Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
Русский
Հայերեն English
ВАЖНО
Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и Украиной Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы» Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276 Токаев: Армения является надежным партнером для Казахстана Китайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 км


Ընտրել են ամենահեշտ ու ամենավնասակար տարբերակը. «Փաստ»

АНАЛИТИКА
Կիսվել

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ուկրաինական հակամարտության արդյունքում այսօր աշխարհը կանգնած է պարենային ճգնաժամի խնդրի առաջ, ուստի բնական է, որ պետությունները սկսել են քայլեր ձեռնարկել պարենի սեփական պահանջարկը բավարարելու ուղղությամբ։ Սակայն պարենային ինքնաբավության հասնելու համար պետք է զարկ տալ գյուղատնտեսությանը, իսկ գյուղատնտեսության զարգացման համար առաջին հերթին ոռոգման ջրի անհրաժեշտ պաշարներ են պետք։

Օրինակ՝ Արևել յան Աֆրիկայի երկրների միլիոնավոր բնակիչներ երաշտի և ջրի պակասի արդյունքում ի վիճակի չեն ցանքատարածություններ մշակել և կոնկրետ սովի վտանգի առաջ են կանգնած։ Սակավաջրության խնդիր կարող է առաջանալ նաև հարևան երկրների վարած ջրային քաղաքականության պատճառով։ Օրինակ՝ Թուրքիան իր տարածքում ջրամբարներ է կառուցում, մեծ քանակությամբ ջուր է ամբարում, որի արդյունքում Իրաքը և Սիրիան բախվում են ջրային սակավության խնդրին, չեն կարողանում զարգացնել գյուղատնտեսությունը, իսկ այդ երկրների բնակիչներն էլ՝ բավարարել իրենց պահանջները։

Ուստի ջրային պաշարների թեման առավել քան հրատապ նշանակություն ունի։ Իհարկե, երկրներ կան, որոնք ունեն ջրի անհրաժեշտ պաշարներ, սակայն խնդիրը կապված է դրանց ոչ ճիշտ կառավարման հետ։ Եվ այդ երկրների շարքում պետք է դիտարկել նաև Հայաստանը։ Առաջին հերթին հարցն առնչվում է Հայաստանի քաղցրահամ ջրի ամենամեծ պաշարի՝ Սևանա լճի թեմային։ Իսկ լճի մակարդակի բարձրացումն, ըստ երևույթին, ենթադրելու է, որ Հայաստանը կարող է իրեն ապահովել անհրաժեշտ քաղցրահամ ջրի պաշարներով և հասնել ինքնաբավության։

Այս համատեքստում Փաշինյանն իր իշխանության համար յուրահատուկ ձեռքբերում էր համարում Սևանի մակարդակի բարձրացումը, սակայն դա չխանգարեց, որ իշխանություններն անցյալ տարի շռայլորեն ջուր բաց թողնեին, ինչի արդյունքում արդեն այս տարի լճի մակարդակը մոտ 20 սմ-ով ցածր է անցյալ տարվա մակարդակից։ Սա բավարար չէ, օրերս էլ կառավարության նիստում որոշվեց բաց թողնել 170 մլն խմ ջուր։

Բացառված չէ նաև, որ ընթացքում նաև լրացուցիչ քանակությամբ ջուր բաց թողնելու որոշում ընդունվի։ Նույնիսկ բնապահպանների համար է զարմանալի նման ահռելի քանակությամբ ջրառը, քանի որ այս տարի գարունը բավական ջրառատ է եղել, և ջրամբարներում արդեն պետք է մեծ քանակությամբ ջուր կուտակված լիներ, որի արդյունքում կթուլանար Սևանա լճի բեռը։ Բայց քիչ չէ, որ հսկայական քանակությամբ ջուր բաց թողնելով՝ նպաստում են ջրի մակարդակի իջեցմանը, մյուս կողմից էլ՝ դրանով պայմաններ են ստեղծում, որ լճի համար խնդիրներ առաջ գան նաև էկոլոգիական տեսանկյունից։ Չէ՞ որ նաև ջրի մակարդակի իջեցումն է պատճառը, որ Սևանի էկոհամակարգի ցիկլը խախտվում է, և լճի ջուրը ամռանը ծաղկում է, որի արդյունքում նաև կորցնում է իր առողջարարական ու զբոսաշրջային նշանակությունը։

Մյուս կողմից էլ՝ իշխանությունները չեն ցանկանում ջրի ամբարման տարբերակներ մտածել, ձեռնամուխ լինել նոր ջրամբարների կառուցմանը, հոգ տանել, որ ջրամբարները լցվեն, ու ջուրը ռացիոնալ և խնայողաբար օգտագործվի։ Դրա հետ մեկտեղ՝ հարկ է զարկ տալ ինտենսիվ գյուղատնտեսությանը, կիրառման մեջ դնել կաթիլային ոռոգման համակարգը և թույլ չտալ, որ գյուղոլորտում անկումային տրամադրություններն իշխեն, ինչպես եղել է տարիներ շարունակ։ Միաժամանակ երկրի պարենային պահանջները բավարարումը ենթադրում է գյուղատնտեսական գործունեության համար բարենպաստ տնտեսական պայմանների ստեղծում։ Զուգահեռ անհրաժեշտ է քայլեր նախաձեռնել Արաքս գետի ջուրն օգտագործելու ուղղությամբ և թույլ չտալ, որ Թուրքիան օգտվի առիթից, կամայականորեն ջրամբարներ կառուցի ու ամբարի գետի ջուրը՝ հայկական կողմին թողնելով ձեռնունայն։

Այնինչ այս խնդրով զբաղվելու փոխարեն, Հայաստանը, պահանջվածից ավել քանակությամբ ջուր Սևանից բաց թողնելով Հրազդան գետով դեպի Արաքս, անընդհատ «ջրում է Թուրքիայի բոստանը»։ Հաշվի առնենք նաև, որ ջրային պաշարների խնդիրը հատկապես սրվել է Արցախյան պատերազմում հայկական կողմի պարտությունից հետո։

Ջրային ռեսուրսներով հարուստ Արցախի ահռելի տարածքներն անցել են Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։ Եվ Ադրբեջանը, որն ընդունակ է խաթարել գազամատակարարումը ցրտից սառչող արցախահայության համար, կարող է մի օր էլ ջրի մատակարարման հետ կապված լուրջ խնդիրներ հարուցել կամ աղտոտել դեպի Արցախ, ինչու չէ՝ նաև Հայաստան հոսող ջրերը։ Ուստի անհրաժեշտ է այս ուղղությամբ ևս մտածել ու անհրաժեշտ դեպքում հարցը բարձրացնել նաև միջազգային հանրության առաջ։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

 

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Կիսվել
Лента новостей
Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике
Вся лента »
Самое популярное
1 Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст» 2 Почему власти «паникуют»? «Паст» 3 Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст» 4 Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой 5 Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полно...
Опрос