Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
Русский
Հայերեն English
ВАЖНО
Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы» Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276 Токаев: Армения является надежным партнером для Казахстана Китайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 км Генрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкам


Արցախ վերադարձի դռները բացվում են. 3 սցենար

АНАЛИТИКА
Կիսվել

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Oragir.news-ը գրում է.

Արցախ վերադարձի թեման բաց է։ Այն ոչ միայն արցախցիների հավաքական ցանկությունն է, այլև միջազգային հետաքրքրության խնդիր։ Օգոստոսի 5-ին jam-news.net-ին տված հարցազրույցում Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարն է անդրադարձել խնդրին, ակնկալելով, որ Բաքվի և արցախահայերի միջև ուղիղ բանակցություններ տեղի կունենան իրենց հայրենի շրջան անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի շուրջ։ Խնդրին չեն արձագանքել ՀՀ իշխանությունները, չնայած՝ ենթադրելի էր, որ քաղաքական շահառուն իրենք են։ Խնդրին, սակայն, անմիջապես արձագանքել է Բաքուն, նշելով, որ ծագումով հայերը կարող են վերադառնալ Ղարաբաղ, եթե հարգելու են Ադրբեջանի ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը։ Սա նշանակում է, որ եթե նույնիսկ Նիկոլ Փաշինյանն այս հարցի ուղղությամբ ակտիվություն չի ցուցաբերում, արցախցիների վերադարձի հարցն հարաբերությունների կարգավորման օրակարգում է։ Եվ վաղ, թե ուշ լուծում է ստանալու։ Ինչպես՞ է հնարավոր արցախցիների վերադարձը, և ե՞րբ այն տեղի կունենա։

Արցախցիների վերադարձի վերաբերյալ հանրության շրջանում քննարկվում է 3 սցենար։ Առաջինը՝ ԵՄ-ի աջակցությամբ և երաշխավորությամբ արցախցիների վերադարձն է, ինչի մասին ակնարկում է ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը։ ԵՄ-ի և արցախցիների շահերն այսօր համընկնում են։ Ինչքան ՀՀ-ում իրապես մեծանա ԵՄ-ի քաղաքական ազդեցությունն, այնքան թեման կգա առաջին պլան։ ԵՄ-ն նաև մարդու իրավունքների պաշտպանության ջատագով է հանդես գալիս։ Այս առումով՝ արցախցիների վերադարձը սկբունքային, արժեքային խնդիր է։ Կլաարն ակնարկում է նաև, որ արցախցիների վերադարձի հարցը խաղաղության պայմանագրի ստրագրումից հետո հայ-ադրբեջանական օրակարգի առաջին հարցն է դառնալու։ Եվ եթե խաղաղության պայմանգիրը ստորագրվի ԵՄ միջնորդությամբ ու երաշխավորությամբ, ապա միջնորդ երաշխավորին իրավունք կտա առաջ մղել նաև արցախցիների վերադարձի թեման։ Այստեղ հնարավոր է համարվում, որ ԵՄ-ն կփորձի արցախցիների համար հատուկ կարգավիճակ սահմանել միջազգային ատյաններով ու որոշումներով, որոնք իրավունք կտան արցախցիներին ապրել Արցախում, չդառնալով Ադրբեջանի քաղաքացի ու չենթարկվելով Ադրբեջանի օրենքներին։ Դրանից հետո ենթադրվում է, որ ԵՄ-ն խաղաղապահ առաքելությամբ արցախցիներին կարող է ուղեկցել Արցախ և տեղում երաշխավորել վերջիններիս իրավունքներն ու անվտանգությունը, փաստացի ապահովելով արցախցիների ինքնավարությունը։ Այս սցենարն ամենահավանականն է իրադարձությունների զարգացման ներկայիս համատեքստում։

Երկրորդ սցենարը ռազմական ճանապարհն է։ Սակայն այս սցենարը տասնամյակների նախապատրաստություն է ենթադրում։ Դրանից զատ, այս սցենարը հնարավոր է աշխարհաքաղաքական փոփոխություններին կամ համաշխարհային պատերազմներին զուգահեռ։ Ռազմական սցենարի պարագայում արցախցիները գերակա իրավունք են ստանալու իրենց կարգավիճակը որոշելու հարցում։ Չնայած՝ ՔՊ-ական իշխանությունները բանակի արդիականցման և սպառազինման որոշակի քայլեր անում են, սակայն դրանք ուղղված են միայն պաշտպանական խնդիրների։ Քանի դեռ ՀՀ-ն դե յուրե մնում է ռուսական ռազմաքաղաքական դաշինքների ուղեծրում, աշխարհում ոչ ոք չի պաշտպանի ՀՀ-ին Արցախն ազատագրելու պատերազմում։ Հետևաբար՝ այս սցենարը ամենաքիչ հավանականն է սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ բազմաթիվ պատճառնելով։

Երրորդ սցենարի գլխավոր դերակատարները արցախցիներն են իրենց ղեկավարներով հանդերձ։ Եթե առաջին երկուսում արցախցիները երկրորդ պլանի դեր ունեին, ապա այս դեպքում նրանք են հանդես գալու նախաձեռնություններով։ Այս մասին է ակնարկում ԵՄ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը, ակնկալելով, որ Բաքուն և արցախցիները ուղիղ բանակցություններով արցախցիիների վերադարձի խնդրի լուծումը կգտնեն։ Կլաարն ուղղակի հուշում է, որ արցախցիները կարող են կազմակերպվել և մշակել բանակցային օրակարգ։ Այն կարող են ներկայացնել առաջին հերթին՝ ԵՄ-ին, ինչպես նաև ներքին և արտաքին այն ուժերին, որոնք արցախցիների վերադարձի խնդիրն օրակարգային են համարում։ Արցախցիները կարող են ձևավորել նաև ներկայացուցիչներ և բանագնացներ, որոնք ըստ հարկի կվարեն բանակցությունները և ժամանակի ընթացքում կհասնեն արդյունքի։ Այս սցենարի ամենադժվար փուլը Արցախի ներկայացուցիչների ժողովրդավարական սկզբունքներով ընտրությունն է։ Ընտրյալները լիազորված կլինեն հանդես գալ համայն արցախցիների անունից։ Եվ նրանց լեգիտիմությունը ոչ ոք կասկածի տակ պիտի չդնի։ Չի բացառվում, որ այդ ներկայացուցիչը լինի Բագրատ Սրբազանը, որին հաջողվել է սկզբունքայնություն դրսևորել և հույսեր ներշնչել բազմաթիվ արցախցիների։

Պարզ ասած՝ եթե խաղաղության պայմանագիրը ստորագրվի այս տարեվերջին, ապա արցախցիների վերադարձի խնդիրը 2025-ի հայկական օրակարգի առաջին հարցերից մեկն է լինելու։ Եվ եթե ՀՀ իշխանություններն ու քաղաքական համայնքը կարողանան ճիշտ դիրքավորվել այս հարցում, ապա արցախցիների վերադարձը կարող է իրականանալ գալիք տարի։

Առավել մանրամասն` այստեղ.

https://t.me/armenia24live

Կիսվել
Лента новостей
Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными
Вся лента »
Самое популярное
1 Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст» 2 Почему власти «паникуют»? «Паст» 3 Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст» 4 Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой 5 Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полно...
Опрос