Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Նախընտրական սովորական բլե՞ֆ, թե զգուշացում Ադրբեջանին․ «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Տարածաշրջանային խոշոր նախագծերի կյանքի կոչման թեման ներկա պայմաններում հաճախ է դառնում ինչպես միջազգային, այնպես էլ ներքաղաքական ակտիվ քննարկումների թեմա։ Ընդ որում, կոնկրետ պայքար է ընթանում, թե ինչ ուղղություններով պետք է անցնեն հիմնական ճանապարհները կամ հաղորդակցության ուղիները։ Եվ քանի որ Թուրքիան ներկայում գտնվում է խորհրդարանական և նախագահական ընտրությունների նախաշեմին, ապա թյուրքական աշխարհը միավորելու և Թուրքիայով դեպի Չինաստան անցնող հիմնական հաղորդակցության ուղիների ստեղծման հարցը դարձել է նախընտրական առանցքային հարցերից մեկը։

Մայիսի 7-ին Թուրքիայի ընդդիմադիր «Ազգ» դաշինքի նախագահի թեկնածու Քեմալ Քըլըչդարօղլուն «Ո՛չ Արևմուտքի, ո՛չ Արևելքի, սա թյուրքի ճանապարհն է» վերնագրով տեսանյութ էր հրապարակել Twitter-ում և հայտնել էր, որ ընտրվելու դեպքում կյանքի է կոչելու Թուրքիան Չինաստանին կապող տրանսպորտային նախագիծ, որով պետք է ակտիվացվի Մետաքսի ճանապարհը։ Ուշագրավ է, որ, ծրագրի համաձայն, այդ ճանապարհը չի անցնելու, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքով» և շրջանցելու է Ադրբեջանը։ Ըստ թուրք քաղաքական գործչի, ճանապարհն անցնելու է Իրանով՝ այնտեղից ձգվելով Կենտրոնական Ասիա, ապա՝ Չինաստան։ Հասկանալի է, որ Քըլըչդարօղլուն ունի Արևմուտքի լիակատար աջակցությունը, բայց նրա այս նախագիծը դժվար կարելի է համարել արևմտյան, քանի որ Արևմուտքը բացասական վերաբերմունք ու լարված հարաբերություններ ունի Իրանի հետ։

Միևնույն ժամանակ, ակնհայտ է, որ Թուրքիայի նախագահի ընդդիմադիր թեկնածուն փորձում է որոշակի ուղերձ հղել Իրանին, քանի որ այդ երկիրը բազմիցս հայտարարել է, թե դեմ է լինելու «Զանգեզուրի միջանցքի» նախագծի իրականացմանը։ Իսկ Իրանի գործոնն, ըստ էության, կարող է իր նշանակությունն ունենալ թուրքական ներքաղաքական խմորումներում, քանի որ եթե Թուրքիան փորձի հասնել «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը, ապա կոշտ դիմադրության կհանդիպի Իրանի կողմից։ Եվ նույնիսկ բացառված չէ նաև իրանական կողմի ռազմական միջամտությունը։ Միևնույն ժամանակ, Քլըչդարօղլուն իր այդ նախագծի միջոցով թուրքական հասարակության առավել ադեկվատ հատվածի ձայները ստանալու նպատակի հետ մեկտեղ որոշակի ակնարկներ է անում Ադրբեջանի, մասնավորապես այդ երկրի նախագահ Ալիևի ուղղությամբ, քանի որ վերջինս Թուրքիայում ընթացող նախընտրական գործընթացներում ոչ թե չեզոքություն կամ հավասարակշռություն է պահում, այլ կոնկրետ ստանձնել է Էրդողանի «քարտուղարի» դերակատարությունը։

Բաքվից Էրդողանի օգտին քվեարկելու կոչեր են հնչում, տարբեր հանդիպումներում Ալիևը հաճախ հայտնվում է Էրդողանի կողքին, հատուկ ընդգծվում է նրա օրոք թուրք-ադրբեջանական եղբայրության սերտացումը և Թուրքիայի հատուկ դերակատարությունը Արցախյան պատերազմում Ադրբեջանի հաղթանակի գործում։ Բացի այդ, ադրբեջանական մամուլում Քըլըչդարօղլուն առանձնահատուկ թիրախավորվում է որպես ոչ նախընտրելի, թույլ և նույնիսկ, որքան էլ անհեթեթ է հնչում, հայամետ գործիչ։ Ուստի, Թուրքիայի նախագահի ընդդիմադիր թեկնածուն Իրանով անցնող ճանապարհի նախագծի առաջքաշման միջոցով պատասխանում կամ զգուշացնում է Ալիևին, որ իր ընտրվելու դեպքում Ադրբեջանը կարող է կորցնել իր առանցքային նշանակությունը Թուրքիայի համար, եթե այդ երկիրը շարունակի կուրծք ծեծել Էրդողանի համար։ Բայց այս ամենից պետք չէ առանձնապես շատ ոգևորվել, քանի որ Թուրքիայի ընդհանուր քաղաքական գիծը Հայաստանի նկատմամբ հազիվ թե փոխվի։

Ավելին, մեկ ընդդիմադիր գործիչն ընդունակ չէ շրջադարձային փոփոխություն բերել Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության ոլորտում, երբ թուրքական էլիտայի շրջանակներում Հայաստանի հետ կապված կարծրացած մոտեցումներ են առկա։ Բացի դրանից, բազմաթիվ են դեպքերը, երբ նախընտրական խոստումները թեկնածուի ընտրվելու դեպքում արդեն այլ երանգ են ստանում։ Բացառված չէ նաև այն հանգամանքը, որ Քըլըչդարօղլուն ուղղակի նախընտրական բլեֆ է անում։ Բոլոր երկրներում, իսկ Թուրքիայում առավել ևս, ներքաղաքական դաշտում դա սովորական երևույթ է։ Եվ հասկանալի է, որ նույնիսկ ընդդիմադիր թեկնածուի ընտրության պարագայում Թուրքիան սերտորեն կշարունակի աշխատել Ադրբեջանի հետ՝ չնայած որոշակի սառնություն հնարավոր է նկատվի։

Այս օրերին շատ են վերլուծությունները, թե Թուրքիայի նախագահական ընտրություններում ընդդիմադիր կամ իշխանական թեկնածուների հաղթանակի դեպքում ինչ դիրքորոշումների փոփոխություն կարող է լինել, բայց մեծ հաշվով պարզ է, որ Անկարան շարունակելու է իր թշնամական գործողությունները Հայաստանի նկատմամբ և փորձելու է նախապայմանների առաջ քաշման միջոցով հայկական կողմից զիջումներ կորզել։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными