Ереван, 06.Август.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


«Ծառայեմ, որ կարողանամ հպարտ, գլուխս բարձր իմ երկիր գնալ». նորակոչիկների կյանքը փրկած կրտսեր սերժանտ Արսեն Ազիզյանն անմահացել է հոկտեմբերի 1-ին Մատաղիսում. «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

«Շատ խելոք ու խելացի երեխա էր Արսենս: Ազնիվ էր, ընկերասեր, ծնողասեր, ուրիշ բնավորություն ուներ: Դասարանում լավ սովորող տղաներից մեկն էր: Իններորդ դասարանում էր սովորում, երբ պետք է տեղափոխվեինք Ռուսաստան: Գնացի դպրոց իր գործերը վերցնելու, տնօրենը չէր տալիս, ասում էր՝ դասարանի պարծանքն է, թող գոնե 9-րդ դասարանը վերջացնի, նոր մեկնեք: Բայց մեր մնալը չստացվեց: Այնտեղ ուսումը շարունակեց և դպրոցն ավարտեց: Ատեստատը ստացավ, դրանից հետո մեր տանը երեք ամիս կռիվ էր: Ասում էր՝ վերադառնում եմ Հայաստան ծառայության, համաձայն չէինք»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Գայանեն՝ Արսենի մայրիկը: Խոստովանում է՝ Ռուսաստան մեկնելու նպատակներից մեկն էլ այն էր, որ Արսենը չծառայի, և հավելում է. «Չգիտեմ էլ՝ մայրական բնա՞զդ էր, թե՞ ինչ, բայց չեմ ցանկացել, որ նա ծառայի: Փոքր տղայիս ծառայելու մտքից չէի նեղվում, իսկ Արսենի դեպքում այդպես չէր: Բայց նա հակադարձում էր՝ հայ եմ, հայը պետք է Հայաստանում ծառայի»:

Վերադառնալով դպրոցական տարիներին՝ մայրիկը վերհիշում է, որ տղան Հայոց պատմություն էր շատ սիրում: «Եթե քնից արթնացնեիր ու պատմության հետ կապված հարց տայիր, անմիջապես կպատասխաներ: Սիրում էր նաև «Հայոց լեզու» և «Հայ գրականություն»: «Խատուտիկ» թերթ կար: Բանաստեղծություն էր գրել, տարել դասղեկին, հարցրել՝ լա՞վն է, մայրիկիս մասին է, թերթում կհրատարակե՞ն: Այն տպագրվել էր թերթում, «Խատուտիկի» այդ համարը դասղեկը պահել էր, այս դեպքերից հետո ինձ փոխանցեց: Ուզում էր բարձրագույն կրթություն ստանալ: Երբ հարցնում էի, թե որտեղ է ուզում սովորել, ասում էր՝ ծառայությունից կվերադառնամ, պարզ կլինի, դեռ չեմ կողմնորոշվել: Պետք է կրթվեմ, լավ գործ ունենամ, հետո նոր իմ ընտանիքը կազմեմ»: Մայրիկը հավելում է՝ որդին սիրում էր «Պատմությունը», բայց գուցե ընտրեր ֆիզիկա-մաթեմատիկական ուղղությունը, քանի որ այդ առարկաները ևս ուսումնասիրում էր:

2019 թ. հունվարին Արսենը զորակոչվում է ժամկետային զինծառայության: Ծառայությունն անցնում էր Մատաղիսում, միայն երեք ամսով Արսենն Արցախից մեկնել է Վանաձոր՝ սերժանտական կուրսերի: «Ծառայության ընթացքից որևէ դժգոհություն չի ունեցել: Ասում էր՝ մա՛մ, որ զինգրքույկս տեսնես, կզարմանաս, այնքան լավ բաներ են գրված, կզարմանաս, թե քո տղեն ինչ գրքույկ ունի, ինչպիսի ծառայող է: Շատ էր հպարտանում իր ծառայությամբ»:

Սկսվում է պատերազմը, Արսենը ծառայում էր, իսկ նրա ընտանիքը Ռուսաստանում էր: «Սեպտեմբերի 27-ին զանգահարեց, ինձ ոչինչ չասաց՝ մա՛մ, պապային ասա, թող ինձ զանգի, ուզում եմ իր հետ խոսել: Հստակ գիտեի, որ եթե ուզում է հայրիկի հետ խոսել, ուրեմն մի բան այն չէ: Հայրիկի հետ խոսելիս ասել էր՝ կռիվ է սկսվել, պա՛պ, չգիտեմ, թե ինչ կլինի, քեզ շատ եմ խնդրում՝ լուրերին չհավատաս ու մամայիս լավ կնայես: Երբ սեպտեմբերի 1-ին իրենց մոտ նորակոչիկներ էին բերել, Արսենին նշանակել էին նորակոչիկների սերժանտ: Երբ կռիվը սկսվեց, մտածում էի, որ գուցե նորակոչիկներին չտանեն առաջնագիծ, իմ տղան էլ իրենց հետ կլինի, ապահով կլինի: Ինձ ասել էր, որ զորամասում է, բայց թե որքան կմնան այնտեղ, չգիտեր: Սեպտեմբերի 28-ին ինձ հետ կապվել չէր կարողացել, զանգահարել էր պապիկին՝ ես լավ եմ, ամեն ինչ նորմալ է, մամային կասես, թող չանհանգստանա: Դրանից հետո իրենից զանգ չենք ստացել»:

Արսենը զոհվել է հոկտեմբերի 1-ին: Մայրիկը պատերազմի ավարտից հետո Հայաստանում էր, արձակուրդ եկած նորակոչիկներից մեկն այցելել է տիկին Գայանեին: «Նրա մայրիկն ինձ փնտրել էր սոցցանցերում: Մինչև Հայաստան վերադառնալս զանգահարեց ինձ՝ ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել, որ նման տղա եք դաստիարակել, եթե Արսենը չլիներ, երևի թե նորակոչիկներից որևէ մեկը ողջ չէր մնա: Տղաներն ընկել են շրջափակման մեջ, Արսենը և մյուս կրտսեր սերժանտը նորակոչիկներին չեն թողել խրամատից դուրս գալ, ճանապարհը մաքրել են, նրանց դուրս բերել, բայց դիպուկահարի կրակոցից Արսենը և կրտսեր սերժանտը զոհվել են: Հետո այդ տղան եկավ ինձ տեսնելու: Արսենի խաչն ինձ վերադարձրեց: Պատմեց. «Երբ ամսի 27-ին կռիվը սկսվեց, Արսենը խաչն իր վզից հանեց ու իմ վիզը գցեց՝ հին ծառայող եմ, կարող եմ իմ գլուխը պահել, թող Աստված քեզ պահապան լինի: Աստված ինձ պահապան է եղել, հիմա խաչը վերադարձնում եմ ձեզ: Հրամանատար չունեինք, մեր հրամանատարը մեր Արսենն էր, թույլ չէր տալիս, որ իրեն ինչ-որ բանով օգնեինք՝ զենք բռնել չգիտեք, խրամատից դուրս չգաք: Արսենը մի խոսք ուներ՝ մա՛մ, եթե ուզում եմ մի բան անել, ուրեմն կյանքիս գնով էլ լինի, պետք է անեմ: Երևի իր նպատակը կյանքի գնով հայրենիք պաշտպանելն էր»:

Նույն զինվորը, որի կյանքն Արսենը փրկել է սեփական կյանքի գնով, դուրս է բերել նրա մարմինը մարտի դաշտից. «Նա մեզ դուրս բերեց շրջափակումից, փրկեց մեր կյանքը, չէի կարող իրեն այնտեղ թողնել»: Արսենին կապել է իր մեջքին, երեք կմ իջեցրել, հասցրել շտապօգնության մեքենային, հետո էլ տեղափոխել են Հայաստան: Տղայի մայրիկն է պատմել՝ երբ որդին տուն է վերադառնում, թույլ չի տալիս իր արյունոտ հագուստը լվանալ՝ իմ ընկերոջ արյունն է, իր կյանքն է մեզ համար տվել, ձեռք չտաք այդ շորերին: Հոկտեմբերի 3-ին Արսենը «վերադառնում» է տուն: «Երբ ամուսինս ասում էր՝ փառք քեզ, Տե՛ր, իմ երեխեն ինձ հասավ, արձագանքում էի՝ ո՞նց ես նման բան ասում: Բայց ինքը ճիշտ էր՝ հետո այնքան պատմություններ լսեցինք: Մենք գոնե մեր երեխային տեսանք, ճանաչեցինք նրան, կասկածներ չունեցանք՝ Արսենն է, թե ոչ»:

Տիկին Գայանեն ասում է՝ շատ դժվար է առանց տղաների ապրելը, բայց ուրիշ ճար չկա: «Աղջիկս էր ուժ տալիս, որ փորձեի ապրել: Մտքիս վատ բաներ էլ են եկել, ամիսներով հաց չեմ կերել, որ գնամ ու իմ տղային հասնեմ: Բայց աղջիկս սթափեցնում էր՝ մեր մասին չես մտածում, էգոիստ ես, մենակ քո մասին ես մտածում: Մենք էլ ենք երեխա, քո կարիքն ենք զգում: Աղջիկս ուժ տվեց, որ կարողանամ դիմանալ: Ամռանը գալիս ենք Հայաստան, որ գոնե այդպես Արսենին մի քիչ մոտ լինենք: Աշնանը գնում ենք Խաբարովսկ, Նոր տարուն վերադառնում ենք Արսենի մոտ: Այսպես ճանապարհներին է անցնում մեր կյանքը, բայց այս պահին այլ տարբերակ չկա: Փոքր տղաս Ռուսաստանում է դպրոց հաճախում, պետք է ավարտի ուսումը: Երբ այն ժամանակ Արսենին ասում էի, թե քեզ աշխարհից աշխարհ հասցրեցի, որ ծառայության չգնաս, պատասխանում էր՝ մա՛մ, ո՞նց ես պատկերացնում, որ Աստված չանի, իմ տատի-պապիին մի բան լինի, ու չկարողանամ իրենց վերջին հրաժեշտը տալ, «փախած» լինեմ, ես այդ ի՞նչ կարգի թոռ պիտի լինեմ, կամ գնամ աղջիկ ուզելու, ու ինձ ասեն, թե փախել ես ու չես ծառայել: Եթե ինձ տոմս չառնես, փող կաշխատեմ, տոմսը կառնեմ ու կգնամ: Ծառայեմ, որ կարողանամ հպարտ, գլուխս բարձր իմ երկիր գնալ: Արսենը հուլիսի ծնունդ է, ամռանը՝ դեռ 18-ը չլրացած, եկավ Հայաստան: Մտածեցինք, որ այդ ժամանակ էլ կզորակոչեն իրեն: Բայց հանձնաժողովը չէր անցել, վեց ամիս մնաց Հայաստանում, հունվարին զորակոչվեց բանակ: Եթե ամռանը մեկներ, պարզ է, որ պատերազմի ժամանակ արդեն զորացրված կլիներ: Հիմա մեզ միայն մնացել է տղաներին հիշել ու հիշելով՝ նրանց ապրեցնելը, մինչև կգնանք ու կհասնենք իրենց»:

Հ. Գ. - Կրտսեր սերժանտ, հետախույզ Արսեն Ազիզյանը հետմահու պարգևատրվել է «Արիության» մեդալով և «6-րդ ՊՇ Անձնուրաց պաշտպան» մեդալով: Հուղարկավորված է Նոր Հաճնի զինվորական պանթեոնում:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Белый дом анонсировал заявление Трампа из Овального кабинетаЭто незаконное заключение приблизило меня к Богу и Отечеству — архиепископ Микаэл АджапаянКак выжить одному в условиях 10 века в Руси? 8-месячный эксперимент Павла СапожниковаПашинян превращает Армению в антироссийский плацдарм: «Паст» Израиль обсудит 7 августа возможную «военную оккупацию» всей ГазыUcom внедряет платформу SatisfAI для регулярного анализа лояльности клиентов Астронавты сварят пиво в космосеВ Дании зоопарк предложил передать домашний скот на корм хищникамКоманда «Сила одного драма» в гостях у лагеря АйордиНазваны 10 главных факторов, грозящих исчезновением дельт рек по всему мируДело архиепископа Микаэла Аджапаяна завизировано судье Армине МеликсетянГенеральный директор «Алашкерта»։ Мы все хотим вывести клуб на новый уровеньБразильский суд предписал поместить экс-президента Болсонару под домашний арестToyota бьет рекорды продажНа Камчатке после землетрясения впервые за 300 лет проснулись 7 вулкановЗалог до 15 000 долларов для въезда в США: кого коснутся новые визовые требованияСМИ: Франция намерена сменить посла в АзербайджанеВС Азербайджана обстреляли армянский экскаваторУчастник движения «Тавуш во имя Родины» Гор Мелик-Саакян оправданПутин во второй раз за неделю провел переговоры с НетаньяхуСамолет экстренно вернулся в Мадрид после столкновения с птицей Америабанк присоединился к UATE, объявив о беспрецедентном сотрудничестве между финансовым и технологическим секторами В Армении 5206 пассажиров бесплатно прокатились на электропоездах ЮКЖДКогда приходит сентябрь: Idram&IDBankМИД Ирана отверг возможность прямых переговоров с СШАЦентр гидрометеорологии и мониторинга: В Армении ожидается жаркий август с небольшим количеством осадковОппозиционер: Азербайджан закрыл представительство Красного Креста – реакции никакойЗатишье перед бурей: что может означать очередной отпуск Пашиняна?После атаки дронов ВСУ загорелась ж/д станция в Волгоградской областиЦены на нефть снижаются после решения ОПЕК+ о наращивании добычиМомент пустоты: учёные открыли новое состояние человеческого сознанияСултан в лондонском гараже: как Сальвадор Дали снова удивил мирТрамп озвучил дату визита Уиткоффа в РоссиюДжулиана Григорян выступила на одной сцене с Андреа Бочелли и Пласидо ДомингоИз кадра — в студию: как нейросеть научилась менять свет на любом фотоЗаместитель мэра Еревана: Выделение 7 млн. долларов на концерт Лопес полностью оправданоУ Армении есть финансовые проблемы?Польша перенесёт элементы оборонной системы «Восточный щит» ближе к границам с Россией и БелоруссиейГраждане Армении и лица с двойным гражданством смогут в течение трёх месяцев водить с иностранными правамиНовый центр продаж и обслуживания Ucom открылся по адресу Маштоца 7/4 Иран подтверждает мирный характер своей ядерной программы: Интервью Эсмаила Багаи «Арменпресс»Управление репутацией в Армении: Шушан Арутюнян Министерство культуры Арцаха: Баку пытается «оправдать» снос памятника АйвазовскомуНовая премиальная бизнес-карта IDBank – Mastercard Business PreferredОмбудсмен РА и посол Германии обсудили вопросы защиты прав человекаЦены на медь упали из-за решения ТрампаАмериканский сенатор рассказал о переговорах Пашиняна с АлиевымУченые нашли первые свидетельства употребления ритуального психоактивного вещества 4000 лет назадМИД Азербайджана потребовал от ТАСС извиниться за использование названия Степанакерт«Этот человек полностью стремится установить монархические порядки»: «Паст»