Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Իսկ մեզ ընդհանրապես բանակ պե՞տք է... «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Մարտունակ և մեծ կարողություններով օժտված բանակը պետության անկախության, երկրի սահմանների պաշտպանության, տարածքային ամբողջականության և ժողովրդի ֆիզիկական անվտանգության երաշխավորն է։ Իսկ երկրի հզորության չափանիշները սահմանելիս հաշվի է առնվում նաև բանակի ունեցած ներուժը։ Զինված ուժերի դերակատարությունը հատկապես բարձր նշանակություն ունի Հայաստանի համար, քանի որ մենք գտնվում ենք շատ բարդ աշխարհաքաղաքական դիրքում և երկու կողմից շրջապատված ենք թշնամական երկրներով։ Ավելին՝ 1918 թվականից սկսած մեզ հաջողվել է մեր պետականությունը պահպանել զինված պայքարի ու հերոսամարտերի շնորհիվ։ Եվ պատահական չէ, որ տարիներ շարունակ բանակը մեր հանրության շրջանում ամենաբարձր վստահությունը վայելող կառույցն է։ Սակայն այս տեսանկյունից լուրջ մտահոգության առարկա է այն, որ 2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո բանակը հայտնվել է իշխանությունների թիրախում։

Փաշինյանի կառավարման մոտ երեք տարվա ընթացքում բանակի դեմ ուղղված լուրջ արշավ է սկսվել։ Հանրության աչքում բանակի վարկանիշը գցելու համար հակաքարոզչություն և վարկաբեկման փորձեր սկսվեցին սպաների ու գեներալների նկատմամբ։ Դա լուրջ հարված հասցրեց մեր անվտանգությանը, քանի որ երկրի պաշտպանության գործում զինվորականների ներդրումը գնահատելու և արժևորելու փոխարեն ստեղծվում էր այնպիսի պատկերացում, թե գեներալներն ու սպաներն ուղղակի թալանչիներ են։ Քանի որ Փաշինյանի թիմը հիմնականում հեռու է պաշտպանության նշանակության ու յուրահատկության մասին տարրական պատկերացումից և գիտակցականությունից, ապա նրանք փորձում են իրենց վարկանիշը բարձրացնել զինված ուժերի վարկանիշի հաշվին։

Դրա համար է, որ փորձ արվեց ռազմական ոլորտի հերոսների փոխարեն հեղափոխական հերոսներ կերտել և իրենց կատարած հեղափոխությունն ավելի բարձր դասել, քան Արցախյան հերոսամարտը։ Դրա արդյունքում է, որ բազմաթիվ բարձրաստիճան զինվորականներ հանրության աչքում ներկայացվում էին որպես սևեր և նախկիններ, իսկ անվտանգության մասին պատկերացումը ժամանակի ընթացքում իջեցվեց «տրուսիկ-մայկայի» ու «կլուբնիկի» մակարդակի։ Այս ամենի արդյունքում պրոֆեսիոնալ գիտելիքներ և փորձ ունեցող մեծ թվով զինվորականներ ուղղակի մեկուսացվեցին ռազմական գործից։ Ինչպես այլ կառույցներ, բանակն էլ ունի իր թերությունները, բայց չի կարելի այդ թերությունները շտկելու փոխարեն հիմքից թուլացնել զինված ուժերը։ Այլ կերպ ասած՝ «ունքը սարքելու տեղը աչքն էլ հանել»։

Եվ պատահական չէ, որ անվտանգության ոլորտի փորձագետների մեծամասնությունը գտնում է, որ Արցախում տեղի ունեցած պատերազմում մեր պարտության պատճառներից մեկն էլ բանակի վարկաբեկման արշավն էր։ Ժամանակը ցույց կտա՝ այս ամենը դիտավորյա՞լ էր (է) արվում, թե՞ ոչ, բայց ակնհայտ է, որ կապիտուլ յացիոն պարտությունից հետո էլ իշխանությունների կողմից շարունակվում է բանակի թիրախավորումը, և անհասկանալի ու պրիմիտիվ պատճառաբանություններով զինված ուժերում բարձր դիրք զբաղեցնող սպաները կարող են հանկարծակի հեռացվել իրենց պաշտոններից։ Ակնհայտ է, որ Փաշինյանը սկսել է վտանգավոր խաղ, որն անցած երկուսուկես տարիների շարունակությունն է. հիմա նա փորձելու է իրեն փրկելու համար մեղքի ամբողջ բեռը բարդել ԶՈՒ ղեկավարների վրա, իմա՝ բանակի վրա:

Ճիշտ է՝ ԱԺ-ում հանգրվանած Փաշինյանի ուսապարկերը հայտարարում են, թե բանակը միայն կառավարության հրաժարականը պահանջող գեներալները չեն, սակայն նկատի ունենանք, որ հենց այդ գեներալներն են կազմում զինված ուժերի կառավարման կորիզը։ Ու այստեղ խնդիրը միայն անձնական հարց չէ, ԳՇ պետ Օնիկ Գասպարյանը չէ, հարցն ավելի լուրջ հարթության մեջ պետք է դիտարկել։ Բանակի դեմ այս կործանարար արշավը շարունակվում է այն պարագայում, երբ Ադրբեջանը պատերազմից հետո էլ շարունակում է համալրել իր զինված ուժերը, աշխատանքներ տանել նոր սպառազինությունների ձեռքբերման, Թուրքիայի հետ համագործակցության խորացմամբ ու չի խորշում թուրք-ադրբեջանական զորավարժությունների տեսքով ավելի սուր ատամներ ցույց տալ հայկական կողմին։ Այնպիսի տպավորություն է, որ Փաշինյանին ու իր թիմին, սորոսականների հետ ձեռք ձեռքի, պետք է, որ Հայաստանը ուժեղ բանակ չունենա, իսկ գուցե նաև ընդհանրապես բանակ չունենա։

Իրենցից ամեն ինչ սպասելի է։ Շատ հավանական է, որ իրենց թվում է, թե շուտով սահմանները բացվելու են ու թուրքերի և ադրբեջանցիների հետ կարող են «ախպերություն» անել, էլ բանակն ինչների՞ս է պետք: Այսօր աշխարհում կան երկրներ, որոնք, որպես այդպիսին, բանակ չունեն, սակայն այս դեպքում նրանք հաշվի են առնում անվտանգության հետ կապված քիչ թե շատ երաշխիքներ։ Մի՞թե Հայաստանը կարող է իրեն թույլ տալ հետևել Իսլանդիայի, Անդորրայի ու Վատիկանի օրինակին ու բանակի փոխարեն ազգային գվարդիա ստեղծել։ Մենք, իհարկե, վստահ ենք, որ երբեք նման բան չի լինի, ու եթե նույնիսկ դա այս իշխանությունների երազանքն է, ապա օր առաջ պետք է փշրել նրանց այդ երազանքները նույնպես, ինչպես երկարաժամկետ կառավարելու երազանքը:

Արտակ Գալստյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике