Երևան, 08.Օգոստոս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ո՞րն է աշխարհի ամենամեծ ու ամենաջրառատ ջրվեժը, եթե դա ո՛չ Նիագարան է, ո՛չ Անխելը, ո՛չ էլ Վիկտորիան

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Ըստ ջրառատության, ամենամեծ ջրվեժը համարվում է Նիագարան ՝ վայրկյանում 5900 խմ ջուր, իսկ Անխելի ջրվեժը ամենաբարձրն է, և այնտեղ ջուրը թափվում է մոտավորապես 1054 մետր բարձրությունից:

Իրականում այդպես չէ:

Իհարկե, Նիագարա ջրվեժի լայնությունը մոտ 1 կիլոմետր է (որոշ չափումներով՝ 1,2 կիլոմետր), բարձրությունը՝ 50 մետր, և յուրաքանչյուր վայրկյանում անդունդն է հոսում 5900 խմ ջուր, Անխել ջրվեժի լայնությունը 107 մետր է, բարձրությունը՝ 1054 մետր, իսկ ջրառատությունը՝ 300 խմ/վրկ, Վիկտորիա ջրվեժի լայնությունը 1,8 կիլոմետր է, բարձրությունը՝ 180 մետր: Սակայն այս բոլոր ջրվեժները չեն կարող անգամ համեմատվել աշխարհի ամենաջրառատ, ամենալայն և ամենաբարձր ջրվեժի հետ: Միայն թե հարցն այն է, որ ոչ ոք չի կարող տեսնել այդ ջրվեժը, քանի որ այն ստորջրյա է: Նրա լայնությունը 160 կիլոմետր է, բարձրությունը՝ 3,5 կիլոմետր, իսկ ջրառատությունը մոտավորապես 5 000 000 խմ/վրկ: Անգամ համեմատելու բան չկա այլ ջրվեժների հետ: Սա Դանիական նեղուցի ջրվեժն է, որը գտնվում է Գրենլանդիայի և Իսլանդիայի միջև, իսկ Գրենլանդական ծովի ջուրը ջրվեժի տեսքով թափվում է Իրմինգերի ծով, կամ, ավելի պարզ ասած, Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսից ջուրը թափվում է Ատլանտյան օվկիանոս: Երկրի վրա, իհարկե, կան նաև այլ ստորջրյա ջրվեժներ (հասարակածային շրջաններում, Արկտիկայի շրջակայքում, Ջիբրալթարի նեղուցում և այլն), բայց Դանիական նեղուցի ջրվեժը ամենամեծն է: Հարց է ծագում, թե ինչպես է հնարավոր, որ ջրի մեջ ջրվեժ լինի, ինչպես կարող է ջուրը ջրի մեջ ներքև հոսել: Դանիական նեղուցի ջրվեժի դեպքում դրա առաջանալու պատճառը Գրենլանդական ծովի սառը արկտիկական ջրի խառնվելն է Իրմենգերի ծովի առավել տաք ջրերին: Քանի որ սառը ջրի մոլեկուլները առավել իներտ են և ոչ ակտիվ, նրանք առավել քիչ տեղ են զբաղեցնում՝ «քիփ կպնելով» մեկը մյուսին, արդյունքում ստացվում է առավել խիտ կամ ծանր ջուր: Երբ Գրենլանդական ծովի սառը և ծանր ջուրը հանդիպում է Իրմենգերի ծովի առավել տաք և թեթև ջրին, իր ծանրության շնորհիվ սկսում է հոսել դեպի ծովի հատակը՝ առաջացնելով ջրվեժ: Հասնելով հատակին՝ ջրվեժի ջուրը առաջացնում է ջրի ծավալային ստորջրյա հոսք, որը հոսում է դեպի հարավ՝ փոխատեղվելով դեպի հյուսիս մակերեսորեն հոսող տաք ջրի հետ: Այս հոսքում եղած ջրի քանակը 20-40 անգամ գերազանցում է Ատլանտյան օվկիանոս թափվող բոլոր գետերի ջրերը:

Իհարկե, ստորջրյա ջրվեժ տեսնելը դժվար է: Բայց պարզվում է, որ որոշ դեպքերում անգամ դրանք է հնարավոր տեսնել: Դրա համար պետք է գնալ Հնդկական օվկիանոսի Մավրիկիա կղզին: Այդ կղզու հարավարևելյան հատվածում գտնվող Լե-ՄորնԲրաբան թերակղզու մի հատվածում ոչ սովորական ստորջրյա լանդշաֆտ է, և առկա են արտահայտված ստորջրյա հոսանքներ: Արդյունքում այդ հոսանքները, իրենց հոսքով տեղափոխելով տիղմ ու ավազ, ստեղծում են այնպիսի տպավորություն, որ ջրի խորքում երևում է ստորջրյա ջրվեժ: Ամբողջ աշխարհից զբոսաշրջիկներ են գալիս նայելու այդ բնական հրաշքին: Այստեղ անգամ կարելի է ինքնաթիռ վարձել, որպեսզի հնարավոր լինի դիտել «ստորջրյա ջրվեժը» թռչնի թռիչքի բարձրությունից: Իրականում դա տեսողական խաբկանք է, այնտեղ ոչ մի ստորջրյա ջրվեժ էլ չկա: Բնությունը, կարծես, ուզում է ցույց տալ, թե ինչպիսին կլիներ ստորջրյա ջրվեժը, եթե այն տեսանելի լիներ:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Կամչատկայում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել Թրամփի հատուկ բանագնացն ու Ալիևը հանդիպում են ունեցել. կողմերը փաստաթուղթ են ստորագրել Ռուսաստանի հայերի միության ղեկավարը մեկնաբանել է Հայաստանի, ԱՄՆ-ի և Ադրբեջանի ղեկավարների վաղվա հանդիպումը Հայ-ադրբեջանական համաձայնագիրը կապահովի ՌԴ-ն և Չինաստանը շրջանցող նավթի և գազի մատակարարումները. ԱՄՆ սենատոր Վաճառված թունավոր ալկոհոլից մահացածների թիվը հասել է 12-ի․ ՌԴ Ուղևորատար ինքնաթիռը արտակարգ վայրէջք է կատարել Շերեմետևոյում Օգոստոսի 8-ին, 11-ին, 12-ին, 13-ին, 14-ին գազ չի լինելու․ հասցեներ Լոռիում երեխաների միջև վիճաբանությունն ավարտվել է 12-ամյա երեխայի դանակահարությամբ. Shamshyan.com Ռուսաստանի ԱԳՆ-ն քննադատել է Կիևին ուկրաինացի ռազմագերիներին չընդունելու համար Ֆրանսիայում պայքարում են գրեթե 80 տարվա ընթացքում երկրի ամենախոշոր անտառային հրդեհի դեմ Վանաձորում իրականացվել է հատուկ օպերացիա Ամերիկայի Հայ Դատի Հանձնախումբը Թրամփ-Փաշինյան-Ալիև գագաթնաժողովին ընդառաջ հանդես է եկել կոչով Այսօր-վաղը որոշվող՝ մեր երեխաների ապագայի մասին ճակատագրական հարցերը իշխանությունը գաղտնի է պահում․ Թաթոյան Ողբերգական դեպք՝ Շիրակի մարզում․ 39-ամյա Արտյոմ Ծ.-ն մահացել է Լիբանանը համաձայնել է «Հըզբոլլահ»-ի զինաթափման վերաբերյալ ԱՄՆ առաջարկին Երկրորդ Ղարաբաղյան պատերազմից ի վեր Իրանին զգուշացրել են Թուրանի միջանցքի սպառնալիքի մասին. իրանցի փորձագետ Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու 2025 թվականի երկրորդ եռամսյակում Հայաստանից Վրաստան է այցելել մոտ 130 հազար զբոսաշրջիկ Ցուցաբերեք զգոնություն․ Գագիկ Սուրենյանի հորդորը Պարզվել է երեկ ողբերգական ավտովթարի հետևանքով ՊՆ մահացած, վիրավոր զինծառայողների և վարորդների ինքնությունը Դատարանը մերժել է Աղվան Արշակյանի պաշտպանների միջնորդությունը՝ անընթեռնելի և անորակ փաստաթղթերի հիմքովՍելավահոսքի սպառնալիք կա, զգոն եղեք․ Լարսը փակ է Միացյալ Նահանգները Պուտինին առաջարկել է Ուկրաինայում հրադադարի դիմաց վերացնել պատժամիջոցները Նորավարտ սպաները վիճակահանությամբ ընտրել են իրենց ծառայության վայրերը ՌԴ ԶՈւ-ն հարված է հասցրել Ուկրաինայի ԶՈւ-ի կողմից օգտագործվող երկաթուղային հանգույցին Վարդավառին «ՈՒԱԶ»-ներով մտել են Սևանա լիճ և աղտոտել լճի ջրերը. նյութերն ուղարկվել են ԲԸՏՄ Զելենսկին Մակրոնին հայտնել է, որ պատրաստ է հրադադարի և սպասում է ՌԴ արձագանքին «Կալաշնիկովի» ինքնաձիգ, 3 ատրճանակ, 6 հրացան, նռնակներ ու ականներ․ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի կամավոր հանձնում Արմավիրում Հայաստանում 2025 թվականի առաջին կեսին բեռնափոխադրումների ծավալն աճել է Ջրային կոմիտեի գլխավոր քարտուղարին ազատեցին պաշտոնից Խաղաղության երաշխավորը Հարավային Կովկասում միշտ եղել է Ռուսաստանը, ոչ թե ԱՄՆ-ը. Մհեր ԱվետիսյանՀՀ պետական պարտքը հունիսի 30-ի դրությամբ 13 մլրդ 852 մլն 137 հազար դոլար է 64-ամյա տղամարդու բակում հայտնաբերվել է կանեփի 402 թուփ․ Սպիտակի համայնքային ոստիկանների բացահայտումը Մահացել է երգիչ Արամոյի և լրագրող Աշոտ Գևորգյանի մայրը Սոֆի Դևոյանը սիրելիի հետ տեսանյութ է հրապարակել Ինչ փաստաթղթեր կստորագրեն Հայաստանը, Ադրբեջանը և ԱՄՆ-ն․ Kyiv Post Փրկարարները հայտնաբերել են մոլորված քաղաքացիներին Ռուսաստանը Կովկասի տարածքում նոր հակամարտություն է կանխատեսել Հրդեհ՝ Երևանում, էլեկտրաենթակայանում հրդեհ է բռնկվել. ժամանել է հրշեջների մի քանի մարտական հաշվարկ Մեծ Բրիտանիան սկսել է ուկրաինացիներին զանգվածաբար մերժել մշտական ապաստանի տրամադրումը Պուտինը հնարավոր է համարել Զելենսկու հետ հանդիպումը ՀՀ մշտական բնակչությունը շուրջ 3 մլն 84.4 հազար մարդ է Հայտնի են Ոսկե գնդակի հավակնորդները (տեսանյութ) ՀՀ պետական պարտքը հունիսի 30-ի դրությամբ 13 մլրդ 852 մլն 137 հազար դոլար է Հալաբյան փողոցի շենքերից մեկի մոտակայքում այրվում է ենթակայան Լոռիում գումարը կիսելու պատճառով վիճաբանության ժամանակ դանակահարություն է եղել Սյունիքում «ՎԱԶ 2107»-ը բախվել է ավտոբուսին, ապա բեռնատարին. կան տուժածներ Թուրքիայի նախագահն ինքն է տարբեր առիթներով խոսել իրենց` արցախյան 3-րդ պատերազմում ունեցած առանցքային դերի մասին. Աբրահամյան Զանգը հեռվից է քաղցր հնչում, կամ՝ դուրս գալն ի՞նչ կարժենա Պետությունը ոչ թե իշխանությունն է, այլ ազգը, ժողովուրդը. Արմեն Մանվելյան