Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Թքած ունեն ինչպես Սահմանադրության և օրենքների, այնպես էլ միջազգային կառույցների կարծիքի վրա. «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Արդեն 4 տարուց ավելի է, ինչ Փաշինյանը գտնվում է իշխանության ղեկին։ Վարչապետի պաշտոնում իր ընտրության առաջին իսկ օրվանից նա հայտարարում էր, թե Հայաստանում հաստատվելու է իրավական պետություն, որտեղ գործելու է օրենքի գերակայությունը։ Միաժամանակ, նա խոստանում էր, որ օրենքի առաջ բոլորը հավասար են լինելու, իսկ օրենսդրական դաշտը բարելավվելու է ժողովրդի շահերից ելնելով։ Սակայն ժամանակը ցույց տվեց, որ դրանք ևս լոկ խոստումների շարքից էին։ Ինչպես, ի դեպ, անխտիր բոլոր խոստումներն ու հայտարարությունները: Եվ այն օրենսդրական բազան, որը ձեռնտու էր Փաշինյանի իշխանությանը, մնաց անփոփոխ։ Խոսքը, մասնավորապես, վերաբերում է սուպերվարչապետական համակարգին, երբ վարչապետի ձեռքում չափից ավելի շատ լծակներ են կենտրոնացվում։

Այնինչ, Փաշինյանը հրապարակայնորեն խոստացել էր, որ սուպերվարչապետական համակարգը պետք է վերացվի, և նախագահին լրացուցիչ լիազորություններ պետք է տրվեն։ Բայց արդեն օրինաչափություն է դարձել, որ երկրի ղեկավարի կարգավիճակը վայելող անձը կարող է խորհրդարանական ամբիոնից որևէ հայտարարություն անել, սակայն իրականության մեջ կատարել դրա հակառակը։ Սակայն, որպեսզի իր սուպերվարչապետական կարգավիճակը պահպանելու հետ մեկտեղ ցույց տա, թե իբր հետամուտ է իր խոստումների իրականացմանը, Փաշինյանը անընդմեջ օրակարգ է բերում սահմանադրական փոփոխությունների և նոր Սահմանադրության ընդունման հարցը։ Եվ այս ընթացքում արդեն 2 սահմանադրական փոփոխությունների հանձնաժողով է ձևավորվել, սակայն մինչ այժմ պարզ չէ, թե ինչ տեսք ունի Փաշինյանի առաջարկած նոր Սահմանադրության գոնե հիմնական առանցքը, ինչպիսի փոփոխություններ են նախատեսվում: Նա միշտ բաց է թողնում նաև գլխավոր հարցերից մեկը՝ պետական կառավարման համակարգի փոփոխությունը, և երբ իրեն անհրաժեշտ լինի, փոփոխությունների անվան տակ անցում կկատարի սուպերնախագահական համակարգի, որի դեպքում նախագահի կարգավիճակն իր ձեռքում կուտակված լծակներով մեծ հաշվով չի տարբերվի սուպերվարչապետական կարգավիճակից։

Դրա համար էլ, նկատած կլինեք, որ իշխանությունները պարբերաբար ակնարկներ են անում այն մասին, որ եթե ժողովուրդը ցանկանա, ապա կարող են անցնել նախագահական կառավարման համակարգի։ Միևնույն ժամանակ, իշխանությունները հատուկ այնպիսի օրենսդրական նախաձեռնություններ են առաջ քաշում, որոնք կարելի է ծառայեցնել միայն իրենց իշխանությունը երկարաձգելու շահերին։ Ու ընդհանրապես, այս չորս տարում որևէ օրենսդրական փոփոխություն բացառապես միտված է մեկ անձի շահերն սպասարկելուն, և ոչ ավելին: Դրա համար էլ տարբեր օրենքներում անընդհատ փոփոխություններ են անում, հետո հետողորմյա անում, հետո այլ փոփոխություն անում: Նայած՝ այդ պահին Նիկոլ Փաշինյանի շահն ինչ է թելադրում: Հաջորդ կարևոր հարցը, որ իշխանությունները փորձում են լուծել օրենքների փոփոխության միջոցով, վերաբերում է իրենց վերարտադրության համար հիմքեր ստեղծելու հարցին։

Նաև այս տրամաբանության շրջանակներում է, որ այժմ ևս իշխանությունները փորձում են Ընտրական օրենսգրքում բարեփոխումների անվան տակ իրենց համար արտոնյալ պայմաններ ստեղծել։ Օրինակ՝ խոսվում է այնպիսի պայմանների ստեղծման մասին, որ լրատվամիջոցներում իշխանությունները քարոզարշավի լուսաբանման համար առավելություններ ստանան մյուս քաղաքական ուժերի նկատմամբ։ Եվ այս ճանապարհին իշխանությունները նույնիսկ փորձում են զանց առնել միջազգային կառույցների՝ մասնավորապես Վենետիկի հանձնաժողովի առաջարկները։ Եվ պատահական չէ, որ Ընտրական օրենսգրքի շուրջ ԱԺ պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի՝ վերջերս տեղի ունեցած խորհրդարանական լսումների ժամանակ ՀԿ-ների ներկայացուցիչները նկատեցին, որ իշխանությունների ներկայացված առաջարկներով փաստացի ընտրական իրավունքը ստորադասվում է հարմարությանը։

Ընդ որում, իշխանությունները փորձում են այնպիսի տպավորություն ստեղծել, թե Վենետիկի հանձնաժողովի առաջարկները ընդամենը տեխնիկական բնույթ են կրում, սակայն մասնագետների ու ՀԿ-ների ներկայացուցիչների բնորոշմամբ, նրանք այդպիսով հետքայլ են կատարում ժողովրդավարական չափանիշներից: Ավելին, ինչպես երևում է, իշխանությունները նույնիսկ իրենց կողմից նոր ներկայացված առաջարկների հարցում Վենետիկի հանձնաժողովի խորհրդատվական կարծիքը հարցնելու ցանկություն էլ չունեն։ Բայց զարմանալի ոչինչ չկա, քանի որ իշխանությունների համար առաջնահերթ են միայն իրենց շահերը, նրանք թքած ունեն ինչպես Սահմանադրության և օրենքների, ինչպես մեր հասարակության, այնպես էլ միջազգային կառույցների կարծիքի վրա։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории Украины