Երևան, 28.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Դելֆիններ. գիտակցելո՞վ են, արդյոք, փրկում մարդկանց

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Մենք գիտենք, որ... 

Դելֆինները մարդասեր կենդանիներ են, նրանք փրկում են խեղդվող մարդկանց և չեն թողնում, որ նրանց մոտենան շնաձկները։

Իրականում այնքան էլ այդպես չէ։

Իհարկե, դելֆինները շատ խելացի կենդանիներ են։ Նրանց ուղեղը զարգացած է ու մեծ, կառուցվածքով բարդ է, ինչպես մարդկային ուղեղը։ Դելֆինները սոցիալական կենդանիներ են, ապրում են խմբերով, իրականացնում են խմբակային որս, շփվում են խմբի ներսում՝ բավականին զարգացած ազդանշանային համակարգերով («բառապաշարը» մինչև 14000 ձայնային ազդանշանից է կազմված), օժտված են էմոցիաներով՝ օգնում են անօգնական ցեղակիցներին, շատ են սիրում խաղալ, շատ հետաքրքրասեր են։

Այս ամենով հանդերձ ասել, որ նրանք հասկանալով են փրկում մարդկանց՝ սխալ է։ Իրականում այդ ամենը կատարվում  է բնազդով։ Հիվանդ դելֆինին մնացածները հրելով բարձրացնում են ջրի երես, որ նա կարողանա շնչել, սա սովորական ցեղատեսակի պահպանման բնազդ է, նույն կերպ նրանք կարող են ջրի երես բարձրացնել մարդուն կամ այլ կենդանու։ Իսկ շնաձկներին քշում են այն պարզ պատճառով, որ ընդհանրապես շնաձկները նրանց բնական թշնամիներն են։ Որոշ հետազոտողներ կարծում են, որ մարդուն ջրի մակերևույթ բարձրացնելը դելֆինի համար խաղ է, կարող է բարձրացնել, հետո խորասուզել, հետո նորից բարձրացնել, մի խոսքով՝ խաղալ։

Բացի այս ամենը, դելֆինին մարդասեր համարելու հարցում գործում է այսպես կոչված «վերապրողի համակարգային սխալը»։ Այսինքն, երբ մի խմբի դեպքում (կենդանի մնացածներ) առկա են բազմաթիվ փաստեր, իսկ մյուս խմբի դեպքում (մահացածներ) փաստեր չկան։ Այսինքն, եթե դելֆինը ոչ թե փրկել է, այլ խեղդել է մարդուն, այդ մասին ոչ ոք չի կարող պատմել։ Դե, մահացածները վկայություն չեն տալիս:

Պուշկինի բառապաշարը կազմում էր 30 000 բառ, դելֆիններինը 14 000 է, «12 աթոռ» վեպի հերոսուհիներից մեկինը՝ Էլոչկա Լյուդոեդկինայինը՝ 30 բառ, իսկ ահա մեր որոշ պատգամավորների մոտ այն մինչև 10–ն է, երևի այնքան, ինչքան կարողանում են հաշվել՝ ոչ փողի դեպքում։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Տերևներն այրողները կտուգանվեն․ նախարարը խոստանում է՝ դեկտեմբերի 1-ից օդը կբացվիՂրիմի կամրջի պայթեցման մեջ մեղադրվող հայերը դատապարտվել են ցմահ ազատազրկման Աշակերտները ծեծի են ենթարկել և նվաստացրել Նոյեմբերյանի պետական քոլեջում սովորող տղային. նրանք ձերբակալվել են Հրդեհ Հովտուն գյուղում․ հաջողվել է կանխել հրդեհի տարածումը Վրաստանը հայտնել է Ադրբեջանի հետ սահմանին վարակված ծաղիկներ տեղափոխող բեռնատարի ձերբակալման մասին Սուրբծննդյան տոներից առաջ ԵՄ-ում առգրավվել է ավելի քան 8 միլիոն վնասակար խաղալիք «Գուչի»-ի հայ մոդել Արմինե Հարությունյանը նոր ֆոտոշարք է հրապարակել Հրդեհների հետևանքով բազմաթիվ վայրի կենդանիներ լքել են իրենց բնական միջավայրը և կարող են հայտնվել համայնքներին կամ բնակելի հատվածներին մոտ. Շրջակա միջավայրի նախարար Բաքվում շինծու գործերով «դատավարությանը» փաստաբանները խնդրել են արդարացման «վճիռներ» կայացնել «Խոսում են բոլորը, ես սիրում եմ գործով ցույց տալ». Խորեն Լևոնյան ՊԵԿ նախագահը կգործուղվի Հնդկաստան 12-օրյա պատերազմում Իրանի ժողովուրդը հաղթեց և՛ Ամերիկային, և՛ սիnնիստներին, դրանում կասկած չկա․ Ալի Խամենեի Հայ կարատեիստներն Ասիայի առաջնությունում մեդալներ են նվաճել Եվրախորհրդարանը Ռուսաստանի նոր տարածաշրջանների վերաբերյալ բանաձև է ընդունել Կոնֆերենցիաների լիգա․ «Նոայի» մեկնարկային կազմը Կցրտի՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել ձմռան առաջին օրը Ձեռք են բերվել մեծաքանակ փրկարարական միջոցներ․ ՆԳՆ Խաբեություն Հաագայի Միջազգային քրեական դատարանի անդամակցության վերաբերյալ․ Էդմոն ՄարուքյանՊատգամավորները Մոսկվա կգործուղվեն «Աֆիշում գրված է, որ այսօր երեկոյան պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես, ուրեմն՝ պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես». Դավիթ Հակոբյան Հայ ժողովուրդը միշտ զորակցել է պաղեստինյան արդար դատին․ Արամ Ա Վեհափառ Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Անդրեն հեռացել է Հայաստանից (լուսանկարներ) Դավթաշեն կամրջի՝ Վաղարշյան փողոցից դեպի Սասնա Ծռերի փողոցի ուղղությամբ փակ են լինելու երթևեկելի երկու ուղղության 1-ին գոտիները Ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են մի քանի մեքենաներ, կա վիրավոր Տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակումը կդառնա տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման առանցքային գործոններից մեկը. Խուդաթյան Էստոնիան 2026 թվականին Հայաստանում դեսպանություն կբացի Շրի Լանկայում ավելի քան 40 մարդ է զոհվել սողանքների և ջրհեղեղների հետևանքով Հրդեհների բոլոր օջախները մարվել են. ՆԳՆ նոր հորդորը ՆԳՆ–ից հաստատում են՝ ոստիկանության ծառայողը վերջ է դրել կյանքին «ԿԽՄԿ-ն Բաքվի հետ երկխոսությունը վերականգնելու ուղի է փնտրում». Զառա Ամատունի Փաշինյանը հանդիպել է Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու մի խումբ եպիսկոպոսների հետ «Մատչելի բնակարան՝ երիտասարդ ընտանիքներին» պետական նպատակային ծրագրի իրականացման համար գումար կհատկացվի Հոնկոնգի ողբերգական հրդեհը դառնում է Չինաստանի իշխանության ամենախոշոր փորձությունը Պուտինը հայտարարել է, թե չէր սպասում, որ ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ կկիրառի ԼՈՒԿՕՅԼ-ի և Ռոսնեֆտի դեմ Չարենցի փողոցում 32-ամյա վարորդը Cadillac-ով վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին. վերջինս տեղափոխվել է հիվանդանոց Պարեկային ծառայության աշխատակիցն ինքնասպանություն է գործել Փաշինյանին հնարավոր է հաղթել․ Նաիրի Սարգսյան ՀԱՊԿ երկրները հարգանքով են վերաբերվում Հայաստանի դիրքորոշմանը. Պուտին Մեր մրցակցային առավելություններից մեկն էլ այն է, որ մենք մեծամիտ չենք․ Նաիրի ՍարգսյանԻսրայելը հարվածներ է հասցրել Լիբանանին Մամիկոնյանց փողոցում բախվել են «Changan»-ը և «Nissan Rogue»-ը, այնուհետև «Changan»-ը բախվել է կայանված «BMW»-ին․ կա վիրավոր Սպանության փորձի մեղադրանքով հետախուզվող է հայտնաբերվել Բագրատաշենի սահմանային անցակետում Տարածված վիրուսի ֆոնին դպրոցները փակելու անհրաժեշտություն կա՞ Ժիրայր Լիպարիտյանի մանիպուլյացիաները Պետրոսի եթերում․ Ադրբեջանականացումը արդեն հիմա է Առեղծվածային ու nղբերգական դեպք՝ Երևանում, ավտոշուկայի հարևանությամբ հայտնաբերվել է hրազենային վնասվածքով տղամարդ Ճիշտը «ցո՞ւլն» է. ինչպես ձախողվեց նախկին օմբուդսմենը Ինչպես են արևային վահանակները լույսը վերածում էլեկտրաէներգիայի Ալլա Պուգաչովային պարտավորեցրել են ապամոնտաժել նրա կառուցած փայտե պիրսը ՍոլնեչնոգորսկումԴատախազությունը դարձել է հանցանքները պարտակող. Արմեն Մանվելյան