Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


«Մարդկանց խաբելով՝ մոլորեցրել են. եկել ես Հայաստանի շունչը մարելո՞ւ»․ «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Խնդիրները մեր երկրում ոչ միայն չեն լուծվում, այլև ավելանում են: Կան հարցեր, որոնք արդեն հին համարվող այս իշխանությունների օրոք այդպես էլ վերջնական լուծում չստացան: Ոչ մի ոլորտ անմասն չմնաց այս խնդրից: «Փաստը» ոչ մեկ անգամ անդրադարձել է բնապահպանության ոլորտում առկա խնդիրներին: Ամուլսարում հանքի շահագործել-չշահագործելու հարցը շարունակում է առկախված մնալ: Թվում էր, թե կրքերը հանդարտվել են, համաճարակային իրավիճակը և պատերազմը հանքի շահագործման խնդիրը երկրորդ պլան են մղել, սակայն պարզվում է, որ դա այդքան էլ այդպես չէ: Օրերս շրջակա միջավայրի նախարարության գործունեության քննարկման ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն ասել է, որ «բնական պաշարների խելամիտ օգտագործումն անխուսափելի է, և այդ բնական պաշարների օգտագործումն իսկապես պետք է լինի խելամիտ, որպեսզի շրջակա միջավայրին հասցրած վնասների հետևանքները լինեն կառավարելի:

Սա, իհարկե, եթե շատ ուղիղ ձևակերպենք, շատ դառը արձանագրում է, բայց արձանագրում է, որը չունի այլընտրանք»: Միևնույն ժամանակ նշել է, որ մեր երկիրն այս առումով շատ լուրջ մարտահրավերներ ունի: Այնուհետև Փաշինյանը հարցազրույցներից մեկում նշել էր՝ «հավանականություն կա, որ Ամուլսարի հանքը կշահագործվի և այդ հավանականությունը մեծ է»: Բնապահպան Հակոբ Սանասարյանը նշում է՝ հանքարդյունաբերության ոլորտում ոչինչ չի փոխվել: «Ե՛վ տեխնոլոգիական, և՛ հարկային, և՛ Հայաստանին տված օգուտի և վնասի առումով ոչինչ չի փոխվել: Ազգային ժողովը հանձնաժողով էր ստեղծել հանքարդյունաբերության խնդիրները լուսաբանելու համար: Նրանց ներկայացրած եզրակացության, կուզեք՝ հաշվետվության մեջ պարզորոշ գրված է, որ մետաղական երեսուն հանքավայրերը, որոնցից մի մասը շահագործվում է, իրենց ակտիվ շրջանում ոչ մի կոպեկ շահութահարկ չեն վճարել: Հավանաբար՝ բոլորը նշել են, որ իրենք վնասով են աշխատում:

Եվ այս խայտառակությունը շարունակվում է: Ժամանակին հանքի շահագործումից ստացված շահույթի մաքուր քսան տոկոսը պետությանն էր, ութսուն տոկոսը պատկանում էր հանքի տիրոջը: Իսկ հիմա մաքուր շահույթի 98 տոկոսը հանքատիրոջն է, իսկ երկու տոկոսը՝ պետությանը: Բայց նրանք նույնիսկ այդ երկու տոկոսը չեն վճարում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սանասարյանը: Ընդգծում է՝ Հայաստանը, խոշոր և անդառնալի կորուստներից բացի, որևէ օգուտ չունի: «Հիմա ասում են՝ Ամուլսարը շահագործենք, նոր աշխատատեղեր կբացվեն, եկամտահարկ կվճարեն, պետական գանձարանը կհարստանա: Բայց դա չի կարող հանք բացելու արդարացում լինել: Բնական է, որ երբ ցանկացած ընկերություն սկսում է աշխատել, աշխատողներ է վարձում, նրանց աշխատավարձ վճարում, իսկ պետությանը՝ եկամտահարկ:

Ինչո՞ւ չի խոսվում այն մասին, որ բազմաթիվ ընկերություններ չեն վճարում հիմնական հարկերը, չեն վճարում այն թափոնների համար, որոնք արտանետվում են Հայաստանի տարածք: Դրանք դատարկ ապարներն են, պոչանքը և հանքանյութի մշակումից հետո առաջացած մնացած թափոնները: Դրանք բոլորը տարեկան տասնյակ միլիոնավոր տոննաներով աղտոտում են Հայաստանի Հանրապետության տարածքը, և դրա համար ընկերությունները ոչ մի կոպեկ չեն վճարում պետական գանձարան»,-նշում է մեր զրուցակիցը: Բնապահպաններից շատերը նշում են, որ, այո՛, մեր երկիրն իսպառ չի կարող հրաժարվել հանքարդյունաբերությունից, սակայն տարիներ ի վեր գործող հանքերը պետք է աշխատեն խիստ վերահսկողության պայմաններում՝ շրջակա միջավայրի աղտոտումը հասցնելով մինիմումի: Սանասարյանից հետաքրքրվում ենք՝ արդյո՞ք այս երեք տարվա ընթացքում ոլորտում որևէ տեսակի բարեփոխում կատարվել է, թե ոչ: «Բացի խոստումներից, ոչինչ չի արվել:

Դատապարտում էին նախկին իշխանություններին՝ սա այսպես կանենք, սա այնպես, բայց ոչինչ չարվեց: Մարդկանց խաբելով՝ մոլորեցրել են: Որևէ բան չարվեց ոլորտը կարգավորելու համար, մինչդեռ մենք գիտենք, թե որքան խնդիրներ կային ու կան: Ի՞նչ է նշանակում հանք շահագործել և հարկեր չվճարել: Բնական է, որ շահագործողը գերշահույթ է ստանում: Ու քանի որ բնական պաշարները ժողովրդի ու պետության սեփականությունն են, ապա ստացվում է՝ ժողովրդի ունեցվածքի գողություն: Բայց կարևոր է այն, որ մարդիկ գիտակցում են, թե ինչ է տեղի ունեցել մեր երկրում: Այս խայտառակ դավաճանությունից հետ, երբ հանձնվեց մեր հողը, մարդիկ գիտակցում են, որ իրենց կյանքի հենարանը հողն ու ջուրն է և թույլ չեն տա, որ այն թունավորվի: Ի՞նչ է նշանակում, երբ ասում են, թե հանքարդյունաբերության ոլորտում պետք է ցավալի որոշում կայացվի: Ի՞նչ է, եկել ես Հայաստանի շունչը մարելո՞ւ»,-եզրափակում է Հակոբ Սանասարյանը:

Լուսինե Առաքելյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными