Ինչքանո՞վ են վտանգավոր բարձր ձայները. նոր բացահայտում, որոնց մասին ոչ բոլորը գիտեին
ԼԱՅՖmed.news.am-ը գրում է.
Գիտնականները հայտնաբերել են, որ բարձր ձայները՝ ռոք համերգներում երաժշտությունը, հաստոցների աղմուկը եւ այլն, մեր լսողությունը վնասում են, ըստ որում՝ դա կարող է միանգամից չնկատվել, եւ լսողության սովորական թեստերում խնդիրը չի հայտնաբերվում: Ժամանակի ընթացքում նման խանգարումն արտահայտվում է նրանով, որ մարդը աղմկոտ միջավայրում խոսքը չի տարբերակում եւ հաճախ ականջներում գվվոց է զգում: Այս երեւույթն ուսումնասիրում է Հարվարդի համալսարանից Չառլզ Լիբերմանը, հայտնում է STAT պարբերականը:
Գիտնականները սա անվանում են «լսողության թաքնված կորուստ»: Երբ ձայնն ընկնում է մեր ականջների մեջ, դրանք որսում են, այսպես կոչված, մազմզուկային բջիջները: Նրանք ձայնային ալիքները ազդանշանների են վերափոխում, իսկ նյարդերն այդ ազդանշանները տեղափոխում են ուղեղ: Մարդիկ կարող են մազմզուկային բջիջները կորցնել մի քանի պատճառներով՝ բարձր աղմուկից մինչեւ որոշ դեղեր կամ պարզապես տարիքին զուգահեռ: Այս ռեցեպտորների կորուստը նպաստում է լսողության վատթարացմանը: Մազմզուկային բջիջների կորուստն արդեն ստանդարտ թեստը, աուդիոգրաման հայտնաբերում է:
Լիբերմանն իր աշխատության մեջ ենթադրել է, որ կա խանգարման նաեւ ուրիշ ձեւ, որը չի ոչնչացնում մազմզուկային բջիջները, բայց լսողության հետ կապված խնդիրներ է առաջացնում:
Մեթ Գերլոքը 29 տարեկան է, ինժեներ եւ ռոք համերգների սիրահար: «Տուն ես վերադառնում, եւ ականջներիդ մեջ զնգում է, հետո անցնում է»,- հիշում է նա: Մի օր Լաս Վեգասում Մեթն ակումբներում մի քանի երեկույթների է մասնակցել, եւ ականջներում աղմուկը չի անցել: Աուդիոգրամայով պարզվել է, որ ամեն ինչ կարգին է: «Ես նկատեցի, որ սկսել եմ մարդկանց կողմը թեքվել եւ խնդրել կրկնել այն, ինչ ասել են»,- հոդվածի հեղինակը մեջբերել է Գերլոքին:
Գիտնականներին վաղուց է մտահոգում այն հանելուկը, որ կատարյալ աուդիոգրամա ունեցող մարդիկ լսողության խնդիրներից են բողոքում: Մայամիի համալսարանից Ռոբերտ Ֆայֆերը նշել է, որ նման բան նկատել է ռազմաօդային ուժերում ծառայողների եւ նրանց շրջանում, ովքեր օդանավերին մոտ են աշխատում, նաեւ այն դեռահասների շրջանում, որոնք սիրում են չափազանց բարձր երաժշտություն լսել:
Մազմզուկային բջիջների միջեւ կապերը սիանպսներ են անվանվում, եւ մեկ բջիջը այդպիսի շատ կապեր ունի: Կենդանիների վրա Լիբերմանի իրականացրած հետազոտությամբ պարզվել է, որ կարելի է կորցնել սինապսների ավելի քան կեսը, եւ դա աուդիոգրամայով չի նկատվի: Պարզվել է, որ ինչ-որ քանակի սինապսների կորուստը ոչնչացնում է այն ուղերձը, որը նյարդերը հասցնում են ուղեղին, ջնջելով մանրամասները, որոնք առանցքային են աղմուկի ֆոնին զրույցը առանձնացնելու համար:
Սակայն կենդանիների վրա կատարված հետազոտության ընթացքում ձեւակերպվել է նաեւ մեկ հուսադրող եզրակացություն՝ դեղերը կարող են խթանել նյարդերը կորցրած սինապսներն աճեցնելու համար: Ինքը Լիբերմանը մասնաբաժին ունի այն ընկերությունում, որը փորձում է նման դեղամիջոց ստեղծել:
Իսկ քանի որ այն դեռեւս չկա, գիտնականը խորհուրդ է տալիս աղմկոտ վայրերում ականջները պահպանել: «Ականջներում զնգոցը հաճելի չէ: Դա վկայում է, որ դուք լսողությունը վնասել եք»,- մեկնաբանում է նա:



