Այդ անիծյալ պատմությունը
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ
Վերջին մի քանի օրերին Ռուսաստանը երկու բարձր դեմքերի մակարդակով, նախ՝ Լավրովի, ապա՝ Զախարովայի շուրթերով խոսեց Թուրքիայի դերի մասին: Եթե դա պայմանավորված լիներ միայն ռուս-թուրքական վերջին մերձեցման ֆոնով, ապա դա բավականին նորմալ կդիտարկվեր: Հետո շատ տրամաբանական կլիներ, եթե մենք որևէ կերպ չարձագանքեինք երրորդ երկրների միջպետական հարաբերություններին և դրանց զարգացման հեռանկարներին: Սակայն խնդիրն այն է, որ այս երկու պետությունները` Թուրքիան և Ռուսաստանը, ունեն շահեր մի տարածաշրջանում, որտեղ գտնվում է նաև Հայաստանը: Եվ նրանց մերձեցումը ամենատարբեր ասպեկտներում չի կարող չվերաբերել Հայաստանին:
Անշուշտ, մենք կարող էինք բոլորովին այլ դիրքերից գնահատել ու մասնակցել այդ հարաբերությունների զարգացմանը, եթե նորմալ արտաքին քաղաքականություն ունենայինք, իսկ արտաքին քաղաքական կուրսի հիմքում դրված չլիներ դաշնակցական սահմանափակ մտածողության պատային իրավիճակները: Բայց մենք այդ ամենը չունենք, ուստի պետք է անդրադառնանաք այն իրականությունից ելնելով, ինչ ունենք հիմա:
Ռուսաստանի հայտարարությունները հետաքրքրական էին հատկապես այն ասպեկտում, երբ խնդիրն առնչվում է Արցախյան հիմնահարցին, այսինքն՝ տարածաշրջանային գործընթացներում Թուրքիայի ակտիվացում ասելով ռուսական կողմը հասկանում է նաև այդ պետության ներառումը Ղարաբաղյան հիմնահարցի կարգավորման գործընթացում: Սա առնվազն աբսուրդ է մի քանի կետերից ելնելով, որոնց կանդրադառնանք ստորև: Բնական կլիներ, եթե մեր ԱԳՆ-ն գոնե հայտարարության մակարդակով անդրադառնար այդ հարցին, բայց, ինչպես ասում են, հանգուցյալի հետևից կամ լավն են ասում կամ ոչինչ: Իսկ ինչո՞ւ գոնե այս փուլում Թուրքիան չպետք է մասնակցի այդ գործընթացին:
Նախ՝ փաստենք, որ Ռուսաստանի մասնակցությունը որպես միջնորդ կամ հաշտարար, արդեն իսկ միջազգային մի շարք նորմերի խախտում է: Այդ պետությունն ունի սահմաններ համակարտության կողմերից մեկի՝ Ադրբեջանի հետ, և, անկախ հայտարարություններից, շահագրգիռ կողմ է: Մեկ այլ, Հայաստանի հետ սահմաններ և խնդիր ունեցող պետությանը ներառել այս գործընթացում, զուտ իրավական տեսանկյունից ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ այդ նորմերի կրկնակի խախտում: Թուրքիան, հաշվի առնելով փակ սահմանները և Ցեղասպանության խնդիրը, աշխարհում ղեկավարում է հակահայկական լոբբինգը: Այս տեսանկյունից, ամենալուսավոր երազում անգամ դժվար է պատկերացնել, որ այդ երկրի արտաքին քաղաքականության պատասխանատուները կարող են չեզոքություն դրսևորել մեկ այլ զգացմունքային հարցում:
Մեկ անգամ չէ, որ Թուրքիայի իշխանությունները հայտարարել են ադրբերջանական ղեկավարությանը անվերապահորեն աջակցելու մասին: Ավելին ̀ այդ հայտարարությունները միշտ կրել են շեշտված հակահայկական բնույթ, երբեմն՝ սպառնալիքներով լեցուն, որոնք վերաբերել են Արցախի տարածքները ազատելուն: Այս հիմնավոր փաստարկներից հետո, թերևս տարակուսել կարելի է, թե մեր ռազմավարական դաշնակիցն ինչպես է կարողանում նման «կոպտագույն վրիպում թույլ տալ»: Պարզից էլ պարզ է, որ բանակցող կողմերից մյուսները ̀ Եվրոպան, ի դեմս Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ն և ի վերջո, երևի նաև Հայաստանը, թույլ չեն Թուրքիայի ակտիվ ներգրավումը այս գործընթացին:
Ուստի, պետք է միայն ենթադրել, որ ռուսական այս հայտարարությունները ներքին ինչ-որ տարակարծությունների արդյունք են, որոնք առաջ են եկել հայ-ռուսական հարաբերությունների համատեքստում:
Հիշելով թուրքերին՝ ռուսները պարզապես թուր են ճոճում մեր գլխին: Թե ինչ հակասություններ են, այս պահին հստակ չենք կարող խոսել: Դրա պատասխանը թերևս ժամանակը կտա: Բայց մեկ այլ հանգամանքի մասին արդեն անցյալ ժամանակով կարող ենք խոսել, որի իրավունքը տալիս է մեզ պատմությունը: Թուրք-ռուսական ցանկացած մերձեցում և ռուսների կողմից թուրքական գործոնի օգտագործումն անդառնալի կորուստներ է պարգևում Հայաստանին և հայերին:
Կհաջողվի՞ խուսափել այս անգամ, դժվար է ենթադրել, հատկապես նման դիվանագիտություն ունենալու պարագայում:
Տեսանյութի մեջ ընդգրկված են Հայաքվեյի կողմից երկու խոշոր արշավների մասին իմ ելույթները. Հրայր Կամենդատյան
ԶՊՄԿ-ի շնորհավորական ուղերձը Քաջարան քաղաքի տոնի առթիվ
Ուկրաինական անօդաչու թռչող սարքերը հարձակվել են ռուսական նավահանգստի և գործարանի վրա (լուսանկար, տեսանյութ)
Տարադրամի փոխարժեքները օգոստոսի 24-ին
Էրդողանի կինը նամակ է գրել Մելանյա Թրամփին
Իսպանիան հայտնել է, որ անտառային հրդեհները գրեթե մարել է
Ճանապարհը ժամանակավորապես փակ է երթևեկության համար
Արտակարգ դեպք Երեւանում
Օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 3-4 աստիճանով․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին
Ռուսական «МИГ» կործանիչը Արշակունյանց պողոտայում բախվել է երկաթե սյանը և ճաղավանդակին (լուսանկարներ, տեսանյութ)
Հրդեհ է բռնկվել Արցախի պողոտայում գտնվող գործարաններից մեկում
«Միլանը» պարտվեց «Կրեմոնեզեին», «Ռոման» ուժեղ էր «Բոլոնիայից» (տեսանյութ)
Արքեպիսկոպոս Ալեքսին ներողություն է խնդրել Ալյասկայում Պուտինին ընդունելու համար
Բլոգեր Արսեն Մարգարյանը մեղավոր է ճանաչվել մի խումբ անձանց ազգային պատկանելության հիմքով նվաստացնելու մեջ
«Ինձ մեծացրել է մորաքույրս». բլոգեր Միշելը՝ մոր կորստի, հոր բացակայության մասին
Իրանական հետախուզությունը հայտնել է վեց ահաբեկչի ոչնչացման մասին
Հարավչինական ծովում հայտնաբերվել է ջրահարսի նախատիպը (տեսանյութ)
Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը պայմանավորվել են ամրապնդել էներգետիկ համագործակցությունը
«Զանգեզուրի միջանցքը» նշանակում է ՀՀ-ի ներգրավում Իրանի դեմ պատերազմում. Ջեֆրի Սաքս
Հարյուրավոր չվերթների ուշացումներ, ՌԴ-ում օդային հաղորդակցությունը կաթվածահար է
Al-Jadeed. Իսրայելը Լիբանանից պահանջել է բուֆերային գոտի ստեղծել
«Նապոլիի» հաղթական մեկնարկը Ա Սերիայի նոր մրցաշրջանում (տեսանյութ)
Արտակարգ դեպք Երեւանում. երիտասարդ իրանցին անգիտակից վիճակում տեղափոխվել է հիվանդանոց
Օգոստոսի 25-ին, 26-ին, 27-ին, 28-ին, 29-ին գազ չի լինելու հարյուրավոր հասցեներում
Զելենսկին պատժամիջոցներ է սահմանել Ուկրաինայում պատերազմի «օտարերկրյա հովանավորների» դեմ
Իսպանիան հայտնել է, որ «գրեթե հաղթահարել է» անտառային հրդեհները
Մ-20 ԱԱ․ Գասպար Տերտերյանը՝ ոսկե մեդալակիր
ՀՀ ՊՆ զորամասի սպան «Opel»-ով Արտաշատի կամրջի մոտ հայտնվել է երթևեկելի գուտուց դուրս
Արտաշատում 600-ից ավելի տների բնակիչներ կցոնված էլեկտրալարերի պատճառով միլիոնավոր դրամների վնաս են կրում
«Թուրքիան 30 տարում 3,6 միլիարդ դոլար եկամուտ կստանա «Զանգեզուրի միջանցքի» շահագործումից». Ուրալօղլու
Սանկտ Պետերբուրգը և Լենինգրադի մարզը ենթարկվել են ԱԹՍ-ների հարձակման․ իրավիճակը՝ ՌԴ-ում
Գասպար Տերտերյանը դարձավ հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի մինչև 20 տարեկանների աշխարհի չեմպիոն
Վրաստանի անվտանգության ծառայության ղեկավարը հրաժարական է տվել
Սուրեն Պապիկյանն այցելել է հանրապետության հարավարևելյան սահմանագոտու պաշտպանությունն իրականացնող պահպանության տեղամասեր
ԿԳՄՍՆ-ի օգոստոսյան խորհրդակցությունները՝ Սյունիքի մարզում
Սալորով, դեղձով, խաղողով բեռնված հարյուրավոր մեքենաների թույլ չեն տալիս մտնել ՌԴ. ահազանգ
Հայաստանից 102-րդ ռուսական ռազմաբազայի դուրսբերման պահանջով բողոքի ակցիան էժանագին քաղաքական ներկայացում է․ Վիգեն Հակոբյան
«Սկիզբ և ավարտ». Անդրեն նոր երգ է ներկայացրել
ՌԴ օդանավակայաններում սահմանափակումներ են մտցվել. ո՞րն է պատճառը
ԱՄՆ-ում հրաբուխ է ժայթքել
Դասագրքերի բացակայությունը և պատմության աղավաղումը վտանգում է ազգային ինքնությունը․ Մխիթարյան (տեսանյութ)
Դեսպանությունում հրաժեշտ են տվել Լիլիթ Մակունցին
Էրդողանի կինը նամակ է հղել Մելանյա Թրամփին
Ստամբուլի հյուրանոցում երկու հոլանդացի դեռահաս են մահացած գտել. ենթադրաբար սննդային թունավորումից
Եղեգնաձորում բախվել են մեքենաներ․ 2 ավտոմեքենաներն էլ հայտնվել են երթևեկելի գոտուց դուրս
«Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդի ուղերձը «Համահայկական ճակատ» կուսակցության տարեդարձի առթիվ
Գրիգորյան. Սխալը ուղղելու փոխարեն, Հայաստանի իշխանությունները երկարաձգեցին Կարապետյանի կալանքի ժամկետը
Ըմբիշ Ալեքս Մարգարյանը եզրափակչում է
Ձախողումներ են, ոչ մի առաջընթաց չեմ տեսնում. քաղաքացի
Քաղաքական բանտարկյալների առկայությունը Հայաստանում խորը հարված է հասցնում երկրի հայտարարված ժողովրդավարական տեսլականին և եվրոպական ձգտումներին 
