Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
Русский
Հայերեն English
ВАЖНО
В окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаров Губернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролем Следственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенных Трамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцев Татоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и Украиной Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни


Հայոց ցեղասպանության օրակարգից հրաժարվելու «օրակարգը». «Փաստ»

АНАЛИТИКА
Կիսվել

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակումից հետո Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և այդ սարսափելի հանցագործության հետևանքների վերացման հարցը մեր պետության արտաքին քաղաքականության կարևոր ուղղությունն է եղել։ Իսկ մինչ այդ Հայոց ցեղասպանության հարցի ճանաչման և դատապարտման թեման գտնվում էր գլխավորապես Սփյուռքի գործունեության տիրույթում։ Թեպետ, հանուն արդարության պետք է նշել, որ նույնիսկ խորհրդային Հայաստանում այդ թեման եղել է օրակարգայիններից մեկը, այնքանով, որքանով դա հնարավոր էր ԽՍՀՄ կազմում: Եվ տարիներ շարունակ Հայաստանի ու Սփյուռքի համատեղ ջանքերի արդյունքում բազմաթիվ միջազգային կառույցներ, կազմակերպություններ և պետություններ ճանաչել են Հայոց ցեղասպանությունը։

Ճիշտ է՝ ճանաչման գործընթացը շարունակվեց, և հիմա ևս շարունակվում է, բայց մասնավորապես 2018 թվականից սկսած Հայաստանի կողմից վարվող արտաքին քաղաքական ուղեգծի մեջ որոշակի փոփոխություններ են նկատվում։ Հատկապես ուշադրության է արժանի այն հանգամանքը, որ գործող իշխանությունները իրենց կառավարման 4 տարվա ընթացքում Ցեղասպանության և դրա հետևանքների վերացման թեման իրենց կողմից նախանշվող արտաքին քաղաքականության համատեքստում որոշակիորեն անուշադրության են մատնել։ Այս ուղղությամբ նրանց կողմից հատուկ ջանքեր նկատելի չեն։ Բայց կարող է հարց առաջանալ, թե այդ դեպքում ինչպե՞ս է ստացվում, որ մի շարք առանցքային պետություններ վերջին տարիներին ճանաչեցին Հայոց ցեղասպանությունը։ Օրինակ՝ 2019 թվականին ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատն ու Սենատը Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման մասին բանաձևեր ընդունեցին, իսկ 2021 թվականին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը «ընդունեց» Հայոց ցեղասպանությունը։

Կամ 2020 թվականի փետրվարին մահմեդական բնակչություն ունեցող Սիրիայի խորհրդարանն ընդունեց Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող և դատապարտող բանաձև։ Խնդիրն այն է, որ ԱՄՆ-ը կամ Սիրիան Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ճանաչող և դատապարտող բանաձևեր ընդունեցին մի կողմից Սփյուռքի համառ ջանքերի, իսկ մյուս կողմից էլ աշխարհաքաղաքական նպաստավոր պայմանների առկայությամբ պայմանավորված, քանի որ թուրք-ամերիկյան և թուրքսիրիական հարաբերություններում առանձնակի լարվածություն էր նկատվում։ Ըստ այդմ, կարող է հարց ծագել, թե այդ դեպքում ինչո՞վ էին զբաղված ՀՀ իշխանությունները։ Նրանք ընդամենը դիտորդի դերում էին, որ հետո իրենց աշխատանքին վերագրեն Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման վերաբերյալ առանցքային բանաձևերը։ Օրինակ՝ եթե ՀՀ իշխանություններն իրոք մեծ աշխատանք տարած լինեին այս ուղղությամբ, ապա անցյալ տարի խորհրդարանում հնչած հարցին ի պատասխան Փաշինյանը ԱՄՆ նախագահի՝ Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու վերաբերյալ հայտարարությունն ընդամենը չէր կապի Հայաստանի ժողովրդավար երկիր լինելու հանգամանքի հետ։

Իսկ այս տարվա հունվարին Փաշինյանն արդեն հայտարարում էր, թե ՀՀ-ն երբեք հայ դատի քաղաքականություն չի վարել, և Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացի շարժիչ ուժը միշտ էլ եղել են Սփյուռքը և Սփյուռքի կազմակերպությունները։ Այսպիսի հայտարարությամբ նա կարծես թե խոստովանում է, որ Ցեղասպանության ճանաչման և հատուցման հարցը երբեք էլ առաջնահերթություն չի եղել իր իշխանության համար, և այն թողնվել է ամբողջությամբ Սփյուռքի ուսերին։ Դրա համար էլ կառավարության 2021-2026 թթ. ծրագրում անորոշ ձևակերպման միջոցով իշխանությունները հարցին ընդհանրական տեսք են տվել՝ կոնկրետ չնշելով Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման ուղղությամբ ՀՀ արտաքին քաղաքական ուղեգծի մասին։ Ծրագրում ընդամենն անորոշ ձևով ընդգծվում է, թե Հայաստանը շարունակելու է ակտիվորեն նպաստել ցեղասպանությունների, մարդկության դեմ հանցագործությունների կանխարգելմանն ուղղված միջազգային հանրության ջանքերին։

Ստացվում է, որ Փաշինյանի իշխանությունը միշտ էլ խուսափել է Ցեղասպանության թեմայով օրակարգի ձևավորումից, իսկ հիմա արդեն դրված է այդ հարցն ընդհանրապես Հայաստանի օրակարգից դուրս բերելու և չարծարծելու խնդիրը։ Այլապես ինչո՞ւ էր լրագրողի հարցին ի պատասխան Փաշինյանը երկար-բարակ խոսում Անկախության հռչակագիրը վերանայելու անհրաժեշտության մասին, որն իր մեջ նաև Սահմանադրությունը փոխելու ակնարկ էր պարունակում։ Դա պատահական լինել չի կարող, քանի որ Սահմանադրության մեջ հղում է կատարվում Անկախության հռչակագրին, որում նշված է նաև Ցեղասպանության հարցով պատմական արդարությունը վերականգնելու պահը։ Պատահական չեն խոսակցությունները, որ թուրքերը Հայոց ցեղասպանության հարցից ու պահանջատիրությունից հրաժարվելու նախապայման են դրել Փաշինյանի առաջ, իսկ նա արդեն թուրքական պահանջները բավարարելու համար սկսել է թեման եփել։

Պատահական չէ նաև, որ իր ելույթներից մեկում նույնիսկ Ալիևն էր հայտարարել, թե հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման համար ՀՀ-ն պիտի Սահմանադրություն փոխի։ Միևնույն ժամանակ հետաքրքրական է, որ հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում Էրդողան-Փաշինյան հանդիպումից հետո թուրքական լրատվամիջոցները սկսեցին տեղեկություն շրջանառել, թե Էրդողանը Փաշինյանից պահանջել է հրաժարվել Հայոց ցեղասպանության ճանաչման միջազգային աշխատանքներից։ Իսկ Փաշինյանն իր ասուլիսի ընթացքում նշեց, թե Պրահայի հանդիպման ժամանակ իր և Էրդողանի խոսույթները անհամատեղելի չէին։ Այլ կերպ ասած՝ նրա և Թուրքիայի նախագահի տեսակետները համընկել են: Խոսուն ձևակերպում է, այնպես չէ՞...

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Կիսվել
Лента новостей
В окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в России
Вся лента »
Самое популярное
1 Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст» 2 Почему власти «паникуют»? «Паст» 3 Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст» 4 Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой 5 Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полно...
Опрос