Ереван, 20.Август.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Կրթության նկատմամբ քամահրական վերաբերմունքի դրսևորումները. «Փաստ»

ОБЩЕСТВО

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Ժամանակի ընթացքում փոխանակ Հայաստանի կրթության ոլորտն ավելի զարգանա ու գործի ժամանակակից պայմաններին համապատասխան, հակառակ գործընթացն է տեղի ունենում։ Իշխանություններն իրենց քայլերով անընդհատ արժեզրկում են կրթության բնագավառը և այն գլորում անդունդը։ Ու դա չի խանգարում, որ պաշտոնյաները պարբերաբար «ճառեր ու կենացներ» ասեն կրթության առանցքային լիենլու մասին։ Նույնիսկ եթե նրանք առաջնորդվեին իրենց ճառերում արտահայտված կցկտուր պատկերացումներով, գնահատելի կլիներ։ Բայց իրականում իշխանությունների կողմից տարվող քաղաքականությունը ցույց է տալիս, որ նրանք գործնական հարթության վրա ուղղակի քամահրական վերաբերմունք ունեն կրթության նկատմամբ։
 
Դրա մասին է վկայում այն, որ տարբեր կադրային նշանակումների հարցում առաջնահերթությունը տրվում է այլ գործոնների, իսկ կրթական ցենզը առաջնահերթ չի համարվում։ Չի եղել մի դեպք, երբ բարձրաստիճան պաշտոնյայի նշանակման ժամանակ հատուկ ընդգծվի կրթական որակների հանգամանքը։ Դեռ ավելին՝ բարձր կրթական մակարդակ ու ազգային ինքնագիտակցություն կրողները վտանգ են ներկայացնում Փաշինյանի իշխանության համար, քանի որ նրանց աչքի առաջ մեր պետականությունը կորոզիայի է ենթարկվում, իսկ ազգային արժեհամակարգը քայքայվում է, ու բնականաբար, կիրթ, գիտակից մարդը չի ակրող հանդուրժել այդ ամենը։ Փաշինյանի պաշտոնավարման հարատևության համար պետք են մակերեսային պատկերացումներ ունեցող և իշխանական «կտերին» անվերապահ հավատացող մարդիկ, որոնց շատ հեշտ է մանիպուլացնելը։ Ուստի, պատահական չէ, որ առաջին հերթին հարվածի տակ է հայտնվել հանրակրթության համակարգը։
 
Այս ոլորտում կրթական մակարդակի բարելավման համար նախ անհրաժեշտ է ավելացնել ֆինանսավորումը և ստեղծել լրացուցիչ խթաններ, բայց ամենազավեշտալին այն է, որ իշխանությունները միայն ձևացնում են, թե քայլում են այդ ճանապարհով։ Օրինակ՝ ցույց են տալիս, թե ուսուցիչների աշխատավարձը բարձրացնում են։ Փաշինյանը հայտարարում էր, թե ՀՀ-ում կա ուսուցիչ, որ ստանում է 400-450 հազար դրամ։ Սակայն, արի ու տես, որ ընդամենը 260 ուսուցիչ է, որ 400 հազար և ավելի գումար է ստանում։ Իսկ, օրինակ՝ այս տարվա մարտին նման բարձր աշխատավարձ ստացող ուսուցիչների քանակը եղել է ընդամենը 220։ Այսինքն՝ 7 ամսվա ընթացքում այդ ուսուցիչների թիվն ավելացել է ընդամենը 40-ով, իսկ մինչ այդ մեծ թվով ուսուցիչներ ուղղակի լքել են համակարգը, քանի որ շատ ցածր աշխատավարձի հետ մեկտեղ իրենց վրա շատ մեծ պահանջներ են դրված։ Միայն Երևանի ավելի քան 40 դպրոցում ուսուցիչներ են փնտրում, ու այդ հաստիքները չեն լրացվում, քանի որ ուսուցչի մասնագիտությունն ուղղակի գրավիչ չէ։ Դիմորդների շրջանում էլ մոտիվացիա չկա մանկավարժության ուղղությամբ շարունակելու համար։
 
Չհաշված, որ միջին մասնագիտական կրթությամբ մի քանի հարյուր ուսուցչի անցած տարի հեռացրին: Ու հիմա ուսուցիչների պակասը մեծապես զգացվում է, ինչը լրացուցիչ բարդություններ է ստեղծում առարկաների մատուցման հետ կապված։ Իսկ հեռավար ուսուցման ձևաչափի կիրառումն այդքան էլ արդյունավետ չէ։ Ուսուցչի բացակայությունն էլ աշակերտների շրջանում կրթության նկատմամբ անլուրջ վերաբերմունք է ձևավորում։ Մյուս կղմից՝ մանկավարժների մեծամասնությունը հետաքրքրված չէ իշխանությունների ներկայացրած ատեստավորման գործընթացով, քանի որ այն չանցնելու դեպքում իրենց սպառնում է համակարգից դուրս գալու հեռանկարը։ Գումարած՝ ատեստավորումն ընդհանրապես կապ չունի նյութի մատուցման և աշակերտների սովորելու գործընթացի խրախուսման հետ, որովհետև ուսուցիչը կարող է տիրապետել բարձրակարգ ակադեմիական գիտելիքների, բայց չկարողանա դրանք մատուցել ու աշակերտների մոտ հետաքրքրություն առաջացնել։
 
Բացի այդ, ուսուցիչն ինչքան էլ ցանկանա, չի կարող արդյունավետ դաս անցկացնել, երբ այնպիսի կրթական միջավայր է ստեղծվում, որի բացասական ազդեցությունն անխուսափելի է դառնում։ Օրինակ՝ ուսումնական տարվա մեկնարկին զուգահեռ պարզվում է, որ մի շարք առարկաներից դասագրքերը կա՛մ չեն տպագրվել, կա՛մ էլ, եթե տպագրվել են, ապա խնդրահարույց բովանդակություն ունեն։ Կարելի է պատկերացնել, թե ինչ տեղի կունենար, եթե նման երևույթներ ի հայտ գային նախկին իշխանությունների ժամանակ։ Բայց հիմա ոլորտի պատասխանատուներն այսպիսի իրավիճակը համարում են լիովին նորմալ։ Առանց մասնագետների հետ խորհրդակցելու և նրանց կարծիքը հաշվի առնելու, հանրակրթական համակարգում անընդմեջ փոփոխություններ են անում, տարօինակ դոնորներից դրամաշնորհներ են ստանում, դասագրքերն ու առարկաներն են խեղաթյուրում և այդպես շարունակ։
 
Դրա համար էլ արդյունքներ չեն գրանցվում։ Ավելի ստույգ՝ գրանցվում են, բայց ոչ դրական առումով, այլ այն տեսանկյունից, ինչ ուզում են ստանալ այս իշխանությունները, և ինչի համար փողեր են ստանում Արևմուտքից: Դե, միայն այն, որ ԿԳՄՍ նախարարը հայտարարում է, թե դասագրքի մասով փորձարկում են կատարում, արդեն շատ խոսուն է։ Ընդհանրապես, կրթական համակարգն են դարձրել փորձադաշտ, ու համակարգի հետ՝ աշակերտների և ուսանողների ճակատագիրը...
 
ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Актуальные вопросы армяно-российской повестки и приоритетные темы сотрудничества в рамках ЕАЭС Мы чтим память тех, кто покоится на Холме Чести и тем самым оберегаем нашу Армению․ Андраник Никогосян Великобритания заявила о готовности помочь Украине в проведении выборовТрамп назвал Крым очень красивым, дважды оговорившись, что он находится в океанеВ Армении установлены обязательные требования для награжденных оружием лицBrent подорожала до $66,05 за баррельФранция назначила нового посла в АзербайджанТрамп заверил, что стремится к прекращению войнНасильственно перемещенные из Карабаха лица для получения гражданства Армении могут обратиться и в мобильные офисыIdram Junior: лучший спутник для Вашего ребёнкаКультурный мост между Арменией и Россией: почему это важно? ВТБ (Армения) оказывает поддержку инициативе по обновлению книжных фондов библиотек в регионах Новая гуманитарная помощь из России перемещенным лицам из Арцаха: «Паст» «Фактически мы имеем дело с сокрытием преступления»: «Паст»60-летний юбилей в тюрьме: Особенность «Армении во времена Никола»: «Паст»Власти уходят от ответа: кто будет контролировать азербайджанский транзит? «Паст»«Международная энергетическая корпорация» поздравила Самвела Карапетяна с 60-летиемВ Саудовской Аравии строят самый высокий небоскрёб в мире: Jeddah Tower превзойдёт Burj KhalifaВ церкви Сурб Акоб Симферополя отметили Успение Пресвятой БогородицыСперцян в матче против Сочи оформил дубль и сделал голевую передачуПрезидент Ирана прибыл в АрмениюВ Ереване началось второе судебное заседание по делу Микаела АджапахянаНа острове Сулавеси произошло землетрясение магнитудой 6,0: около 30 человек раненыЛанч в честь Путина: крем-брюле, филе-миньон и рассадка министров в забытых в отеле бумагахАлмаз из космоса: учёные создали материал, который может быть твёрже всех известныхСМИ: Германия предложила провести трехсторонний саммит Трампа, Путина и Зеленского в ЕвропеReuters: Израильские войска готовятся к переселению жителей ГазыХиллари Клинтон: Я вручу Трампу Нобелевскую премию мира, если ему удастся договориться с ПутинымСотрудничество стран ЕАЭС в сфере туризма может стать катализатором экономического роста — Лусине БагратуниВ Арташате найдена древнейшая церковь АрменииАбрам Овеян: Лидеры БРИКС должны поддержать стремление Путина и Трампа к миру Левон Аронян - победитель турнира Grand Chess Tour, Saint Louis Rapid & Blitz (фото, видео)В Баку встречу Пашиняна и Алиева в Вашингтоне используют для торпедирования «возвращения» «западных азербайджанцев»Адвокат Микаела Аджапахяна: Правоохранители выполняют политический заказСекретарь совета национальной безопасности Ирана: Израиль готовился к войне 14 летТрамп и Путин начали переговорыКонсул Ирана в Капане: Армения сообщила, что никаких военных из других стран на границе не будетСуд отклонил ходатайство о передаче дела Микаела Аджапахяна в суд первой инстанции Ширакской областиСебу Симонян выпустил свою адаптацию и перевод песни Комитаса «Ես սարեն կուգայի»День благодарности клиентам в филиале «Баграмян» IDBankGrand Chess Tour: Левон Аронян единолично лидирует после первого игрового дняПервое судебное заседание по делу архиепископа Баграта и других состоится 19 августаАрхиепископ Баграт: Так называемая запись фейковая, смонтированная и вырванная из контекстаЮнибанк выпустил привилегированные акции с фиксированным дивидендом 12%Team Telecom Armenia первой в регионе отключит сеть 2G, заменив ее передовыми технологиямиДва мальчика пообещали, что больше не будут драться: Аршак Карапетян Трамп пообещал Зеленскому не обсуждать с Путиным раздел территорий УкраиныTeam Telecom Armenia первой в регионе отключит сеть 2G, заменив ее передовыми технологиями․ Действует специальная программа предоставления новых телефонов Затулин: Плохо вы знаете Пашиняново правосудиеСеть фиксированной связи Ucom стала доступна в районе Силикян