Այսօր հայ աստղագետ և աստղաֆիզիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի ծննդյան օրն է
КУЛЬТУРАՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Հայ աստղագետ և աստղաֆիզիկոս, տեսական աստղաֆիզիկայի հիմնադիրներից մեկը Վիկտոր Համբարձումյանը ծնվել է Թիֆլիսում, 1908 թվականի սեպտեմբերի 18-ին։ Հայրը՝ Համազասպ Համբարձումյանը եղել է իրավաբան, գրականագետ։ Նկատելով երեք-չորս տարեկան որդու՝ թվերի նկատմամբ ունեցած մեծ հետաքրքրությունը, հայրն ավելի լրջորեն է զբաղվում օժտված զավակով՝ զարգացնելով նրա բնատուր բնագիտական ձիրքը։ Դպրոցական տարիներին առավել ցայտուն են դրսևորվում մաթեմատիկայի և աստղագիտության նկատմամբ նրա հակումները։ Այդ տարիներին արդեն հրապարակային դասախոսություններ է կարդում ֆիզիկայի և աստղագիտության խնդիրների վերաբերյալ։ 1924 թվականի մարտին 15-ամյա Համբարձումյանը Երևանի պետական համալսարանում անվանի պրոֆեսորների, դասախոսների ուսանողների և աշակերտների համար դասախոսություն է կարդում Ալբերտ Էյնշտեյնի հարաբերականության տեսության վերաբերյալ, որն ընդունվում է մեծ հետաքրքրությամբ[19]։ Մի քանի ամիս անց նույն դասախոսությունը կրկնում է Թիֆլիսում։
1924 թվականին Վիկտորն ընդունվում է Լենինգրադի մանկավարժական ինստիտուտի ֆիզիկա-մաթեմատիկական բաժինը։ Մեկ տարի անց տեղափոխվում է Լենինգրադի պետական համալսարան։ 1926 թվականին, տակավին ուսանող, նա հրատարակում է իր առաջին գիտական հոդվածը՝ նվիրված արեգակնային ջահերին։ Ուսանողական տարիներին տպագրում է ավելի քան 15 հոդված։ Համալսարանն ավարտելուց հետո, 1928-1931 թվականներին Վ.Համբարձումյանն ուսանել է Պուլկովոյի աստղադիտարանի ասպիրանտուրայում՝ ակադեմիկոս Ա․ Բելոպորսկու ղեկավարությամբ։ 1934 թվականին Լենինգրադի համալսարանում չորս տարի աշխատելուց հետո, Համբարձումյանը հիմնադրում և ղեկավարում է ԽՍՀՄ առաջին աստղաֆիզիկայի ամբիոնը։
1935 թվականին Համբարձումյանին շնորհվում է ֆիզմաթ գիտությունների դոկտորի աստիճան՝ առանց ատենախոսության պաշտպանության, ինչը նրա գիտական մեծ հեղինակության և համաշխարհային համբավի և վաստակի արդյունքն էր։
1939 թվականին ընտրվում է ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից-անդամ, և նշանակվում համալսարանի պրոռեկտոր՝ գիտակազմակերպչական աշխատանքների գծով։ 1943 թվականին հիմնադրվում է Հայկական ԽՍՀ գիտությունների ակադեմիան, Վ. Համբարձումյանն ընտրվում է փոխնախագահ։ 1947 թվականից Երևանի համալսարանի պրոֆեսոր էր։ 1947 թվականին ընտրվում է Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայի նախագահ՝ փոխարինելով Հովսեփ Օրբելուն։ Այդ պաշտոնում վերընտրվում է մինչև 1993 թվականին։
1947 թվականին հրատարակում է իր հայտնի աշխատանքը՝ «Աստղերի էվոլյուցիան և աստղաֆիզիկան», որում ապացուցում է, որ իր հայտնագործած աստղային համակարգերը՝ աստղասփյուռները, կազմված են միանման աստղերից, և դրանով է պայմանավորված նմանատիպ աստղերի բարձր խտությունը։ Համբարձումյանի ստացած արդյունքներով աստղասփյուռների տարիքը չէր կարող գերազանցել մի քանի տասնյակ միլիոն տարին։ Եզրակացվեց նաև, որ նույն աստղասփյուռի բոլոր աստղերը առաջացել են միասին։ Դրանով իսկ ապացուցվեց, որ մեր Գալակտիկայում աստղառաջացման պրոցեսը շարունակվում է, և ծեր աստղերի հետ միասին գոյություն ունեն նաև երիտասարդ աստղեր։ Այս աշխատանքի համար Վ.Համբարձումյանը 1950 թվականին արժանացավ պետական մրցանակի։
1948-1955 թվականներին եղել է Միջազգային աստղադիտական միության փոխնախագահ, 1961-1964 թվականներին՝ նախագահ, 1968-1972 թվականներին՝ Գիտական ընկերությունների միջազգային խորհրդի նախագահ։
1953 թվականին Վ. Համբարձումյանն ընտրվում ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս։
1966 թվականին Բյուրականի աստղադիտարանում կազմակերպվեց միջազգային աստղագիտական միության 29-րդ ժողովը, ինչը վկայում է Բյուրականի աստղադիտարանում իրականացվող հետազոտությունների կարևորության մասին։
Մինչև կյանքի վերջը Վ. Համբարձումյանը համոզված էր, որ մեր ժամանակներում նույնպես գալակտիկաներ են ծնվում։
Վ. Համբարձումյանը աշխարհի ավելի քան 30 ազգային ակադեմիաների և միջազգային կազմակերպությունների պատվավոր անդամ էր, իսկ 1958-61 թվականներին գլխավորել է միջազգային աստղագիտական ընկերությունը։ Նա երկու անգամ ընտրվել է Գիտական միությունների համաշխարհային խորհրդի նախագահ (1966-72 թվականներ)։
1993 թվականին դառնում է Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր նախագահ։
1994 թվականին արժանացել է Հայաստանի ազգային հերոսի կոչման։
Մահացել է 1996 թվականի օգոստոսի 12-ին Բյուրականում։ Թաղված է Բյուրականի աստղադիտարանի 2,6 մ աստղադիտակից ոչ հեռու՝ Համբարձումյանների ընտանեկան գերեզմանատանը։ Նրա առանձնատունն այժմ մեծ գիտնականի տուն-թանգարանն է, իսկ Բյուրականի աստղադիտարանը 1998 թվականից կրում է իր հիմնադրի անունը։
Առավել մանրամասն` այստեղ.
https://t.me/armenia24live
WSJ: Израиль обсуждает возобновление поставок гумпомощи в Газу
Сотрудницу «Русского дома», задержанную по делу о вербовке наемников, освободили из СИЗО 
IDram и IDBank участвовали в Career City Fest
Ким Чен Ын назвал «священной миссией» участие северокорейских солдат в боях в Курской области
Бриллиантовые браслеты на ноге Ким Кардашьян стали причиной критики 
СК: По факту получения телесного повреждения в результате взрыва мины инициировано уголовное производство
Brent подорожала до $67,1 за баррель
Курсы валют в Армении
«Вклад сюникцев в Великую Победу: незабвенный подвиг» : Научно-практическая конференция в Капане 
В Канаде пройдут досрочные парламентские выборы
Письмо выжившего пассажира «Титаника» ушло с молотка за рекордные 300 000 фунтов стерлингов
Ucom представил свои ценности и карьерные возможности на Career City Fest в Ереване
Украина и США договорились не учитывать уже оказанную помощь Вашингтона в соглашении о полезных ископаемых
Экс-подругу попавшего в секс-скандал принца Эндрю жестко отругали за пост о самоубийстве Вирджинии Джуффре
Турист, посетивший Чикаго, сорвал в лотерее джекпот на более чем 3 млн. долларов
Al Masirah: при ударе США по центру мигрантов в Йемене погибли 30 человек
Yonhap: КНДР подтвердила участие своих войск в войне
Трамп снова призывает Путина «прекратить стрельбу» и заключить «сделку»
Никол Пашинян отказался комментировать вопрос о возможности подписания мирного договора в Москве
AFP: ХАМАС открыт для соглашения по освобождению всех заложников в обмен на 5 лет прекращения огня
Житель Зоракана получил ранение, подорвавшись на мине
Ватикан: Похороны Папы Римского посетили 200 000 человек
Компании «FlyOne Armenia» и «Ширак Авиа» выступили с совместным заявлением: Обеспокоены решением правительства
В результате взрыва в порту в Иране есть погибшие и раненые
Погода в Армении
Сын заместителя директора ЦРУ погиб на войне в Украине
Пашинян хочет предать забвению Геноцид? «Паст»
Факельное шествие - большая кость в горле властей: «Паст»
Проблемы Никола Пашиняна снаружи, внутри и..... «более внутри»: «Паст»
Почему Аршак Карапетян уехал в Сочи? «Паст»
Какой конфликт произошел между Ара Абрамяном и послом Армении в России? «Паст»
Армения должна углублять связи с РФ, Ираном и Индией во всех сферах: «Паст»
Заявление ANCA: Решительно осуждаем позорное отступление Трампа от признания Геноцида армян со стороны США
Представители малого и среднего бизнеса вновь провели акцию протеста в Ереване
Посол РА в Австрии: Армения вносит большой вклад в международные усилия по предотвращению геноцидов
Генпрокурор Армении констатировала рост преступности в стране
Новая акция в магазинах ECCO от IDBank и Idram
Politico: Госдеп ликвидирует бюро, курировавшее переговоры по климату
Reuters: Трамп предложит Саудовской Аравии купить оружие США на $100 млрд
TF1: напавшего на учеников лицея во Франции поместили в психбольницу
Россия ударила по многоэтажке в Павлограде, несмотря на призыв Трампа прекратить атаки: Три человека погибли, 8 ранены
«Признание геноцида - это долг не только армян, но и всего человечества»,-заявил Арман Варданян
Минобороны Пакистана указало на угрозу применения ЯО в конфликте с Индией
Al Jazeera: 60 палестинцев погибли из-за атаки Израиля в секторе Газа
Зеленский: спор в Белом доме не помог ни Украине, ни США
Король Нидерландов призвал «вооружиться до зубов» ради мира и безопасности
В Ливане и Сирии прошли мероприятия в память о жертвах геноцида армян: президент Ливана выступил с заявлением
Пакистан приостанавливает действие всех двусторонних соглашений с Индией
Захарова о встрече Титова с представителем блока «Мать Армения»: Никакого внутриполитического подтекста 
Серж Саргсян: Власти Армении не смогут отказаться от Декларации от независимости
