Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


ԴԱՀԿ-ի հետքերով

АНАЛИТИКА
ԴԱՀԿ ծառայության պետ Միհրան Պողոսյանի հետ առնչվող սկանդալը դեռ հանրությունը, ինչու չէ, նաև իշխանությունը չէր հասցրել մարսել, երբ այդ կառույցը կանգնեց նոր սկանդալի շեմին։ Այն, որ կառույցն ամենայուղոտ կտորներից է հայկական իրականության մեջ, կարծում եմ՝ ոչ ոք չի կարող ժխտել։ Կառույցում կատարվող կեղտոտ գործարքների վերաբերյալ կարող էին հատորներ կազմվել քրեական գործերի շրջանակներում, բազմաթիվ մարդիկ, այդ թվում՝ կառույցի հետ առնչվող բազմապիսի պաշտոնյաներ կարող էին ուղարկվել երկարաժամկետ վանդակավոր արև վայելելու, բայց այս ամենն այն դեպքում, եթե մենք ապրեինք նորմալ պետականության պայմաններում։ Բայց հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ մենք այդ ամենը չունենք, իսկ հովանավորչության գծերը շատ հաճախ տանում են երկրի առաջին դեմքի կողմը, ապա ստիպված ենք անդրադառնալ այն իրականությանը, որն ունենք այսօր։
 
Մեդիա հարթակներում հրապարակում եղավ այն մասին, որ ՀՀ նախագահի՝ ապրիլի 29-ի որոշման համաձայն՝ Արմեն Հարությունյանն ազատվեց ՀՀ նախագահի ռեֆերենտի պաշտոնից և նշանակվեց ԴԱՀԿ ժամանակավոր պաշտոնակատար: Նույն աղբյուրից պարզվում է նաև, որ այս պաշտոնյան իրավունք չուներ զբաղեցնելու ո՛չ իր նախկին, ո՛չ էլ ներկայիս պաշտոնը, որքան էլ համարվում է ժամանակավոր պաշտոնակատար։ «Դատական ակտերի հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայության մասին» ՀՀ օրենքը հստակ սահմանում է այդ պաշտոնին հավակնող անձի կոչումը և այլ պաշտոնական հատկանիշներ, սակայն չգիտես ինչպես, ավելի շուտ, գիտես՝ ինչպես, դարձյալ կոպիտ ոտնահարվում է օրենքը և այս անգամ ոչ թե ինչ-որ չինովնիկի, այլ երկրի առաջին դեմքի կողմից, ու արդարադատության փոխգնդապետը նշանակվում է գեներալ-մայորի պաշտոնի։
 
Սա պատահակա՞ն է, վրիպո՞ւմ է, թե՞ ունի այլ միտում։ Նման իրողությունները Հայաստանում չեն կարող լինել պատահական։ Խոսքը վերաբերում է մի լրջագույն կառույցի, որին առնչվում է ՀՀ քաղաքացիների գոնե մեկ երրորդը, իսկ առնչվում է ոչ թե լավ օրից ելնելով, այլ ճակատագրի ու համակարգի մամլիչ գործիքի ազդեցության տակ, իսկ յուրաքանչյուր առնչվելուց ամենաբարեգութ հիշատակումը կապվում է պատասխանատուների նախնիներին վերհիշելուց։ Ով մեկ անգամ մուտք է գործել այդ կառույց, աշխատակիցների մեծ մասի վերաբերմունքից, գործառույթների անհասկանալի վիճակից կարող է փաստել առկա ամենաթողության մասին։ Ոչ միայն պետի պաշտոնակատարը, այլև շարքային աշխատակիցների մեծ մասը չի համապատասխանում զբաղեցրած դիրքին։ Եթե անգամ մի կողմ դնենք պրոֆեսիոնալ գործոնը, ապա զուտ մարդկային շփման սոցիոնորմատիվ բաղադրիչներից ելնելով՝ չենք կարող դրական վերաբերմունք ձևավորել։ Սակայն հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ԴԱՀԿ գործունեությունը կապված է առանց այն էլ կեսից ավելի ծայրահեղ աղքատություն ունեցող պետության քաղաքացիների վերջին կոպեկների հետ, ապա չենք կարող չանդրադառնալ նաև պրոֆեսիոնալ ասպեկտին։
 
Ամենաթողության վիճակն առավել ամբողջական պատկերելու համար բերեմ լոկ մեկ օրինակ։ 3000 դրամի համար ողջ գույքդ և ունեցվածքդ, ինչպես նաև բանկային հաշիվներդ կարող են հայտնվել կալանքի տակ։ Երկար քաշքշուկներից հետո մուծման անդորրագիրը ձեռքիդ, դատարանի որոշումն էլ թևիդ տակ, մտնում ես համապատասխան բաժին։ Ի դեպ, դատարանի որոշման մեջ գրված է ՝ արգելանքը վերացնել ԱՆՀԱՊԱՂ։ Քեզ դիմավորում է ակնհայտ իրականության հետ կապ չունեցող մի աչոնիկ, որը ոչինչ չնշանակող հայացքով նայում է դեմքիդ ու ասում, թե «մի երեք-չորս աշխատանքային օրում կալանքդ կհանենք»։ Ստիպված ես լինում անվճար ստանձնել այդ աչոնիկի հայերենի բաց թողած դասերի մասնագետի դերը և երկար բացատրել օրենքի ու դրանում կիրառված ԱՆՀԱՊԱՂ բառի իմաստը։ Եթե ունես պինդ նյարդեր ու կաթվածի հետ խնդիր չունես, ապա կարող է՝ ինչ-որ մի լուսավոր դրվագում հաջողես։ Հակառակ ու բազմաթիվ դեպքերում դատապարտված ես կատարյալ ֆիասկոյի։ Ու այստեղ գործում է ուղղահայաց վեկտորը։ Խնդիրն աչոնիկի մեջ չէ, խնդիրը նրան գործի տեղավորողի կամ հովանավորի մեջ է, իսկ վերջինիս խնդիրն էլ իրեն հովանավորողի մեջ է։ Ու այսպես շղթան տանում է դեպի հավերժն անհունի, որը մեր օրերում Բ26 Է կոչվում։ Համակարգին պետք չեն արհեստավարժներ, իրենց գործի հմուտներ ու գիտակներ։ Համակարգին պետք են հլու և դիմագիծ չունեցող հնազանդ ծառայողներ, որոնք թաթախված կլինեն ամենատարբեր կոռուպցիոն գործարքների մեջ ու դրանով կդառնան խոցելի։ Իսկ հենց նրանք դառնում են խոցելի, այդ պահից սկսած ՝ թքած օրենքի վրա, կարելի է ոտնահարել ցանկացած օրենք, այդ թվում՝ դատարանի որոշում։
 
Ի՞նչ անել։ Վիճակը հաղթահարելու համար այդ համակարգը պետք է փոխվի վերից վար կամ հակառակ ուղղությամբ, ինչպես կուզեք։ Ցանկացած պաշտոնյա պետք է համապատասխանի իր դիրքին կոչումով և մասնագիտական որակներով, պետք է ունենա աշխատանքային դիմագիծ ու ծառայի օրենքի տառին համահունչ։ Ի վերջո, նա վճարվում է մեր հարկերից ու բազմապիսի հորինովի տույժ-տուգանքներից։ Բայց սա կլիներ այն դեպքում, եթե մենք ապրեինք այլ երկրում, իսկ երկիր ղեկավարողներն էլ ունենային քաղաքական կամք։
 
Վահրամ Թոքմաջյան, Past.am վերլուծաբան
Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными