Երևան, 22.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


3 բան, որ երեխան իմանում է դեռևս մոր արգանդում գտնվելիս

ՖՈՏՈ

Պարզվում է՝ երեխաները որոշ բաների հանդեպ ճանաչողություն են ձևավորում դեռևս մոր արգանդում գտնվելիս: BlogNews-ը ձեզ է ներկայացնում 3 բան, որ երեխան իմանում է դեռևս մոր արգանդում:

1. Համային զգացողություններ

Արդյոք հնարավո՞ր է ինչ-որ ուտեստի համ սիրել մինչև լույս աշխարհ գալը: Այս հարցը հետաքրքրել է Բելֆաստի Թագավորական համալսարանի դասախոս Փիթեր Հեփփերին:

Իր կոլեգաների հետ նա մի հետազոտություն իրականացրեց, որի շրջանակներում հետազոտվել են 33 երեխաներ: Այդ երեխաների մայրերը բաժանված էին երկու խմբի. մի մասը հղիության վերջին ամիսներին հաճախ էր սխտոր ուտում, մյուս մասը՝ ընդհանրապես չէր ուտում: Ի դեպ՝ սխտորի ընտրությունը պատահական չէր: Բանն այն է, որ սխտորի հյութը այն օգտագործելուց հետո մի քանի ժամ պահպանվում է օրգանիզմում: Իսկ երեխան կարող է զգալ համը՝ կուլ տալով ամնիոտիկ հեղուկ: Սա, որպես կանոն, տեղի է ունենում ձևավորման 10-րդ շաբաթվանից սկսած: Բացի այդ՝ համային զգացողությունը փոխանցվում է արյան միջոցով մորից երեխային՝ շրջանցելով մարսողական համակարգը:

Պարզվում է՝ այն երեխաները, ում մայրերը հղիության ընթացքում հաճախ էին սխտորով ուտեստներ ուտում, հաճույքով սխտորային ուտեստներ էին ուտում անգամ արդեն 8-9 տարեկանում:

Երեխայի համային ճաշակի ձևավորման վրա ազդում են նաև ոչ այդքան սուր համ ունեցող ուտելիքները, օրինակ՝ գազարը: Մեկ այլ հետազոտության արդյունքում պարզվեց, որ այն երեխաները, որոնց մայրերը հղիության վերջին ամիսներին գազարի հյութ էին օգտագործում, ծնվելուց հետո մեծ հաճույքով էին գազարի հյութ խմում, քան նրանք, ում մայրերը բացառապես ջուր էին ըմպել:

«Երբ երեխային կրծքին մոտ են բերում, նա զգում է այն համը, որը զգացել է հղիություն վերջին 30 շաբաթների ընթացքում,- ասում է Հեփփերը,- և եթե նա նույն համը չզգա, կարող են խնդիրներ առաջանալ»: Այսպես է աշխատում ծնողին ճանաչելու մեխանիզմը:

Ձայներ լսել

Ֆինն գիտնականների կոլեկտիվը մի հետազոտություն իրականացրեց, որի շրջանակներում հղի կանանց մի խումբը հղիության վերջին ամիսներին ամեն օր լսում էր Twinkle, Twinkle, Little Star օրորոցայինը, իսկ մյուսը՝ ոչ:

Հելսինկիի համալսարանի դասախոս Միննա Հուոտիլայնենը, որը ղեկավարում էր հետազոտության ընթացքը, ասում է. «էքսպերիմենտի ընթացքում երեխաները քնած էին։ Որպեսզի որոշեինք երեխայի ռեակցիան, մենք օգտագործում էինք էնցեֆալոգրամմա, այսինքն՝ գրանցում էինք անընդհատ ազդանշաններ, որոնք գալիս էին ուղեղի տարբեր հատվածներից»:

Այն երեխաների ուղեղը, որոնց մայրերը հղիության ընթացքում լսել էին երաժշտությունը, ավելի ակտիվ ազդանշաններ էին ուղարկում: Ավելին՝ այս երեխաները արձագանքում էին, երբ երաժշտությունը սխալներով կամ շեղումներով էր լինում, մինչդեռ այն երեխաները, ում մայրերը չէին լսել այս երաժշտությունը, դրան չէին արձագանքում: Այստեղից եզրակացություն. երեխաները սովորել և մտապահել էին երաժշտությունը դեռևս մոր արգանդում գտնվելիս:

Ճանաչել խոսքը

Նյույորքյան համալսարանի հոգեբան Ատենա Վուլումանոսը համեմատել է երեխաների արձագանքը մարդկային խոսքին և այլ ձայներին:

Ավելին՝ նորածինները ճանաչում են մայրենի լեզուն և մեծ հաճույքով լսում են այն: «Անգլախոս ընտանիքների երեխաները ավելի ակտիվորեն էին ծծում ծծակը, երբ հնչում էր անգլերեն խոսք, միչդեռ ֆրանկոֆոն ընտանիքների երեխաները ակտիվորեն էին արձագանքում ֆրանսերեն լեզվին»,- ասում է Վուլումանոսը:

Բացի այդ՝ պարզվեց, որ երեխաները մայրենի լեզուն ճանաչում են ոչ միայն մոր շուրթերից, այլև երբ անծանոթներն են խոսում:

Վերջին տարիներին Հայաստանի տնտեսությունը թվերով կարող է աճող թվալ, բայց բովանդակությամբ այն ավելի ու ավելի է հեռանում ստեղծող պետության գաղափարից. ԱնանյանՎթար՝ Գեղարքունիքում, 55-ամյա վարորդը «Mercedes»-ով հայտնվել է ձորակում, վիրավnրներ կանԴեկտեմբերի 24-ից Պարոնյան փողոցում կկատարվի երթևեկության փոփոխությունՓաշինյանը թիրախավորում է Հայ Առաքելական եկեղեցու բարձրաստիճան պաշտոնյաներին. Սլովակիայի Ազգային Խորհրդի պատգամավոր Ֆրանտիշեկ Միկլոշկոյի հայտարարությունը՝ Սլովակիայի ԱԽ նախագահին և խորհրդարանին Արման Ծառուկյանն այս օրերին գտնվում է Հայաստանում Թույլ կառավարման պատճառով բարձրանում են գները. «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժում«Բաունտին» քաղցկեղածի՞ն է. ինչ վտանգներ են թաքնված հայտնի քաղցրավենիքի մեջԹուրքիայում աշակերտը կրшկել է դպրոցի տնօրենի վրա (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանի թույլ և աղմկոտ ղեկավարության արդյունքում պետական պարտքը կրկնապատկվել է. Նարեկ ԿարապետյանՀայրենիքին հավատարմորեն ծառայած մարդիկ այսօր մոռացված են պետության կողմից․ Դավիթ ՀակոբյանՆկարահանվել է երկրորդ դասարանի աշակերտուհու դաժան ծեծըԹոշակառուներին կանգնեցրել են փաստի առաջ․ Ցոլակ Ակոպյան Փաշինյանը ամեն օր ոտնահարում է ժողովրդավարությունը, օրենքի գերակայությունը և մարդու իրավունքները. Էդմոն ՄարուքյանՀաջորդ տարի սեպտեմբերին մենք կունենանք Մեսրոպ Մաշտոցի պատկերով Այբբենարաններ. Ժաննա ԱնդրեասյանՀարյուրավոր ընտանիքներ Հրազդանում ստացան մարդասիրական օգնությունՁյուն, քամու ուժգնացում. եղանակն այս օրերին Ի վերջո մեր երկրում Մայր Աթոռի դռանը քացի տվող սոցիո՞ւմն է հաղթելու, թե՞ հայկական Հայաստանի արժանապատիվ հասարակությունը. Վահե Հովհաննիսյան ԱՄՆ դեսպանին հետ կկանչեն, Փաշինյանը մտահոգ է Առեղծվածային դեպք Գյումրիում, «Խոհարարական զորամասի» մոտ հայտնաբերվել է մաhացած տղամարդՓաշինյանական իշխանությունը նոր արշավ է սկսելու ԶԼՄ-ների դեմ Ալիևը փախավ Պուտինի հետ հանդիպումից, իսկ Փաշինյանը դեռ լռում է Գործարկվել է նոր եռալեզու պորտալ՝ հայկական ապրանքանիշերի համար՝ www.borninarmenia.am Գեներալ-լեյտենանտի սպանությունից տեսանյութ է հայտնվելBloomberg․ արևային էներգետիկան մտնում է աճի դանդաղման փուլ Հովհաննես Ծառուկյանը պարգևատրել է «Docando» ֆեդերացիայի մարզիկներին և մարզիչներին Հայաստանի հանքարդյունաբերական խոշորագույն ընկերությունը ռեկորդային թվով այցելուներ է ունեցել. ի՞նչ կա ԶՊՄԿ-ի դարպասներից այն կողմԹուրանական միջա՞նցք, թե՞ արժանապատիվ պետություն․ ընտրությունը մերն էՖասթ Բանկի աջակցությամբ կկայանա լուսային դրոն շոու Հանրապետության հրապարակում Եկեղեցին ու ԱԱԾ-ն փաստացի գտնվում են նույնատիպ կարգավիճակում` առաջինը` որպես հալածյալ, երկրորդը` այլասերված վարչապետի ցանկություններն իրականացնելուն գերի ու պատանդ. ԿաստանյանՇենքի բակում պայթուցիկ սարքից մեքենա է պայթել, 56-ամյա վարորդի վիճակը ծայրահեղ ծանր էՈրտեղ է պետք փնտրել գործակալներին, և ինչու են իրենք այսօր ամենից բարձր աղմկում գործակալների մասին. Ավետիք ՉալաբյանՔացով Էջմիածնի Մայր տաճարի դուռը խփողներն ու՞ր են, ինչու՞ ձերբակալված չեն. Էդմոն Մարուքյան Սամվել Կարապետյանի նախաձեռնությամբ հերթական նախակրթարանն է կառուցվել Ալավերդի քաղաքումԱդրբեջանում իշխանության երկարաձգման, հորից որդուն անցնելու սկզբունքի և բռնատիրnւթյան կառուցման հիմքում ևս որպես «օբյեկտիվ հիմք» ծառայեցվել է հակահայկականությունը․ Աբրահամյան Ով է իրականում տուժում Վաշինգտոնում կնքված հուշագրի գործարկումից Ո՞վ կդառնա Ամենայն հայոց կաթողիկոսը․ ու՞մ է աջակցում Անկարան 46 տարեկանում կյանքից հեռացել է ամերիկացի դերասան Ջեյմս Ռենսոնը Ավտոկայանատեղիում մեքենա է պայթել. վարորդը վիրավորում է ստացելՀինգ ամսական երեխա է մահացել հյուծվածությունից, մայրը երեք օր եղել է ընկերոջ տանըԻ՞նչ փոխարժեք է սահմանվել այսօր Աղոթք ճանապարհ գնալուց առաջԿրեմլը նոր տարում սպասում է օտարերկրյա հյուրերի․ Պեսկով Հունաստանը միացել է Ուկրաինայի համար զենք գնելու նախաձեռնությանը Ռուսաստանում բանկերը գումարների փոխանցման ժամանակ սկսել են պարզել ազգակցական կապը Հրադադարի ծամծմված փաստաթուղթը. ի՞նչ արդյունք է տվել Թրամփի վարչակազմի հետ ռուս-ուկրաինական հերթական հանդիպումը Եվրոպան և Աֆրիկան մինչև 2040 թվականը կարող են կապվել ստորջրյա եզակի թունելով Թուրքիայի ամենավտանգավոր շրջանը Ադանայում է. ԱԲ Իսրայելում կկայանա եռակողմ գագաթնաժողով՝ Նեթանյահուի, Հունաստանի և Կիպրոսի առաջնորդների մասնակցությամբ Ուզում եմ ցույց տալ մի շատ հետաքրքիր օդերևութաբանական երևույթ. Գագիկ Սուրենյան Գրեթե 10 օր է Ավան Խուդյակով 3-րդ նրբանցքում 10-ից ավելի տան տերեր չեն կարողանում ներս ու դուրս անել․ խմելու ջուրն էլ կորում է