«Բոլոր ջղաձգումները հակառեակցիայի են հանգեցնում, ինչի հետևանքով երկրում իրավիճակը լարվում է»

ИНТЕРВЬЮ 1 Июль, 2020 10:31

Եթե նախորդ իշխանությունները փորձում էին թե՛ քաղաքական դաշտում, թե՛ դատաիրավական ոլորտում իրենց դիրքերը հաստատել օրենքների շրջանակներում, ապա այս իշխանությունը որդեգրել է ամենաթողության քաղաքականությունը: Այս կարծիքին է քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը, որի համոզմամբ՝ հատկապես վերջին ներքաղաքական զարգացումները, ՍԴ-ի շուրջ տեղի ունեցող գործընթացները հենց այս մասին են վկայում:

«Այս իշխանության ներկայացուցիչները բացահայտ արհամարհում են գործընթացի օրինականության խնդիրը: Սա ևս մեկ անգամ ապացուցում է այս իշխանությունների դիլետանտությունը, ինչն, իհարկե, իր բացասական հետևանքները կունենա:

Եթե այս տեմպերով շարունակենք, չի բացառվում, որ հաջորդ իշխանությունն էլ ավելի խայտառակ քայլեր ձեռնարկի. սա բացառելու համար Նիկոլ Փաշինյանը կա՛մ պետք է օրինական գործընթացների դաշտ գա, կա՛մ իշխանությունից զրկվելուց հետո ինքն ու իր թիմը պետք է պատասխան տան, որպեսզի հաջորդ իշխանություններն էլ իրենց այսպիսի քայլեր թույլ չտան:

Առհասարակ Ն. Փաշինյանը խիստ քննադատում էր Սերժ Սարգսյանին՝ Սահմանադրությունն իր հագով կարելու համար, բայց մենք տեսնում ենք, որ երկու տարվա մեջ նույնիսկ Սերժ Սարգսյանի հագով կարված Սահմանադրությունն է իր համար քիչ»,-«Փաստի» հետ զրույցում շեշտեց քաղաքագետը՝ ընդգծելով, որ նկարագրված իրավիճակն իր հետևանքներն է ունենալու բոլոր առումներով

«Պետք է հասկանալ հետևյալը. եթե անգամ երկրի ներսում լեգիտիմություն ունես, այդուհանդերձ, նման քայլերով թուլացնում ես լեգիտիմությունն արտաքին աշխարհի մոտ: Օրինակ՝ ո՞րն էր Վենետիկի հանձնաժողովին դիմելու իմաստը, եթե հանձնաժողովի դիտողությունները պետք է արհամարհվեին:

Լեգիտիմ լինել՝ չի նշանակում լեգիտիմ լինել միայն երկրի ներսում: Այո, երկրի ներսում Ն. Փաշինյանը բարձր լեգիտիմություն ունեցել է, բայց այդ լեգիտիմությունը պետք է ճանաչվի նաև արտաքին աշխարհում: Խոսքը միայն ՍԴ-ին վերաբերող գործընթացների մասին չէ:

Ընդհանուր առմամբ, երկրի միջազգային վարկանիշն ու երկրի ղեկավարության վարկանիշը սարսափելի թուլանում է այն դեպքում, երբ երկրի ներկայացուցիչները բացթողումներ են թույլ տալիս արտաքին ուժերի հետ հարաբերություններում:

Ես մի օրինակ բերեցի, բայց մենք մինչ այս ավելի վտանգավոր իրավիճակների ենք հանդիպել»,- ասաց նա՝ ընդգծելով, որ պետք է վերջապես հասկանալ՝ եթե մենք խնդիրներ ենք ունենում երկրի ներսում, և այդ խնդիրները դուրս են գալիս երկրից, դրանից օգտվում են և՛ մեր բարեկամները, և՛ մեր հակառակորդները:

Գագիկ Համբարյանն այս համատեքստում շեշտեց պետության շահերը առաջին տեղում դիտարկելու անհրաժեշտության մասին:

Անդրադառնալով քաղաքական դաշտում առկա որոշակի գործընթացներին՝ քաղաքագետն ընդգծեց.

«Այն, ինչ տեղի է ունենում քաղաքական դաշտում, նորմալ է: Աննորմալ է գործող իշխանությունների վարքագիծը և նրանց կողմից այդ գործընթացների վերաբերյալ տրվող պատասխանները: Ես մի բան չեմ հասկանում. Ն. Փաշինյանը երևի մտածում էր, որ Հայաստանի Հանրապետությունում ընդդիմություն չպետք է լինի:

Երկու տարվա մեջ սովոր էր երկիրը ղեկավարել իր իսկ ցանկություններով, իր իսկ երազանքներով, բայց քաղաքական դաշտը առողջ օրգանիզմ է: Այնտեղ բազմաթիվ գործընթացներ են տեղի ունենում. քաղաքական նոր կուսակցություններ են ի հայտ գալիս, հները պատմության գիրկն են անցնում, նաև տրանսֆորմացիաներ են լինում:

Ի դեպ, այդպիսի գործընթացներ նախկինում էլ են եղել: Երբ 2016 թ.-ին նույն «Քաղաքացիական պայմանագիրը» ձևավորվեց , դա ևս շատ նորմալ էր դիտարկվում: Բայց խնդիրն այն է, որ այսօրվա իշխանությունը, ի դեմս ղեկավարի, ներքաղաքական կյանքում տեղի ունեցող այժմյան իրադարձությունների շուրջ շատ ջղաձիգ ու անհեթեթ արձագանքներ է տալիս:

Փորձում է անգամ նախկինների հետ բացարձակ որևէ առնչություն չունեցած մարդկանց և ձևավորվող քաղաքական թիմերին մեղադրել նախկինների հետ կապ ունենալու մեջ՝ մտածելով, որ դրանով վերջնականապես հարված կհասցնի բոլոր ընդդիմադիրներին ու այդպիսով կչեզոքացնի նրանց:

Սա շատ էժանագին, բայց փորձված տարբերակ է, որը կիրառվում է: Բայց բոլոր ջղաձգումները հակառեակցիայի են հանգեցնում, ինչի հետևանքով երկրում իրավիճակը լարվում է:

Ն. Փաշինյանը պետք է պարզապես հասկանա, որ երկու տարի է՝ վարչապետ է և ԱԺ ամբիոնից ոչ թե պետք է հանդես գա գոռգոռոցներով, հաթաթաներով, այլ գործ անի:

Ի դեպ, հասարակությունը Հայաստանում տեղի ունեցող գործընթացների վերաբերյալ կարծիք է կազմում ոչ թե x կամ y, նախկին կամ նորաթուխ գործիչների հայտարարություններից, այլ իշխանության կատարած աշխատանքներից»:

Նա հավելեց՝ չի կարող երկրի ղեկավարը ելույթ ունենալ՝ ընդունելով ընդդիմադիր կեցվածք. «Սա զավեշտ է: Դուք տեսե՞լ եք մի երկրի ղեկավարի, ով գոռգոռում է, ղժղժում՝ հաթաթաներ տալով իր քաղաքական հակառակորդներին:

Ուժեղ, ժողովրդի կողմից ընտրված ղեկավարը չի կարող «լաչառություններ» անել՝ դրանով ցույց տալով, որ շատ թույլ է: Ընդհանրապես, «լաչառություն» ասվածը, այսպես ասած, ի պաշտոնե տրված է ընդդիմությանը, բայց Հայաստանում ավելի կոռեկտ ընդդիմություն ենք տեսնում, քան իշխանություն»:

Գ. Համբարյանը նշեց, որ, ամեն դեպքում, մի վտանգավոր միտում էլ է նկատում:

«Ն. Փաշինյանն ուզում է Հայաստանի կառավարության կողմից ձեռնարկված բոլոր ձախողված գործընթացների համար մեղադրել սկզբից ժողովրդին, հետո ընդդիմությանը, հետո՝ լրատվամիջոցներին: Բայց ինչ կապ ունի այս ամենը, եթե անգամ ինքն է հասկանում, որ կորոնավիրուսի դեմ պայքարում տանուլ են տալիս հենց իրենց ապիկար և ապաշնորհ լինելու հետևանքով»,-հավելեց մեր զրուցակիցը:

Քաղաքագետի դիտարկմամբ՝ ճգնաժամերը նոր ճգնաժամներ են առաջացնում: «Առհասարակ, գրեթե բոլոր հետհեղափոխական էյֆորիա ապրող հասարակություններում շատ արագ են փոխվում դիրքորոշումները քաղաքական ուժերի նկատմամբ:

Մի կուսակցության վարկանիշը շատ արագ ավելանում է, մյուսինը՝ շատ արագ ընկնում: Եվ հատկապես ընկնում է իշխանության վերնախավում գտնվող կուսակցության վարկանիշը, եթե իրեն չի հաջողվում հեղափոխություն անելուց հետո սոցիալ-տնտեսական ոլորտում, ինչպես նաև արտաքին քաղաքականության ուղղության մեջ կարճ ժամանակահատվածում հաջողությունների հասնել:

Հիմա, հասկանալով, որ չկա 2018 թ. դեկտեմբերին ունեցած վարկանիշը, որ բազմաթիվ ծրագրեր ուղղակի տանուլ է տվել, մանիպուլ յացիաների ենթարկելով՝ Ն. Փաշինյանն անընդհատ օգտագործում է ժողովրդի անունը:

Միևնույն ժամանակ, օգտվում է այն իրավիճակից, որը ձևավորվեց 2018 թ.-ի դեկտեմբերին տեղի ունեցած արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում: Եվ, հաշվի առնելով այդ ամենը՝ ունենում ենք մի իրավիճակ, երբ այս խորհրդարանը բացարձակ չի արտացոլում ներկայիս հասարակության մոտ ձևավորված քաղաքական դիրքորոշումները:

Սա ինքնըստինքյան ավելի է խորացնում քաղաքական ճգնաժամը: Այս ամենին գումարենք նաև արտակարգ դրությամբ պայմանավորված սոցիալական, տնտեսական ճգնաժամը, նաև համաճարակային ճգնաժամը, որն անգամ իշխանությունը չի կարող հերքել:

Միայն այն փաստը, որ մենք հայտնվեցինք ֆորսմաժորային իրավիճակում ու գործող իշխանությունները չկարողացան պատվով դուրս գալ այդ իրավիճակից, մեխանիկորեն բազմաթիվ ճգնաժամերի է հանգեցնում:

Այդ ճգնաժամերը կուտակվում են ու մեկը մյուսին լրացնելով՝ ստեղծում են մի մեծ ճգնաժամ՝ ամբողջ երկրի համար»,-եզրափակեց Գ. Համբարյանը:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ