Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Արցախի ինքնորոշման հարցը բարձրացնելու առաքելությունը՝ ընդդիմության ուսերին. «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ադրբեջանական ագրեսիային դիմակայելու տեսանկյունից ռազմական բաղադրիչի հետ մեկտեղ չափազանց կարևոր է նաև դիվանագիտական ճակատը։ Իսկ շատ դեպքերում ճկուն դիվանագիտական աշխատանքի միջոցով կարելի է հասնել անգամ շատ լուրջ արդյունքների՝ առանց նույնիսկ ռազմական ուժի կիրառման։ Պատմության մեջ բազմաթիվ են այն դեպքերը, երբ ռազմական հաղթանակը դիվանագիտական ճնշման արդյունքում վերածվել է պարտության և հակառակը։

Այնպես է ստացվում, որ միջազգային հարաբերություններում և մասնավորապես պետությունների միջև հակամարտություններում վերջին խոսքը դիվանագիտությանն է։ Եվ պատահական չէ, որ Ադրբեջանն այդքան շտապում է հաշտության պայմանագիր կնքել Հայաստանի հետ։ Բաքուն փորձում է հնարավորինս շուտ դիվանագիտական հարթակում ամրագրել պատերազմի միջոցով իր ձեռքբերածը, քանի դեռ միջազգային իրավիճակը չի փոխվել, որի արդյունքում կարող է զրկվել հաղթանակի հիմնական պտուղներից։ Իսկ այս պայմաններում հայկական կողմի հիմնական խնդիրը պետք է լինի միջազգային հանրության տարբեր շրջանակների հետ ակտիվ աշխատանքը, որի արդյունքում հնարավոր կլինի դիվանագիտական դաշտում առաջ մղել հայկական օրակարգը՝ ի ցույց դնելով Ադրբեջանի հանցագործ պահվածքն ու արցախահայության անօտարելի իրավունքները։ Մասնավորապես, Արցախի ինքնորոշման իրավունքն այսօր պետք է լիներ տարբեր պատվիրակությունների հետ հանդիպումների ժամանակ բարձրացվող գլխավոր թեման, որպեսզի հնարավոր լինի միջազգային հանրությունից համապատասխան ազդակներ ստանալ։

Իսկ եթե Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի հարցը չի բարձրացվում, ապա բնական է, որ, ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն էր «խոստովանում», միջազգային հանրությունը պահանջելու է, որ Արցախի հարցում հայկական կողմն իջեցնի նշաձողը։ Բայց օրվա իշխանությունները Արցախի հարցում ոչ միայն նշաձողն են իջեցրել, այլև ամբողջապես լվացել են իրենց ձեռքերն այդ խնդրից՝ արցախահայությանը թողնելով բախտի քմահաճույքին։ Դա հենց իրենք՝ իշխանության ներկայացուցիչներն էլ չեն թաքցնում. օրինակ՝ նրանց դիրքորոշումը ոչ մեկ անգամ հստակ արտահայտեց Էդուարդ Աղաջանյանը՝ նշելով, թե ՀՀ-ն այլևս հնարավորություն չունի ապահովել Արցախի անվտանգությունը։ Ընդհանուր առմամբ, այս դիրքորոշումը փաթեթավորվում է այնպիսի գաղափարի ներքո, թե Ստեփանակերտը հենց ինքը կարող է երկխոսության մեջ մտնել Բաքվի հետ։ Ու հիմա, երբ Արցախը կանգնած է հայաթափման վտանգի առաջ և ամենից շատ է հարկավոր խոսել Արցախի ինքնորոշման մասին, ՀՀ իշխանությունները լռության ուխտ են հայտարարել։ Բացառված չէ, որ այն որոշակի ժեստ է՝ ուղղված Բաքվին։

Օրերս Հայաստան է ժամանել Եվրոպական խորհրդարանի՝ Հայաստանի հարցերով զեկուցող Անդրեյ Կովաչևը, որը հանդիպումներ է ունեցել պաշտոնական և քաղաքական շրջանակների հետ։ Ու թվում էր, թե մեր իշխանությունները պետք է հերթական լավ առիթը բաց չթողնեին Արցախի ինքնորոշման թեման առաջ մղելու համար, մանավանդ որ Եվրոպական խորհրդարանի կողմից առաջիկայում զեկույց է հրապարակվելու։ Սակայն, դատելով պաշտոնական հաղորդագրությունից, հոկտեմբերի 21ին ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի անդամները Կովաչևի հետ հանդիպման ընթացքում խոսել են Հայաստանի նկատմամբ ադրբեջանական ագրեսիայի մասին և ընդամենը բարձրացրել Արցախում ապրող հայերի իրավունքների պաշտպանության ու անվտանգության խնդիրները:

Կովաչևը հանդիպումներ է ունեցել նաև մի շարք պաշտոնյաների հետ, սակայն այդ հանդիպումների վերաբերյալ հաղորդագրություններից պարզ է դառնում, որ խոսվել է ժողովրդավարությունից, անվտանգությունից, Ադրբեջանի հայատյաց քաղաքականությունից, իսկ Արցախի թեմայի շուրջ անգամ խոսք չի եղել։ Հոկտեմբերի 22-ին Կովաչևն արդեն հանդիպեց Փաշինյանի հետ. այս դեպքում էլ, ըստ պաշտոնական հաղորդագրության, զրուցակիցները մտքեր են փոխանակել ժողովրդավարական բարեփոխումների ընթացքի, տարածաշրջանային խնդիրների, Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ իրավիճակի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման ու այլ հարցերի շուրջ: Ու էլի՝ ոչ մի խոսք Արցախի ինքնորոշման խնդրի մասին: Ստացվում է, որ Արցախի կարգավիճակի և ինքնորոշման խնդիրը եվրոպական համազեկուցողի հետ հանդիպումների ընթացքում իշխանական ոչ մի օղակում չի բարձրացվել։

Ու ընդհանրապես, արտերկրյա գործընկերների հետ շփումներում իշխանությունները փորձում են շրջանցել Արցախի կարգավիճակի ու ինքնորոշման հարցը։ Փոխարենը Կովաչևի հետ հանդիպման ընթացքում ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ներկայացնելով իր գլխավորած քաղաքական ուժի դիրքորոշումը, նշել է, որ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի ճանաչումն ու երաշխավորումը պետք է արտացոլված լինեն խնդրին վերաբերող քաղաքական և իրավական փաստաթղթերում։

Այս իրողությունը վկայում է այն մասին, որ Արցախի ինքնորոշման հարցը բարձրացնելու առաքելությունը մնացել է միայն ընդդիմության ուսերին։ Եվ ընդհանրապես, ուշագրավ է, որ Արցախի հարցով ընդդիմությունն է առաջին հերթին մեծ աշխատանք տանում՝ այդ թվում օգտագործելով միջազգային հարթակներն ու իրենց միջազգային կապերը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Мир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возрастаВажность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиямВ окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по карате