և ոչ ակտիվ, նրանք առավել քիչ տեղ են զբաղեցնում՝ «քիփ կպնելով» մեկը մյուսին, արդյունքում ստացվում է առավել խիտ կամ ծանր ջուր: Երբ Գրենլանդական ծովի սառը և ծանր ջուրը հանդիպում է Իրմենգերի ծովի առավել տաք և թեթև ջրին, իր ծանրության շնորհիվ սկսում է հոսել դեպի ծովի հատակը՝ առաջացնելով ջրվեժ: Հասնելով հատակին՝ ջրվեժի ջուրը առաջացնում է ջրի ծավալային ստորջրյա հոսք, որը հոսում է դեպի հարավ՝ փոխատեղվելով դեպի հյուսիս մակերեսորեն հոսող տաք ջրի հետ: Այս հոսքում եղած ջրի քանակը 20-40 անգամ գերազանցում է Ատլանտյան օվկիանոս թափվող բոլոր գետերի ջրերը:

Իհարկե, ստորջրյա ջրվեժ տեսնելը դժվար է: Բայց պարզվում է, որ որոշ դեպքերում անգամ դրանք է հնարավոր տեսնել: Դրա համար պետք է գնալ Հնդկական օվկիանոսի Մավրիկիա կղզին: Այդ կղզու հարավարևելյան հատվածում գտնվող Լե-ՄորնԲրաբան թերակղզու մի հատվածում ոչ սովորական ստորջրյա լանդշաֆտ է, և առկա են արտահայտված ստորջրյա հոսանքներ: Արդյունքում այդ հոսանքները, իրենց հոսքով տեղափոխելով տիղմ ու ավազ, ստեղծում են այնպիսի տպավորություն, որ ջրի խորքում երևում է ստորջրյա ջրվեժ: Ամբողջ աշխարհից զբոսաշրջիկներ են գալիս նայելու այդ բնական հրաշքին: Այստեղ անգամ կարելի է ինքնաթիռ վարձել, որպեսզի հնարավոր լինի դիտել «ստորջրյա ջրվեժը» թռչնի թռիչքի բարձրությունից: Իրականում դա տեսողական խաբկանք է, այնտեղ ոչ մի ստորջրյա ջրվեժ էլ չկա: Բնությունը, կարծես, ուզում է ցույց տալ, թե ինչպիսին կլիներ ստորջրյա ջրվեժը, եթե այն տեսանելի լիներ:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Մրցույթ «Առաջարկ Հայաստանին» նախաձեռնության շրջանակներումԵրեք հայ գրոսմայստեր դուրս եկան ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի երրորդ փուլ Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին «Նոա»-«Սիգմա» խաղի ժամանակ հայ և չեխ երկրպագուները աղբամաններ են նետել իրար վրա (տեսանյութ) Բաքվում շարունակվում է ապօրինաբար պահվող Արցախի նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարության դեմ «դատը» Մինչև 2026 թվականի հունվարի վերջ նախատեսվում է Ադրբեջանով անցնող երթուղով առաքել ևս 132 վագոն ցորեն. Հարավկովկասյան երկաթուղի Կոնֆերենցիաների լիգա․ «Նոան» պարտվեց առաջին խաղակեսում Շղթայական ավտովթար՝ Երևանում. խցանումն էլ հասնում էր մոտ 3 կմ-ի Բաքվի դատարանում «ապացույցներ» են ներկայացվել Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանի դեմ Մենք մեզ որբացած ենք զգում, այստեղ չէ մեր Առաջնորդը․ միասնական աղոթք՝ Մուղնու եկեղեցում Աշխարհի լավագույն ֆուտբոլիստի կոչման թեկնածուները Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Ռուսաստանին գոհացնում է «Վրացական երազանք»-ի գործունեությունը․ Շոյգու Մանվել Քեշիշյանը նշանակվել է վարչապետի աշխատակազմի ռազմավարական հաղորդակցության վարչության պետ Նախատեսվում է հուշագիր ստորագրել ՀՀ դատախազության և Իտալիայի Գլխավոր զինվորական դատախազության միջև Եվրահանձնաժողովը սկսել է քննարկել ռուսների համար վիզային նոր սահմանափակումները KFC-ն հայտարարություն է տարածել՝ այսօր մասնաճյուղերից մեկում բռնկված հրդեհի կապակցությամբ Հայաստանը և Սաուդյան Արաբիան հարաբերությունները խորացնելու մեծ ներուժ ունեն. Սարգիս Խանդանյան Իսրայելի բանակը հարվածներ է հասցրել «Հեզբոլլահ» շարժման ռազմական թիրախներին Որպես անհետ կորած որոնվում է 29–ամյա արցախցի Արսեն Թեւոսյանը Արես Հակոբյանը հաղթել է չեխ մրցակցին Ադրբեջանը Մեծ Բրիտանիայի հետ ռազմավարական գործընկերության հարցեր է քննարկել Մեզ վստահեցրել են, որ Զանգեզուրի ճանապարհում Իրանի համար որևէ սպառնալիք չկա. Արաղչի Վարդան Ղուկասյանի առողջական վիճակը կտրուկ վատացել է․ փաստաբան Բռնցքամարտիկ Տիգրան Խաչատրյանը հաղթեց բոսնիացի բռնցքամարտիկին․ տեսանյութ Պարզեցվել են կենսաթոշակների նշանակման ընթացակարգերը Գողություն՝ Արթիկի հյուրանոցառեստորանային համալիրներից մեկում․ թռցրել են անգամ սեփականատիրոջ որդու կիսավերարկուն Ավտովթար՝ Արագածոտնի մարզում․ բախվել են «SHACMAN» բեռնատարը և «Opel Astra»-ն. հայրը և 2 անչափահաս երեխաները տեղափոխվել են հիվանդանոց Լոռու մարզի քրեական ոստիկանները սպանության դեպք են կանխել․ 5 անձ ձերբակալվել է Բաքվում քննարկել են «Արևմտյան Ադրբեջան» վերադառնալու հարցը 2026-ի հունվարի 1-ից նույնականացման միջոցներով դրոշմավորման ենթակա ապրանքների ցանկն ընդլայնվում է Տարիներ շարունակ մեր գլուխներն եք արդուկում, թե Արցախը ճանաչեցիք Ադրբեջանի մաս, որ հակընդդեմ պահանջներ չլինենԻրազեկում․ գործարկվելու է էլեկտրական շչակ Ռուսաստանը գերազանցում է ԱՄՆ-ին միջուկային կարողություններով Նոր Նորքում Chevrolet-ն բախվել է բետոնե արգելապատնեշին. 26–ամյա վարորդին հասցրել են հիվանդանոց Հրդեհի ահազանգ Թումանյան փողոցում․ ինչ վնասներ են եղել Ուկրաինան Լատվիայից ստացել է 21 զրահափոխադրիչ Թոշակառուների համար դեղերի գներն անհասանելի են. Հրայր ԿամենդատյանՀայոց եկեղեցին փորձում են բնաջնջել միայն մեր թշնամիները և մեկ էլ Փաշինյանը. Արմեն ՄանվելյանՀամապարփակ պաշտպանությունն այն է, երբ ամեն մեկն իր տեղում և ոլորտում գիտի իր անելիքը. Մենուա ՍողոմոնյանԵրվանդ Երկանյանի սիմֆոնիկ «Ձոն»-ը՝ Էդուարդ Թոփչյանի ղեկավարությամբ. Երևանում կայացել է պրեմիերանԽոշոր վթար՝ Երևանում, 26-ամյա վարորդը «Chevrolet»-ով բախվել է արգելապատնեշի և տեղափոխվել է հիվանդանոցՄինչև ո՞ւր կհասնի ոսկու գինըՀաղորդում հանցագործության մասին. ՔՊ-ականները անցել են վարչական ռեսուրսի օգտագործմանն ու կաշառքի Ինչու է սրացել Նիկոլի «Սերժացավը»․ Արմեն ԱշոտյանԲիզնես վարկի նոր, շահավետ առաջարկ ԱրարատԲանկից․ «Արի մեզ մոտ» Իշխանության փոփոխություններն են գարանտը զարգացող, նորմալ, ժողովրդավար երկրի, իսկ ժողովրդավար երկիրն էլ գարանտն է զարգացող տնտեսության. Նարեկ Կարապետյան «Համահայկական ճակատ» կուսակցությունը՝ Հայաստանի եզդիական համայնքի կողքին Արյան ճնշման վերահսկման լավագույն դեղամիջոցները. ինչ են խորհուրդ տալիս բժիշկներըՆոր օդային հասանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին