Ереван, 19.Декабрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Եկեղեցու դեմ գրոհը որպես աշխարհաքաղաքական գործարք

ПОЛИТИКА

Հայաստանում Հայ Առաքելական Եկեղեցու շուրջ զարգացող գործընթացները վաղուց դադարել են լինել զուտ ներքաղաքական կամ իշխանություն–եկեղեցի հարաբերությունների շրջանակում տեղավորվող երևույթ։ Մասնագետների և քաղաքական շրջանակների գնահատմամբ՝ այսօր մենք գործ ունենք շատ ավելի լայն ու վտանգավոր գործընթացի հետ, որը կապված է արտաքին աշխարհաքաղաքական պայմանավորվածությունների և տարածաշրջանային շահերի հետ։ 

Այն, ինչ սկզբում ներկայացվում էր որպես կառավարության և եկեղեցու միջև հռետորական հակասություն, կարճ ժամանակում վերածվեց համակարգված ճնշման՝ քրեական գործերի, ձերբակալությունների և հոգևորականության նկատմամբ ուղղված բացահայտ քայլերի։ Սակայն փորձագիտական շրջանակներում շեշտում են, որ իրական նպատակը ընդդիմության լռեցումը չէ միայն։ Խոսքը հայ ազգային ինքնության հիմնասյուներից մեկի՝ Հայ Առաքելական Եկեղեցու թուլացման և վերահսկման փորձի մասին է։ Այս գործընթացը դիտարկվում է որպես վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից համաձայնեցված ավելի լայն աշխարհաքաղաքական «փաթեթի» մաս։

Գործող սցենարը ներառում է համակցված ճնշում։ Մի կողմից՝ ուղղակի ուժ և իրավապահ համակարգի ներգրավում շինծու քրեական գործերի միջոցով, մյուս կողմից՝ ներքին պառակտման խթանում՝ իշխանություններին լոյալ հոգևորականների միջոցով, որոնք հեռացվել են եկեղեցու կառավարման մարմիններից և այժմ օգտագործվում են որպես ներքին ճնշման գործիք։ Պաշտոնապես պետությունը փորձում է պահպանել ձևական հեռավորություն՝ Էջմիածնում տեղի ունեցողը ներկայացնելով որպես եկեղեցու ներսում առաջացած խնդիր, սակայն իրական գործընթացներն ակնհայտորեն դուրս են ներքին վեճերի տրամաբանությունից։ 

Հարցը, թե ինչու հենց հիմա, շատերի համար ունի արտաքին քաղաքական պատասխան։ Հայ Առաքելական Եկեղեցին ոչ միայն հոգևոր կառույց է, այլ նաև հայության պատմական հիշողության, ինքնության և դիմադրության խորհրդանիշը։ Դրա թուլացումը լիովին համընկնում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի երկարաժամկետ շահերի հետ։ Կաթողիկոսի դեմ ուղղված ներկայիս արշավը ներդաշնակորեն տեղավորվում է վերջին տարիներին արձանագրված ընդհանուր շղթայի մեջ՝ Արցախի հարցի օրակարգից դուրս մղում, «պատմական տրավմաներից» հրաժարվելու մասին թեզերի շրջանառում, սահմանադրական փոփոխությունների նախապատրաստում։ Մասնագետների համոզմամբ՝ Կաթողիկոսին տապալելու փորձերը պայմանավորվածությունների մի մաս են, որոնք իշխանությունը պարտավորվել է իրականացնել մինչև տարեվերջ։

Այս ամենը շատերն արդեն բնութագրում են որպես Անկարայի և Բաքվի հետ հարաբերությունների «խորը կարգավորման» չբարձրաձայնված պայմանների իրականացում։ Ազգը, զրկված լինելով իր հոգևոր միջուկից և պատմական հիշողությունից, դառնում է առավել խոցելի արտաքին ճնշումների, մանիպուլյացիաների և արժեքային վերաձևումների համար։ Այս համատեքստում Հայ Առաքելական Եկեղեցու դեմ իրականացվող գործողությունները ոչ միայն ներքին խնդիր են, այլ նաև համազգային և նույնիսկ համամարդկային ամոթ։

Դեկտեմբերի 18-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում լրագրողների հետ զրույցում «Հայաստան» դաշինքի պատգամավոր Գառնիկ Դանիելյանը տեղի ունեցածը բնութագրել է որպես հայ ժողովրդի պատմության մեջ աննախադեպ փորձություն՝ ընդգծելով, որ հասարակությունը պատվով կարողացավ հաղթահարել այն։ Նրա խոսքով՝ կարևոր է, որ հետագա զարգացումները ընթանան խաղաղ ճանապարհով և գտնվեն ճիշտ լուծումներ։

Դանիելյանը կոչ է արել բոլոր նրանց, ովքեր նպաստում են պառակտմանը Հայ Առաքելական Եկեղեցում, հրաժարվել այդ ճանապարհից և դադարեցնել ռեպրեսիվ գործողությունները։ Նրա գնահատմամբ՝ տեղի ունեցողից բացահայտորեն ուրախանում են Ադրբեջանի և Թուրքիայի քաղաքական ու հոգևոր առաջնորդները։ «Փաշազադեի սիրտը ուրախանում է, Էրդողանի սիրտը ուրախանում է, Ալիևի սիրտը ուրախանում է։ ՀՀ իշխանությունները ամեն ինչ արել են, որպեսզի թշնամիների սրտերը ուրախացնեն», – ընդգծել է պատգամավորը՝ միաժամանակ նշելով, որ ժողովուրդը կազմակերպված կերպով և առանց բախումների կարողացավ կանխել սադրանքները։

Գառնիկ Դանիելյանի խոսքով՝ հատկապես կարևոր է, որ նրանք, ովքեր ակամայից կամ գիտակցաբար դառնում են իշխանության գործիք, վերադառնան ճիշտ ուղի։ Նա նշել է նաև, որ Էջմիածնում մարդիկ ավտոբուսներով էին տեղափոխվում, այդ թվում՝ սադրիչներ, որոնք, իր խոսքով, նույնպես մեր հասարակության անդամներն են, բայց օգտագործվել էին իրավիճակը սրելու համար։

Այս իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ եկեղեցու դեմ գրոհը միայն հոգևոր կառույցի հարց չէ։ Դա հարված է ազգային ինքնությանը, պատմական հիշողությանը և պետականության հիմքերին։ Եվ որքան էլ փորձ արվի այն ներկայացնել որպես ներքին հակամարտություն, իրականում այն ունի հստակ արտաքին շահառուներ և վտանգավոր հետևանքներ Հայաստանի ապագայի համար։

С азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для АрменииUcom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами» Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с РоссиейПоведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт АмстердамНапряжная ситуация во дворе церквиВпервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»Что не простили губернатору Ширака? «Паст»Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в ВенесуэлеАнтикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяцПутин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в мире"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития Добро пожаловать на ID павильон: Big Christmas MarketЛиванский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту БейрутаКомиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять летЕзидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ХалитовФрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворцеТысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства ФицоЗавершено следствие по делу об убийстве трехлетнего ТигранаИсторик: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в ДубаеЕвропейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и СШАЕвразийский выбор Армении Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»Сделал предложение, или искусный «перевод», и..... по какому праву? «Паст»Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросЛиванские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Треугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Экскурсия в дом-музей Перча Прошяна в Аштараке: школьники прикоснулись к культурному наследию писателяАрмянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает списокАдвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условияхКитай стремится к лидерству на рынке золота, приобретя бразильские месторожденияОт реальности не убежишь: «Паст»Цена «дружбы» ЕС: санкции против России, или экономические потери для Армении? «Паст»Сегодня - премьер-министр, завтра - бывший, а Церковь вечна: «Паст»The Telegraph: Министр войны США отстранил командующего армией от переговоров по Украине