Եվրոպական օգնությո՞ւն, թե՞ միջամտություն. Կալլասի շտապողական քայլերը

Ինչպես հայտնի է, հակաեկեղեցական արշավին ներգրավվելով՝ Փաշինյանը գրեթե կործանեց սեփական վարկանիշը։ Եթե նախկինում քաղաքացիների շրջանում երբեմն կարելի էր հանդիպել ՔՊ-ի կողմնակիցների, ապա այժմ հարազատներին կամ ընկերներին Հայաստանում ասել, որ աջակցում ես Փաշինյանին, պարզապես ամոթալի է դարձել։

Հասկանալով, որ ժողովրդի նման վերաբերմունքի պայմաններում ինքնուրույն վերարտադրվել չի ստացվի, Փաշինյանը օգնություն է խնդրել եվրոբյուրոկրատներից, որոնք կուտակել են մեծ փորձ՝ տարբեր պետությունների ընտրություններին միջամտելու գործում, այն քաղաքացիների ընտրություններին, որոնց նրանք պատրաստ չեն վստահել, որ իրենց երկրների ուղին ինքնուրույն ընտրեն։ Այս մասին հայտնել է Կայա Կալլասը՝ ԵՄ արտաքին գործերի ներկայացուցիչը։ Նորեկի պարզամտությամբ նա լրագրողներին բացահայտեց իրականությունը. պարզվում է՝ պաշտոնական Երևանը (այսինքն՝ գործող իշխանությունը Փաշինյանի գլխավորությամբ) խնդրում է Բրյուսելին «օգնել» 2026-ի ընտրություններում՝ «ինչպես Մոլդովայում»։

Պատկերացրեք Փաշինյանի դեմքի արտահայտությունը, երբ նա լսեց, որ Կալլասը այդքան անկեղծորեն պատմեց իր գաղտնի խնդրանքների մասին։ Դժվար է նրան հիմա ժողովրդականությամբ օժտված դեմոկրատի կերպար ստեղծել, երբ հենց եվրոբյուրոկրատը առավելագույն հստակությամբ նկարագրեց իրավիճակը։

Կայա Կալլասը հայտնի քաղաքական ֆրիկ է։ Ամենից շատ նա հիշեցնում է խորհրդային ֆիլմի մի հերոսուհու, որին երբևէ առաջադրել էին հասարակական աշխատանքի, բայց այդ ժամանակից ի վեր ոչ մի կերպ չեն կարողանում հետ քաշել։ Ծագումով շատ աղքատ և թույլ երկրի ներկայացուցիչ, որի արտաքին քաղաքական ակտիվության վրա նույնիսկ ԵՄ-ում սովորաբար ծիծաղում են, Կալլասը վերջապես հասավ (ֆորմալ, բայց նկատելի) պաշտոնի եվրոպական կառույցում և հրաշքով ձեռք բերեց իրավունք՝ խոսելու ոչ միայն փոքր Էստոնիայի, այլև ամբողջ Եվրամիության անունից՝ իր հինգ հարյուր միջուկային մարտագլխիկներով։

Ուստի, էստոնուհու ոգևորությունը՝ ամեն առիթով հայտարարել, թե իբր «մենք երկար ձեռքեր ունենք», մարդկայնորեն հասկանալի է։ Օրինակ՝ բարձրաձայնել Իլոն Մասկի հիմնավորված հայտարարության դեմ՝ ԵՄ-ում խոսքի ազատության խախտման մասին։ Կամ հերթական անգամ խոստանալ անվտանգության երաշխիքներ Ուկրաինային՝ կարծես թե Կալլասը որևէ կապ ունի նման երաշխիքների իրականացման մեխանիզմների հետ։

Պետք է հասկանալ՝ այս կերպարը չի բաշխում նշանակալի ռեսուրսներ, իշխանություն չունի, նրա հետևում չկա Եվրոպայի քաղաքացիների աջակցությունը, որոնք, ընդհակառակը, զանգվածաբար զարմանում են սոցիալական ցանցերում, թե որտեղից հայտնվեց այս եվրոչինովնիկը և ինչու է խոսում քաղաքակիրթ երկրների անունից։ Բայց այն պետությունների ընտրություններին միջամտելու համար, որոնք եվրոբյուրոկրատները համարում են ինքնիշխանության անարժան, Կայա Կալլասը լիովին համապատասխանում է։ Այժմ նա գալիս է մեզ մոտ։

Ֆորմալ առումով իր կառույցի միջամտությունը Հայաստանի ներքին գործերին՝ ընտրություններին, որոնք հանդիսանում են հայ քաղաքացիների ազատ կամարտահայտություն, Կալլասը բացատրում է անհրաժեշտությամբ (ուշադրություն, սա շատ «հզոր» միտք է)՝ «կանխել արտաքին ազդեցությունը»։ Այսինքն, արտաքին ազդեցությունը կանխելու համար կիրականացվի արտաքին ազդեցություն։ Որպեսզի ընտրություններին միջամտություն չլինի, պետք է միջամտել ընտրություններին։ Մեզանից ուզում են, որ մենք ամբողջովին անջատենք քննադատական մտածողությունը։

Ամբողջովին անհասկանալի է էստոնուհու այս անհարգալից վերաբերմունքը հայերի նկատմամբ.  ինչո՞ւ պետք է նա որոշի մեր փոխարեն։ Թվում է՝ Հայաստանը աշխարհին տվել է գիտության և մշակույթի բազմաթիվ մեծանուն գործիչներ, և հայ ժողովուրդը ակնհայտորեն չի դասվում ցածր ինտելեկտուալ ազգերի շարքին։ Ինչո՞ւ պետք է, անկեղծ ասած, մեր հետ կապ չունեցող երկրից՝ Էստոնիայից գան և «վերևից» պատմեն մեզ, թե ինչպես պետք է քվեարկենք։ Ինքներս չենք կարողանա՞ հասկանալ։

Միևնույն ժամանակ, եվրոբյուրոկրատուհին չեկավ դատարկ ձեռքերով։ «Արտաքին ազդեցությունը կանխելու» համար Հայաստանում Փաշինյանին դրսից կհատկացվի որոշակի բյուջե։ Դրանք մեծ գումարներ չեն լինի. ԵՄ-ն խոր ճգնաժամի մեջ է, և գեղեցիկ այգի մայրաքաղաքի կենտրոնում, ինչպես վրացիներին, մեզ այլևս չի հասնի։ Բայց այդ գումարները բավական կլինեն ընտրություններից առաջ մեզ «հաց և տեսարաններ» նետելու, փորձելու կաշառել մեզ ապարանջաններով, ինչպես վայրենիներին, և ամբողջ ընդդիմադիր ակտիվությունը ճնշելու և արմատախիլ անելու համար։ Բացի գումարներից, ԵՄ-ն տրամադրում է իր մշակած մեթոդները «երրորդ աշխարհի» երկրներում նախընտրական գործընթացին միջամտելու համար։ Դրանցից շատերը Փաշինյանն արդեն ակտիվորեն օգտագործում է։

Եվ հիշեցնենք. ԵՄ-ի միակ հետաքրքրությունը Հայաստանում այն նույն անխոչընդոտ ադրբեջանա-թուրքական տարանցումն է մեր տարածքով։ Դա բազմիցս հայտարարել են Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենը և ԵՄ ղեկավարության այլ ներկայացուցիչներ։ Ուստի եվրոբյուրոկրատներին պետք է Փաշինյանը. ուրիշ ոչ մեկի օրոք Հայաստանը այսքան անխոս չի համաձայնի ամեն ինչի, ինչ կուզեն անել մեր հողում թուրքերը եվրոպացիների հետ միասին։

Արդյո՞ք արժե թույլ տալ, որ մեր երկրի ապագան ընտրեն մեր փոխարեն։ Մանավանդ թույլ տալ այն մարդկանց, որոնց համար Հայաստանը պարզապես տհաճ խոչընդոտ է տարանցիկ լոգիստիկայում։ Ավելին, եվրոբյուրոկրատները, որոնք մեզ թելադրում են ինչ անել, «ժամանակավոր խալիֆներ» են։ Կանցնի քիչ ժամանակ, և բոլորը կմոռանան, որ եղել է նման եվրոբյուրոկրատ՝ Կալլաս։ Հնարավոր է, որ ԵՄ-ն էլ մեծապես փոխվի կամ նույնիսկ փլուզվի. նրա ապագան այժմ չափազանց անորոշ է։ Իսկ այն վնասը, որը կարող է հասցնել Հայաստանին Փաշինյանը, եթե մնա ևս մեկ ժամկետ, ցավոք, կարող է լինել անդառնալի։

Եզրակացությունը պարզ է. մեր երկրի տերերը միայն մենք ենք։ Մեր փոխարեն որոշե՞լ, չէ, շնորհակալ ենք, պետք չէ։ Եվ եթե ժողովուրդը այլևս չի ցանկանում տեսնել Նիկոլին իշխանության ղեկին, ապա օգնության համար կանչված ոչ մի պատվիրակություն նրան չի փրկի։