Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Ինչո՞ւ ենք ժամանակից այսքան հետ մնում. «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Գիտատեխնիկական զարգացման արդյունքում աշխարհում այսօր տեղի ունեցող գործընթացները շատ են արագացել, ուստի առանցքային նշանակություն ունի տեղի ունեցող իրադարձություններին համահունչ քայլելը։ Սակայն 44-օրյա պատերազմը, առավել ևս՝ հետպատերազմական իրողությունները ցույց տվեցին, որ Հայաստանը ժամանակից հետ է մնում։ Մասնավորապես, ժամանակակից իրողությունների յուրահատկությունների ու հատկապես բազմաթիվ ոլորտներում կիրառվող տեխնոլոգիական լուծումների հետ հաշվի նստելու խնդիր կա։

Հիմա՝ առավել ևս: Հեծանիվ չհայտնագործենք. առաջին հերթին Հայաստանին հզոր բանակ է անհրաժեշտ ու ամենակարևորը՝ գերժամանակակից սպառազինություններով հագեցած։ Եթե Հայաստանը չունենա ժամանակակից պահանջներին համապատասխան պաշտպանական համակարգ, ապա միշտ խոցելի կլինենք տարածաշրջանում։ Եվ նման տիպի բանակի ստեղծումը կարևոր է ոչ միայն ռազմական գործողությունների ժամանակ, այլև ուժերի բալանսը պահելու և բանակցությունների ընթացքում Հայաստանի դիրքերը ամուր ներկայացնելու համար։

Պատահական չէ, որ թշնամական երկրի մինիսուլթան Ալիևը սպառնում է, թե կարող են չճանաչել Հայաստանի ինքնիշխանությունը, հայտարարում է, թե Հայաստանի զինումն իրենք կհամարեն ոչ բարեկամական քայլ ու դրանից հետևություններ կանեն։ Դեռ մի կողմ թողնենք այն, որ «բարեկամական» կամ «ոչ բարեկամական» տերմինի օգտագործումն ինքնին անհեթեթություն է: Սակայն ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը մտավախություն ունի, թե Հայաստանը, նոր սպառազինություններ ձեռք բերելով ու հզոր բանակ ստեղծելով, կարող է չկատարել ադրբեջանական նախապայմանները և նույնիսկ իր կողմից հակադիր պահանջներ ներկայացնել։ Բայց պատերազմից արդեն տևական ժամանակ է անցել, և ՀՀ իշխանությունները ոչ մի քայլ չեն կատարել սպառազինությունների էական խմբաքանակ ձեռք բերելու ուղղությամբ։

Միևնույն ժամանակ դա չի խանգարում, որ նրանք շարունակաբար խոսեն զինվորական ծառայության ժամկետը կրճատելու և պրոֆեսիոնալ բանակ ստեղծելու մասին։ Սա ինքնին նշանակում է հակառակորդին գոհացնող քայլ կատարել՝ շարունակելով բանակի կազմալուծումն ու անձնակազմի թվաքանակի կրճատումը, քանի որ Հայաստանն առկա վիճակում պատրաստ չէ միանգամից անցում կատարել պրոֆեսիոնալ բանակի։ Նախքան դրան հասնելը հսկայական աշխատանք է անհրաժեշտ անվտանգության համակարգը կարգի բերելու ուղղությամբ։

Առաջնահերթ պետք է բարձրացնել բանակում տիրող բարոյահոգեբանական մթնոլորտը, սպայի և զինվորականի աշխատանքը դարձնել գրավիչ, մեծ ներդրումներ կատարել անձնակազմի ինտելեկտուալ զարգացման վրա։ Բայց իշխանություններն, իրենց ոճին հավատարիմ մնալով, հակառակն են կատարում, շարունակաբար թիրախավորում են զինվորականներին։ Ռազմական ոլորտը կարգի բերելու ներուժ ունենալու համար շատ կարևոր է նաև Հայաստանի տնտեսությունը ժամանակակից իրողությունների պայմաններում մրցունակ, բազմապրոֆիլ ու դինամիկ դարձնելը։ Իսկ դրա համար Հայաստանը ապրանքներ ու ծառայություններ ներկրող երկրից պետք է դառնա ապրանքներ ու ծառայություններ արտադրող, ապա նաև արտահանող երկիր։ Դրա համար էլ իր հերթին պետք է բարձրացնել քաղաքացիների գրագիտության մակարդակը, նպաստավոր պայմաններ ստեղծել ներդրումների ու բիզնես գործունեության համար, աջակցություն տրամադրել առավել փխրուն ճյուղերի՝ մասնավորապես գյուղատնտեսության զարգացման համար։

Բացի այդ, կորոնավիրուսի համավարակի և Ուկրաինայի շուրջ առաջացած իրավիճակի տնտեսական հետևանքները ցույց տվեցին յուրաքանչյուր երկրի պարենային անվտանգության կարևորությունը։ Բազմաթիվ երկրներ սկսել են մտածել սեփական պարենային ինքնաբավության ապահովման մասին։ Ուստի Հայաստանը ևս պետք է այս ուղղությամբ քայլեր ձեռնարկի՝ ամեն ինչ սկսելով գյուղատնտեսության զարգացումը խթանելուց։ Բայց մեր իշխանությունները նշված ուղղություններով ուղղակի անգործության են մատնված և նստած սպասում են, որ մի շարք արտասահմանյան կազմակերպություններ ու բանկեր վարկեր կամ օգնություն տրամադրեն, որ իրենք մի քանի ճանապարհ ասֆալտապատեն ու ցույց տան, թե գործ են կատարել։ Այնինչ, միայն ասֆալտապատումով հնարավոր չէ տնտեսությունը զարգացնել ու երկարաժամկետ հեռանկարում խթան ապահովել։

Մյուս կողմից՝ որոշակի իրադարձություններ, որոնք իշխանությունների քայլերի հետ ընդհանրապես կապ չունեն, իշխանականներն առանց ամաչելու ցույց են տալիս՝ իբր դրանք իրենց աշխատանքի արդյունքն են։ Օրինակ՝ Ուկրաինայում տեղի ունեցող իրադարձությունների հետ կապված մեծ թվով ռուս մասնագետներ, մասնավորապես ծրագրավորողներ են ժամանել Հայաստան և մեր երկրից ձեռնարկատիրական գործունեություն են իրականացնում, իսկ իշխանությունները փորձում են տպավորություն ստեղծել, որ այս ամենը տեղի է ունենում իրենց կողմից ստեղծված բարենպաստ միջավայրի արդյունքում։

Դե, կարևորը միայն փիառն ու շոուներն են: Գործ անել չգիտեն, երկրի տնտեսությունը կաթվածահար վիճակում է, մարդկանց մեծ մասը ծայրահեղ աղքատության շեմին է, իսկ էկոնոմիկայի նախարարը խոսում է հայտնի երգիչների՝ Հայաստան ժամանելու մասին, ՊԵԿ-ն էլ Հարկատուի օր է «էսէմեսով» շնորհավորում...

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում 

Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиямВ окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в стране