Կներդրվի Պրո բոնո ծառայություններ մատուցող իրավաբանների խրախուսման համակարգ
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԱրդարադատության նախարարի տեղակալ Սուրեն Քրմոյանը երեկ լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ խոսեց կառավարության նոր ծրագրով արդարադատության ոլորտում նախատեսվող բարեփոխումների մասին:
Սուրեն Քրմոյանն ասաց, որ արդարադատության ոլորտի բարեփոխումները, որոնք նախանշված են կառավարության ծրագրում մեկ հիմնական ուղղությամբ են ընթանալու, և դա Սահմանադրության միջազգային հանրաճանաչ նորմերով ու օրենքներով ամրագրված մարդու իրավունքների ապահովման և երաշխավորման ուղղությամբ քաղաքականության մշակումն ու իրականացումն է:
Հիմնական թիրախներ են ընտրվել Սահմանդրությունից բխող օրենսդրության ու դատական համակարգի արդիականացումը: Այստեղ որպես հիմնական գործիք նախանշվել է նորարարական լուծումների միջոցով արդարադատության համակարգի նպատակների ապահովումը: Բարեփոխումների թիրախում թե՛ ավանդական գործիքակազմով և թե՛ նորարական լուծումներով կապահովվի արդարադատության համակարգի արդյունավետ, թափանցիկ գործունեությունը և մարդու իրավունքների երաշխավորումը:
«Դատարանների համակարգը պետք է լինի հստակ տարանջատված և բալանսավորված, ինչը նշանակում է, որ պետք է դատական օրենսգրքով ամրագրենք յուրաքանչյուր ատյանի դատարանի գործառույթները և տարբեր ատյանների դատարանների միջև փոխգործակցությունը պետք է ապահովի արդարադատության համակարգի արդյունավետությունը»,– նշեց փոխնախարարը:
Շեշտելով, որ դատական համակարգի գործունեության և քաղաքացիների իրավունքների երաշխավորման համար շատ կարևոր է անվճար իրավանաբական օգնությունը՝ Քրմոյանն ասաց, որ պետությունը պոզիտիվ պարտականություն ունի Սահմանադրությամբ ապահովված՝ անապահով և հատուկ խմբերի համար անվճար իրավաբանական օգնության երաշխավորում: Ըստ Քրմոյանի՝ հիմա կա նման համակարգ, սակայն բարեփոխման արդյունքում փորձելու են ընդլայնել շահառուների շրջանակը:
«Այստեղ կարևոր նորամուծությունն այն է, որ իրավաբանական պրո բոնո եղանակով ծառայություններ մատուցող անձանց խրախուսման մեխանիզմներ ենք ներդնելու: Իսկ ի՞նչ է նշանակում պրո բոնո: Փաստաբանները, իրավաբանական ծառայություններ մատուցողները սոցիալական պատասխանատվություն ունեն և տարբեր երկրներում իրենց ծառայության 2, 3, 5%–ը անում են անապահով խավերի համար անվճար: Մենք փորձելու ենք խրախուսել այս համակարգը:
Մյուս թիրախն էլ մատչելի իրավաբանական օգնության համակարգի ներդրումն է: Շատ անգամ քաղաքացին պատրաստ է վճարել իրեն իրավաբանական օգնություն ցուցաբերելու դիմաց, սակայն ծառայությունների գները տատանվում են կամ էլ բարձր են: Մենք փորձելու ենք բացի անվճարից և պրո բոներից ներդնել նաև մատչելի իրավաբանական օգնության համակարգ»,– ասաց նա:
Քրմոյանը նաև խոսեց քրեական պատիժների ոլորտում նախատեսվող շատ կարևոր ու սկզբունքային փոփոխության մասին: Ըստ նրա՝ քրեակատարողական համակարգի հենքը պիտի լինի վերականգնողական արդարադատության գաղափարը:
«Սա նշանակում է, որ անձը քրեական պատիժը ստանում է, իսկ մենք պետք է 3 ուղղությամբ աշխատենք. վերականգնենք սոցիալական արդարությունը՝ անձը անխուսափելիորեն պատասխան կրի կատարած հանցագործության համար, բայց և պետք է անել այնպես, որ պատիժը կրելուց հետո հասարակություն վերադարձնենք լիարժեք անդամ, ինչն իր հերթին բերելու է կրկնահանցագործության թվի նվազում»,– նշեց նա՝ հավելելով, որ քրեակատարողական հիմնարկում ներդնելու են Զբաղվածության օրենքով նախատեսված մասնագիտական վերապատրաստման ծրագրեր: Անձին նոր գիտելիքներ ու հմտություններ հաղորդելը քրեակատարողական հիմնարկի ներսում միտված է նրա ազատվելուց հետո զբաղվածության խնդիրն ավելի հեշտ լուծելուն:
ՔՐԻՍՏԻՆԱ ՏԵՐ–ՄԱԹԵՎՈՍՅԱՆ



