Ինչպե՞ս է գազարը դարձել... գազարագույն․ «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ստեպղինը կամ գազարը (լատիներեն՝ Daucus) նեխուրազգիների (հովանոցավորներ) ընտանիքի երկամյա, հազվադեպ՝ միամյա կամ բազմամյա բույսերի ցեղ է։ Հայտնի է նրա մոտ 60, Հայաստանում՝ 1 տեսակ։ Արմատապտուղը մսալի է, գլանաձև, իլիկաձև՝ բութ կամ սուր ծայրով, կարմիր, սպիտակ, դեղին, երբեմն՝ մուգ կապտավուն գույնով։ Այդ արմատապտուղը ավելի քան 5000 տարվա պատմություն ունի: Մարդու կողմից գազար օգտագործելու առաջին տվյալները վերաբերում են մեր թվարկությունից առաջ 3000-ականներին: Ընդ որում, այն ժամանակ օգտագործվող գազարը չի եղել գազարագույն: Հայտնի է, որ առաջինը գազար օգտագործել են Աֆղանստանում: Այն ժամանակ գազարը ներսից դեղին էր, դրսից՝ կարմրավուն: Հին հույները և հռոմեացիները ևս գազար օգտագործել են, բայց հիմնականում բուժական նպատակով. համարվում էր, որ գազարը ուժեղացնում է տղամարդու սեռական պոտենցիան: Գազարը Եվրոպա է բերվել 10-ից 13-րդ դարերում:
Անդալուսացի բժիշկ Իբն-ալ-Ավամը նկարագրել է գազարը՝ որպես կարմիր և դեղին արմատապտուղ: Բյուզանդացի բժիշկ Սիմեոն Սիտը ևս նկարագրել է այդ գույները: Հետագայում՝ 17-րդ դարում, Հոլանդիան է դարձել գազարի ամենամեծ արտահանողը Եվրոպայում: Այդ ժամանակ էլ հենց հոլանդացի հայրենասեր սելեկցիոներների կողմից ստեղծվել է նարնջագույն (նույնն է, ինչ գազարագույն) գազարը՝ ի պատիվ Օրանժ հոլանդական արքայական դինաստիայի: Ներկայիս մշակովի գազարի բոլոր տեսակները կապ ունեն Հոլանդիայում ստեղծված գազարի չորս տեսակների հետ՝ «վաղ կիսաերկար», «ուշ կիսաերկար», «սկարլետ» և «երկար օրանժ»: Հիմա խանութներում արդեն կարելի է հանդիպել նաև այլ գույների գազարների՝ սպիտակ, դեղին, մուգ կարմիր, թանաքագույն և այլն: 1997 թվականին Իսլանդիայում հաջողվել է աճեցնել գազար շոկոլադի համով. նպատակն այն է, որ երեխաները գազար հաճույքով ուտեն:
Մշակովի գազարը մտնում է տնտեսապես ձեռնտու մշակաբույսերի տասնյակի մեջ: Մեկ տարում աշխարհում մոտավորապես արտադրվում է 36-40 միլիոն տոննա գազար: Այդ ամենի միայն կեսը արտադրվում է Չինաստանում: Գազարի արտադրության ավելացումը աշխարհում իրականանում է ոչ թե բերքատվության աճով, այլ մշակելի տարածքների ավելացման հաշվին: Գազարը առանց այդ էլ բերքատու կուլտուրա է, նրա բերքատվությունը մեկ հեկտարից կազմում է 20-ից 80 տոննա:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Как будет называться партия Самвела Карапетяна? «Паст»
В Ереване стартует третья Неделя моды: столица снова становится центром креатива, дизайна и вдохновения
«Где, как не в Армении, можно найти лучшую школу света?»: Выставка «От Вана до Парижа», посвящённая армянскому импрессионизму 
Расходы на нужды МВД в Армении в 2026 году сократят
Трамп объяснил, почему пошлины не заставят Путина закончить войну
В медучреждениях Еревана лечатся 9 студентов, пострадавших при ДТП близ Агарцина
Учёные раскрыли загадку изумрудной мумии
Трамп о «Томагавках» для Украины: «На самом деле нет»
Адвокат: Геворк и Амбарцум Нерсисяны дали показания - ждем решения
Цены на нефть повышаются
«Россия понимает и действует»: в Армению приедут волонтеры - филологи и педагоги
Стипендиаты фонда «Музыка во имя будущего» приняли участие в международном фестивале «Москва встречает друзей» 
Наша Церковь вынуждена защищаться от преследований на территории нашей страны: «Паст»
Британцы пытаются усилить свое влияние вокруг Армении: «Паст»
У властей Армении нет карт-бланша в вопросе «наличия политзаключенных»: «Паст»
Трамп-младший посетит Армению: «Паст»
«Окно Овертона»: технология манипуляции против святости: «Паст»
Еще один мост между народами
Министр обороны Армении не принял участия в мероприятии на уровне СНГ
Арсен Гукасян помещен под домашний арест
Новая кампания к Дню сбережений: IDBank
Генеральный директор Ucom Ральф Йирикян представил видение развития телекоммуникаций в эпоху искусственного интеллекта
Разъяснение Нарека Карапетяна: Как можно снизить тариф для населения на 3 драма?
Почти 50 человек стали жертвами урагана «Мелисса» в странах Карибского бассейна
Украинские беспилотники атаковали ТЭЦ в Орле: Минобороны сообщило о 130 дронах, сбитых над регионами России
UBPay начала сотрудничество с сервисом денежных переводов iSend
Сирануш Саакян: «Заявление Рубена Варданяна имеет важное юридическое значение»
Армянские тяжелоатлеты завоевали малые медали в Дурресе
Суд одобрил отмену дачи показаний Нетаньяху в воскресенье в связи с поминками его тестя
Вперёд в будущее: Toyota обещает электромобиль с рекордным пробегом и сверхбыстрой зарядкой
Представители Армении удостоились наград на первой Международной премии «Евразия» в Москве
Политические камикадзе: чем напугают армянский народ? «Паст»
Дадут ли показания те, кого принуждают участвовать в «литургических» митингах? «Паст»
Власти хотят «продать» обществу предвыборную услугу за счет Самвела Карапетяна? «Паст»
«Эпоха мира» Пашиняна без... мира: «Паст»
Оксана Самойлова о разводе с Джиганом: Ему надо повзрослеть
«Каждый день мы влюбляемся в Армению»: участники африканской группы Moriox Kids – о теплоте армян, встрече с Саро и своём первом сольном концерте в Ереване
Возрождение под куполом: в Ереване открылась Tashir Arena
Премьер-министр Венгрии назвал единственного посредника, способного добиться мира в Украине
Израильская армия объявила о возобновлении перемирия в Газе: число погибших достигло 60
Британцы нацелены превратить Армению в поле вялотекущей войны
Сенат США принял резолюцию, блокирующую тарифы на товары из Бразилии
Белый дом уволил всех членов Комиссии, которая должна была рассмотреть проект строительства бального зала
Омбудсмен Армении приняла представителей авторитетных международных СМИ
Россия и Япония обсуждают запуск прямых авиарейсов
IDBank — серебряный спонсор 50-го юбилейного международного банковского конференции BACEE
При поддержке IDBank и Idram стартовал проект «Симфонический лес»
Раффи Ованнисян снова проявляет активность? «Паст»
Ucom способствует развитию безопасной и надежной цифровой среды в Армении
Говорящие цифры: кто «двигает» экономику Армении? «Паст» 
