Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
Русский
Հայերեն English
ВАЖНО
Трамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцев Татоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и Украиной Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы» Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276


Կրթական համակարգի ճգնաժամի սուր կողմերը. «Փաստ»

ОБЩЕСТВО
Կիսվել

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Սկսվում է նոր ուսումնական տարին, սակայն այն այս տարի առաջին հերթին բացառիկ է նրանով, որ դիմորդների թիվն անհամեմատ պակասել է, և բուհերում մեծ թվով տեղեր թափուր են մնացել, այդ թվում՝ այնպիսի մասնագիտական ուղղություններով, որոնք մեծ պահանջարկ ունեն շուկայում։ Այս իրողությունը մի շարք համակարգային խնդիրների մասին է վկայում։ Առաջին հերթին աչքի է զարնում դեմոգրաֆիկ խնդիրը։ Այսինքն, եթե երիտասարդության քանակը նվազում է, բնականաբար, դրան զուգահեռ նվազելու է նաև բարձրագույն կրթություն ստանալ ցանկացողների քանակը։ Այնինչ, թեկուզ տրիվիալ է, բայց պարտավոր ենք նորից ու նորից շեշտել՝ կրթված և որակավորում ունեցող երիտասարդությունը յուրաքանչյուր պետության և տնտեսության շարժիչ ուժն է։

Մյուս կողմից էլ նկատելի է կրթության նկատմամբ հետաքրքրության նվազումը։ Երիտասարդները չեն ցանկանում բարձրագույն կրթություն ստանալ, քանի որ նրանք տեսնում են, թե ինչպես են պատահական և համապատասխան կրթություն չունեցող մարդիկ հայտնվում ամենաբարձր և ամենապատասխանատու պաշտոններում։ Եվ պատահական չէ, որ անգամ մամուլում տեղ են գտնում հրապարակումներ, որ իշխանական պաշտոնյաներից ոմանք, իրենց շեֆի գլխավորությամբ, նույնիսկ ընդունակ չեն եղել ավարտել բուհը կամ բուհից դուրս են մնացել, սակայն դա չի խանգարում, որպեսզի նրանք հանրության համար վճռական որոշումներ ընդունեն։ Անգամ հայտնի են դեպքեր, երբ իշխանական որոշ կարկառուն ներկայացուցիչների կենսագրության ամենաուշագրավ հատվածը վերաբերում է ոչ թե կրթությանը կամ մասնագիտական առաջընթացին, այլ Նիկոլ Փաշինյանի նախաձեռնած հավաքներին մասնակցելուն կամ «քայլելուն»։

Եվ ընդհանրապես, այս իշխանություններն այնպիսի քաղաքականություն են վարում, որ ակնհայտ լինի՝ կրթությունն այլևս շարժառիթ չէ։ Ավելին, նրանք խրախուսում են անգրագիտությունը և այնպես անում, որ երեխաների շրջանում կորչի սովորելու ձգտումը։ Դրա համար էլ, անկախ նրանից, թե աշակերտը գիտելիք ունի կամ չունի, փոխադրվելու է հաջորդ դասարան, ինչը նշանակում է՝ ընդհանրապես անուշադրության մատնել վատ առաջադիմություն ունեցող երեխաներին: Մյուս կողմից էլ՝ իշխանությունները ուսուցիչների աշխատավարձերի բարձրացման անվան տակ նախաձեռնել են կամավոր ատեստավորման համակարգն այնպես, որ ինչքան հնարավոր է՝ քիչ թվով ուսուցիչներ կարողանան հաղթահարել անհրաժեշտ միավորների շեմը ու աշխատավարձի բարձրացում ունենան։ Բացի այդ, ատեստավորման համակարգը հեռու է կրթական որակի ապահովման խնդրից, քանի որ ուսուցիչը կարող է շատ բարձր միավորներ վաստակել թեստից, սակայն չկարողանա նյութը մատչելի ու հասկանալի կերպով մատուցել աշակերտներին։ Ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ Նիկոլ Փաշինյանը ընդդիմադիր ժամանակաշրջանում, առավել ևս՝ իշխանազավթման փուլում շրջանառում էր կրթական համակար գը ապա կու սակ ց ա կ ա նաց ն ե լ ո ւ լոզունգները։ Հատկապես հայտնի է 2018 թ-ի ապրիլ յան ընդվզման օրերին Ռոդենի արձանի ֆոնին կանգնած ընդդիմադիր Փաշինյանի հայտարարությունն այն մասին, թե բուհերի ռեկտորները կուսակցական պատկանելիություն պետք է չունենան, կրթօջախներն էլ ապաքաղաքական մարմիններ պետք է լինեն:

Սակայն իշխանություն ստանալուց հետո Փաշինյանը սկսեց այնպիսի քաղաքականություն վարել, որ կրթօջախներում կրթության փոխարեն առաջնային պլան մղվեցին ներքին հակասություններն ու քաղաքական հայացքների հիման վրա ի հայտ եկած խժդժություններն ու գզվռտոցը։

Արդյունքում կարևորագույն նշանակություն ունեցող կրթական հաստատությունները բարձիթողի վիճակի մատնվեցին այնքան ժամանակ, մինչև իշխանություններն իրենց թիմակիցներով լցրեցին բուհերի խորհուրդներն ու ռեկտորների պաշտոնները։ Բացի դրանից, Փաշինյանն ու իր թիմակիցները խոստանում էին, թե բարեփոխելու են կրթական համակարգը և համապատասխանեցնելու ժամանակակից աշխատաշուկայի պահանջներին, սակայն այս մասին պոպուլիստական ճառեր ասելուց բացի, նրանք ոչինչ չարեցին։ Դրան զուգահեռ, իրենց պաշտոնավարման շրջանում իշխանությունները շարունակաբար հարվածներ են հասցնում կրթության արժեհամակարգային բաղադրիչին՝ մասնավորապես հայագիտությանը՝ միաժամանակ խրախուսելով օտարամոլությունը։

Եվ պատահական չէ, որ դրսից միջոցներ ներգրավելու նպատակով մեր կրթական համակարգը օտար ծրագրերի իրականացման հետևանքով դարձել է ուղղակի փորձադաշտ։ Ժամանակակից աշխարհում կրթությունը և գիտությունը դիտարկվում են պետության կարևորագույն բաղադրիչներից մեկը, բայց մեր կրթական համակարգը ճգնաժամի մեջ է, որը շատ ծանր հետևանքներ կարող է ունենալ պետականության հետագա կենսագործունեության համար։ Սա այնպիսի մի հարց է, որ հասարակությունը, հանրային և քաղաքական միավորները չպետք է անուշադրության մատնեն։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Կիսվել
Лента новостей
Трамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спрос
Вся лента »
Самое популярное
1 Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст» 2 Почему власти «паникуют»? «Паст» 3 Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст» 4 Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой 5 Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полно...
Опрос