Համամասնական ընտրակարգի պրակտիկան
БЛОГ
Արմեն Հովասափյանը Ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.
Ժամանակակից չափանիշներով ժողովրդավարական համարվող յուրաքանչյուր երկրի ժողովրդավարության մակարդակը, դրանում առկա քաղաքական ազատությունների աստիճանը կարելի է չափել նաև նրա ընտրական համակարգով, ընտրությունների անցկացման ազատությամբ, թափանցիկությամբ, բովանդակությամբ, ընտրողների ազատ կամահայտնությամբ, դրանում հասարակության ներգրավվածությամբ և այլն: Ժողովրդավարական է համարվում այն երկիրը, որտեղ իշխանությունը ձևավորում է ընտրողը, ժողովուրդը, որովհետև, ինչպես ամրագրված է ժողովրդավարական երկրների սահմանադրություններում: Ժողովրդական ընտրությւոնների կարևորագույն բաղադրիչը միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան Ընտրական օրենսգրքի առկայությունն է:
Ընտրական համակարգերի մեծամասնական և համամասնական ընտրակարգերի բնութագրիչները տարբեր պետություններում, պայմանավորված ազգային մտածողության և քաղաքական մշակույթի առանձնահատկություններով, ստանում են տարբեր դրսևորումներ, բացառություն չի կազմում նաև Հայաստանը:
Սահմանադարական բարեփոխումների նախապատրաստման գործընթացում որոշում է կայացվել հրաժարվել մեծամասնական ընտրակարգից և անցում կատարել 100% համամասնական ընտրակարգի։ Որպես նման որոշման հիմնական փաստարկ` նշվում է այն հանգամանքը, որ միայն համամասնական ընտրակարգի շնորհիվ պառլամենտը կդառնա առավել ներկայացուցչական, իսկ ընդդիմությունը կստանա առավել մեծ ներկայացվածության հնարավորություն: Ավելին` տարբեր փորձագետներ էլ ընդգծում են, որ Ընտրական օրենսգրքի խախտման դեպքերի մեծ մասն արձանագրվում էր հենց մեծամասնական ընտրակարգով ընտրատարածքներում:
Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ սահմանադրական բարեփոխումների անհրաժեշտության գլխավոր փաստարկներից է Սահմանադրության՝ եվրոպական չափանիշների համապատասխանեցումն ու ժողովրդավարացումը, այս տեսանկյունից հետաքրքիր է հենց խորհրդարանական կառավարման համակարգ ունեցող եվրոպական երկրների փորձը: Նախ նշենք, որ ԵՄ անդամ 28 երկրից միայն 17-ն է խորհրդարանական հանրապետություն (Ավստրիա, Բուլղարիա, Գերմանիա, Խորվաթիա, Չեխիա, Հունգարիա, Լեհաստան, Լատվիա, Լիտվա, Էստոնիա, Հունաստան, Իռլանդիա, Իտալիա, Մալթա, Սլովակիա, Սլովենիա, Ֆինլանդիա): Նշենք նաև, որ չենք առանձնացրել ԵՄ անդամ այն սահմանադրական միապետությունները, որտեղ կառավարման համակարգի լիազորությունների մեծ մասը պատկանում են խորհրդարանին:
Հատկանշական է, որ ԵՄ անդամ խորհրդարանական հանրապետությունների ճնշող մեծամասնությունը՝ 17-ից 14-ի ընտրական օրենսգրքով ամրագրված է միայն համամասնական ընտրակարգն՝ իր տարբեր տեսակներով (կուսակցական ցուցակով, խառը համամասնական, փոխանցելի քվեով և այլ համամասնական ընտրակարգեր): Հատկանշական է, որ ԵՄ անդամ խորհրդարանական հանրապետություններից միայն 3-ում (Գերմանիա, Հունգարիա, Լիտվա) է պահպանված մեծամասնական ընտրակարգը, սակայն այն հանդես է գալիս համամասնականին զուգահեռ, իսկ տվյալ երկրների ընտրական օրենսգիրքում ամրագրված է ընտրությունների անցկացման խառը ընտրակարգը:
Ամփոփելով կարող ենք նշել, որ ցանկացած երկրի ընտրակարգ պետք է հաշվի առնի տվյալ երկրի քաղաքական մշակույթը, աշխարհագրական առանձնահատկությունները և հնարավոր ռիսկերը, որոնք, անշուշտ, ժամանակի ընթացքում ենթարկվում են փոփոխության, հատկապես երիտասարդ ժողովրդավարություններում:
«2026 год — это время для укрепления мостов дружбы» — Абрам Овеян поздравил народы России и Армении с Новым годом
Рубен Варданян был удостоен премии «Великий гуманист», учреждённой медиахолдингом «Евромедиа24» (видео)
Рождественский свет по ту сторону решёток. Репрессии против Армянской Апостольской Церкви - «Паст»
А почему "полномочия имеют"... не имеющие полномочий? "Паст"
Юнибанк выпустил подарочные карты
Новое развитие: резкая оценка со стороны британской платформы - «Паст»
Новый год, старые лживые утверждения: куда движется Армения? «Паст»
Зеленский: Мирный план на 90% готов
Пианисты из программы «Наши виртуозы» фонда «Музыка для будущего» выступали на одной сцене с итальянским пианистом Антонио ди Кристофано
«Euromedia24» удостоило Рубена Варданяна премии «Великий гуманист» (видео)
Картины армянской художницы выставлены в Сиднее и поддержат благотворительный фонд Hayk for our Heroes
ФИДЕ присвоила Мариам Мкртчян звание женского гроссмейстера
Армяне и русские углубляют сотрудничество: в Московском доме национальностей состоялся вечер «Мелодии Победы»
Погода в Армении в выходные: снегопад, метель, похолодание
Байрамов: Армения нам объяснила - участок железной дороги TRIPP не относится к России
Более десятка духовных лидеров призвали папу Льва XIV вмешаться в судьбу арцахских пленных
В Великобритании Пашиняна назвали диктатором,который преследует церковь и сотрудничает с Азербайджаном
Зеленский заявил, что в ближайшее время встретится с Трампом
Мэрия Еревана отреагировала на публикации вокруг выделенных на строительство станции метро «Ачапняк» средств
Делегация штаб-квартиры МККК в Женеве посетила удерживаемых в Баку армян
Глава Центробанка: В условиях глобальной неопределенности Армении удалось сохранить макроэкономическую стабильность
Команда филиала МГУ выиграла первый турнир по дебатам в Ереване
Обновленный центр продаж и обслуживания Ucom открылся на проспекте
Тиграна Меца
Операция архиепископа Микаела Аджапахяна отложена на неопределенный срок
«Euromedia24» удостоил Давида Амаляна почётной премии «Эталон борьбы» (видео)
Уже открыто признают, что цель - разрушить Церковь: «Паст»
Раскрываются ли мошенничества? «Паст»
Народ и Церковь едины в борьбе против антицерковной кампании властей: «Паст»
«Euromedia24» удостоил Рубена Матевосяна почётной премии «Хранитель армянской музыки» (видео)
Трамп приостановил крупномасштабные ветроэнергетические проекты по меньшей мере на 90 дней
«Осветим темноту вместе»: подарок Самвела Карапетяна Гюмри
Во Франции проводится расследование по факту кибератаки на почту: сообщается о пророссийских хакерах
За ситуацией вокруг армянской Церкви следят и в Лондоне — замглавы британского МИД
Георгий Макарян из Балашихи стал чемпионом мира по бразильскому джиу-джитсу
«Тайный Санта» на idplus: анонимные подарочные карты
ФСБ России сообщила о предотвращении теракта на магистральном нефтепроводе
Пентагон: наращивание военной мощи Китая делает США уязвимыми
Армянский бренд Yeprem представлен в 5-м сезоне сериала «Эмили в Париже»
Трамп рассмешил Сталлоне на вручении премии
Brent подорожала до $62,46 за баррель
Власти Армении не способны решить стоящие перед экономикой вызовы: Карапетян
Папа римский Лев: «Очень печально, что Россия отказалась от перемирия»
Новогоднее мероприятие «Евразии» в Ереване: вручение дипломов, кинопоказ и встреча с Дедом Морозом
Сотрудничество между фондом «Музыка во имя будущего» и «Барур» - во имя распространения армянской музыки
Юнибанк завершил размещение бессрочных облигаций раньше срока
Разве дворовая команда сможет победить профессионалов. Аршак Карапетян
Стипендии для 100 студентов из Арцаха в рамках программы IDBank «Бок о бок»
Подведены итоги второго конкурса финансовой грамотности Junius
Кому и за что благодарен Пашинян?... «Паст»
В конце года правительство занято «соскабливанием» денег: «Паст» 
