Ереван, 13.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Ավետիք Չալաբյանի նկատմամբ իրականացվում է քաղաքական հետապնդում, կիրառված օրենսդրական նորմը հակասում է միջազգային չափանիշներին

ПОЛИТИКА

«Հայաստանի հելսինկյան կոմիտե» և «Քաղաքական իրավունքների հայկական կենտրոն»  իրավապաշտպան կազմակերպությունների համատեղ զեկույցը


2023 թ․ դեկտեմբերի 21-ին հրապարակվեց ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ Ավետիք Չալաբյանի դատավճիռը, որով նա դատապարտվեց 2․5 տարվա ազատության սահմանափակման ՝ զրկվելով հավաքներ կազմակերպելու և հավաքների այլ հանրային միջոցառումների մասնակցելու, ինչպես նաև բնակության վայրը փոխելու իրավունքներից։ Ա․Չալաբյանը հետապնդվում էր 2022 թ․ ընդդիմության հավաքներին մասնակցելու նպատակով ուսանողներին «նյութապես շահագրգռելու» մեղադրանքով։ 

«Հայաստանի հելսինկյան կոմիտե» և «Քաղաքական իրավունքների հայկական կենտրոն» իրավապաշտպան, հասարակական կազմակերպությունները դատապարտում են Ա․ Չալաբյանի նկատմամբ իրականացված հետապնդումը և դատավճիռը՝ համարելով, որ այն իրականացվում է քաղաքական դրդապատճառներով, կրում է խտրական բնույթ և չի համապատասխանում ՀՀ կողմից ստանձնած և միջազգայնորեն ընդունված մարդու իրավունքների չափանիշներին։ 

Առաջնային խնդիրը կապված է հենց Ա․ Չալաբյանի դեմ կիրառված օրենքի հետ։ Հավաքին մասնակցելու նպատակով նյութապես շահագրգռելը կապված չէ հարկադրանքի կամ խոչընդոտելու հետ և, ըստ էության, կարող է վերաբերել ցանկացած նյութական աջակցությանը՝ հավաքին մասնակցելու նպատակով կամ դրանից հրաժարվելու համար։

Հիշեցնենք, որ մեղադրանքի հիմք հանդիսացող օրենսդրական փոփոխությունների փաթեթը ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանի կողմից ներկայացվել էր Վենետիկի հանձնաժողովին և ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ին՝ կարծիք ստանալու նպատակով, որոնք իրենց կարծիքում անդրադարձել են միայն հավաքներին հարկադիր մասնակցության կամ խոչընդոտելու հանցակազմերին՝ բաց թողնելով հավաքին մասնակցելու նպատակով նյութապես շահագրգռելու նոր հանցակազմը։ Նշված նոր հանցակազմին անդրադարձի բացակայությունը կարող է բացատրվել նրանով, որ ԱԺ կողմից ներկայացրած օրենսդրական փաթեթի անգլերեն թարգմանության մեջ առկա են եղել թերություններ, որոնք խեղաթյուրել են հանցակազմի իմաստը։ Միջազգային լավագույն փորձի համաձայն՝ հավաքներին խրախուսվող մասնակցության պրակտիկան չպետք է ենթարկվի իրավական կարգավորման, եթե նման խրախուսումների տրամադրումը չի հակասում նախընտրական քարոզարշավի ֆինանսավորման համաչափ սահմանափակումներ սահմանող օրենքներին։

Հարկ է նշել, որ հավաքին մասնակցելու նպատակով նյութապես շահագրգռելու հանցակազմը մինչ օրս կիրառվել է միայն ընդդիմադիր գործիչների նկատմամբ և նախընտրական քարոզչության ֆինանսավորման համատեքստից դուրս։ Նույն հոդվածով են հետապնդվում նաև ՀՅԴ անդամներ Արտավազդ Մարգարյանը և Գառնիկ Մանուկյանը։

Եզրակացություն 

- Հավաքներին մասնակցելու նպատակով նյութապես շահագրգռելու հանցակազմը՝  նախընտրական քարոզչության ֆինանսավորման սահմանափակումերի համատեքստից դուրս, հակասում է միջազգային չափանիշներին։ 

-Ա․ Չալաբյանի նկատմամբ հետապնդումը և դատապարտումը, հիմնարար ազատությունից օգտվելու իրավունքի տևական արգելքը նման խնդրահարույց իրավական հիմքով չի համապատասխանում մարդու իրավունքների չափանիշներին՝ ինչպես նրա դեմ կիրառված օրենքի, այնպես էլ հետապնդման ընթացքում վերջինիս կալանավորման և ուղեկցվող այլ իրադարձությունների համատեքստում։ 

ՀՀ դատական իշխանության կախվածությունը գործադիրից համակարգային խնդիր է, որը հաշվի առնելով Ա․ Չալաբյանի նկատմամբ քրեական հետապնդման հանգամանքները, ուղղակիորեն անդրադարձել է վերջինիս հիմնարար իրավունքների և ազատությունների վրա։ 

Հավաքին մասնակցելու նպատակով նյութապես շահագրգռելու հանցակազմը, չհամապատասխանելով միջազգային չափանիշներին, կիրառվում է խիստ խտրական եղանակով։ Մի դեպքում, ընտրական գործընթացների հետ կապ չունեցող հավաքների համատեքստում, այն կիրառվում է որպես ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներին հետապնդելու գործիք։ Մյուս դեպքում այն չի կիրառվում, երբ գործողություններն իրականացվել են իշխող ՔՊ կուսակցության կողմից` ինչպես տեղի ունեցավ 2023 թ․ Երևանի ավագանու ընտրությունների քարոզարշավի ընթացքում։

Հայաստանի հելսինկյան կոմիտեն և Քաղաքական իրավունքների հայկական կենտրոնը  հայտարարում են, որ Ավետիք Չալաբյանի նկատմամբ իրականացվում է քաղաքական հետապնդում:

 

Առաջարկություններ․

-  ՀՀ Կառավարությանը և Ազգային ժողովին դադարեցնել ՀՀ քրեական օրենսգրքի
236-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված հանցակազմի գործունեությունը և առկա խմբագրությամբ այն ներկայացնել ԵԽ Վենետիկի հանձնաժողովին և ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ին՝ փորձագիտական կարծիք ստանալու նպատակով։

- Վենետիկի հանձնաժողովին և ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ին վերանայել միացյալ հրատապ կարծիքում արտահայտված մոտեցումը և հրապարակել դիրքորոշում ՝ հաշվի առնելով նաև նշված հանցակազմի՝ ՀՀ-ում կիրառաման պրակտիկան։

*ամբողջական զեկույցին կարող եք ծանոթանալ հետևյալ հղումներով․

Հայերեն

https://armhels.com/wp-content/uploads/2024/01/Joint_Report_HCA_ACPR_10.01.2024_ARM.pdf  

Անգլերեն 

https://armhels.com/wp-content/uploads/2024/01/Joint_Report_HCA_ACPR_10.01.2024_EN.pdf 

Քաղաքական իրավունքների հայկական կենտրոն 

Էլ, փոստ [email protected]

Հեռ․ +37497265088

Мега-яхты, собачьи какашки и NDA: почему поколение Z становится няньками и личными ассистентами миллиардеров Министр финансов Армении: Необходимо быть готовыми к возможным рискамВ Армению через территорию Азербайджана поступило зерно четвёртого сорта – кормовое зерно, предназначенное для животных, а не для употребления человеком: Арман Гукасян, политолог Ара Зограбян о происходящем вокруг архиепископа Натана: Это незаконный процессВ МВД РА прокомментировали похищение сторонника движения «Мать Армения»Единственный внук Джона и Джеки Кеннеди баллотируется в Конгресс СШАМинфин: Последние 5 лет средний экономический рост в Армении составлял 7,6%Директор Ереванского филиала РЭУ — в жюри Межвузовского чемпионата по дебатам На заседании парламента Армении обсуждается проект госбюджета на 2026 год: основные показатели Зограбян: По меньшей мере 8 священнослужителей вызваны в Следственный комитетТрамп заявил, что «обязан» подать в суд на телеканал ВВС Ucom поддерживает развитие высокотехнологичного образования в Армении Украина сообщила о продвижении российских войск в Запорожье: захвачено три населённых пунктаВыход из ЕАЭС приведёт к коллапсу экономики Республики Армения: Россия остаётся основным торговым партнёром Участники Idram Junior получили призы: завершился первый конкурс финансовой грамотности JuniusКакую альтернативу можно предложить исключительным условиям? «Паст»Почему наблюдательная миссия борется с другой наблюдательной миссией? «Паст»Какова цель изменения порядка учета? «Паст»Оппозиционеры «решили» победить в Вагаршапате: «Паст» 5 312 038 драмов — «Симфоническому лесу»: ноябрьский бенефициар — национальный хакатон AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature Пашинян сделал все, чтобы передать Арцах Азербайджану: «Паст»Захарова прокомментировала заявления о «гибридной войне» против АрменииСын чемпиона мира Исраела Акопкохяна - чемпион Европы до 23-х летОтслуживших в армии иностранцев не будут выдворять из России и лишать разрешения на работуРоссия — важный экономический партнёр Армении: 15% населения страны зависят от денежных переводов из РФТео Джеймс рассказал, чего ожидать от второго сезона сериала «Джентльмены» на NetflixПоданы кассационные жалобы на решение о приговоре Ашота Минасяна к двум годам лишения свободыТрамп пообещал выплатить гражданам США по $2 тысячи от повышенных таможенных пошлинТам, где исчезает материя: пятое измерение и происхождение невидимого мираЗеленая инициатива Ucom продолжилась в УрцадзореПамять как оружие: пять лет спустя после падения Ми-24 в небе над Ерасхом (Фото) Члены партии «Всеармянский фронт» отдали дань памяти воинам в воинском пантеоне «Ераблур» Monumentwatch.org: Алиев продвигает тезис «Западного Азербайджана» и дает распоряжение «историкам»Адвокат архиепископа Микаэла продолжает публиковать нарушения судьи Армине МеликсетянСенаторы США договорились прекратить самый долгий в истории шатдаун правительства«Почему Армения не может отказаться от дешёвого российского газа»«Пашиняну осталось недолго оставаться у власти, максимум 8 месяцев»: «Паст»Западный «сегмент» объединится: «Паст»Стипендиаты фонда «Музыка во имя будущего» выступили на юбилейном концерте фонда «Артис Футура»Убеждают, чтобы Никол Пашинян внезапно не появился возле Эчмиадзина: «Паст»Только от самого факта интервью Нарека Карапетяна впали в шок: «Паст»Подано ходатайство об аресте бывшего министра экономики АрменииДубай обогнал Нью-Йорк в рейтинге Savills лучших городов для миллионеровВоенные прокуратуры Армении и Италии подписали Меморандум о сотрудничествеВладимир Путин наградил орденом архиепископа Езраса- предстоятеля Российской и Ново-Нахичеванской епархии Армянской Апостольской Церкви Президент Армении встретился с представителями армянской общины КатараЛиван освободил сына Каддафи после десятилетнего заключенияУзбекистан инвестирует в США более 100 млрд долларов: Трамп объявил о сделкеВ Турции ни один армянский актер не согласился сыграть роль бойца АСАЛАПочему нам нравится притворяться богатыми?