«Ծույլ» կայծակը սանձող փրկիչը՝ շանթարգել

Ամպրոպը, որպես բնական երևույթ, ինքնին բացառիկ գեղեցիկ երևույթ է: Դրանից հետո, որպես կանոն, եղանակը բարելավվում է, և օդը դառնում է թարմ ու մաքուր, քանի որ այն հագենում է իոններով, որոնք ձևավորվում են կայծակնային պարպումների ժամանակ: Կայծակի պարպումը մարդու աչքը տեսնում է միայն մի ակնթարթ, քանի որ արագությունը, որով տարածվում է լույսը, կազմում է 300000 կմ/վրկ:

 Մթնոլորտի ամպրոպային ամպերում կուտակված ահռելի էլեկտրական պարպումը հենց կայծակն է: Էլեկտրական լիցքերը, որոնք ձևավորվում են մեր առօրյա կյանքում և արտադրության մեջ, անհամեմատ ավելի փոքր լարում ունեն, քան այն էլեկտրական լիցքերը, որոնք կուտակվում են ամպերի մեջ: 

Հետևաբար այս կայծակնային էլեկտրական պարպումների էներգիան շատ մեծ է: Միևնույն ժամանակ կայծակի դեպքում մարդը, կենդանիները և շենքերը կարող են մեծ վտանգի տակ հայտնվել: Կայծակնային պարպումը միշտ ուղեկցվում է ամպրոպով, որը կայծակի ձայնային իմպուլսն է:

 Հասկանալով, որ կայծակը կարող է մեծ վնաս պատճառել՝ մարդիկ մտածել են, թե ինչպես պաշտպանվել դրանից: Դա անելու համար հորինվել է հատուկ սարք, որը կոչվում էր շանթարգել, բայց նրա գործառույթը ոչ թե արգելելն է, այլ «կայծակը» շեղելը: 

Իսկ ո՞վ է հորինել շանթարգելը: Ենթադրվում է, և դա նշված է բոլոր հանրագի տարաններում, որ շանթարգելի գյուտարարը ամերիկացի Բենջամին Ֆրանկլինն էր: Դա տեղի է ունեցել 1752 թվականին:

 Ոչ ոք չի կարող հերքել դա, քանի որ Ֆրանկլինը իսկապես շատ էր հետաքրքրված այդ հարցով և, օգտագործելով իր կուտակած փորձը, գործնականում իրականություն է դարձրել իր գաղափարները: 

Այնուամենայնիվ, համարվում է, որ նա գիտականորեն կյանքի է կոչել այդ գաղափարը, քանզի հայտնի է, որ շանթարգելներ օգտագործվել են նաև շատ առաջ: Այս գաղափարը ծագել է մեզանից հազարավոր տարիներ առաջ դեռևս հին հույների մոտ, որոնք որպես շանթարգել օգտագործել են ոսկեզօծ սյուներ, որոնք հողակցվել են ոսկեզօծ ձողերով: Եվրոպայում 1780 թվականին առաջին անգամ իր տան տանիքին շանթարգել է տեղադրել Ֆրանսիայի Սենտ Օնորե փոքրիկ քաղաքի բնակիչներից մեկը: 

Շանթարգելը երկաթյա ձող է, որի բարձրությունը գերազանցում է հարևանությամբ գտնվող բոլոր շենքերի բարձրությունը: Շանթարգելը բաղկացած է 3 մասից՝ մետաղական ձող, հողակցված մաս և դրանք իրար կապող լար՝ հաղորդիչ: Փաստն այն է, որ կայծակն օդում իր համար «ուղի» է հարթում: 

Բնականաբար, կարճ ուղի ստեղծելը շատ ավելի հեշտ է, և կայծակը, լինելով սարսափելի «ծույլ», միշտ որոնում է ամենակարճ ճանապարհը և հարվածներ հասցնում ամենաբարձր օբյեկտներին, ինչը, ըստ էության, հենց կարճում է նրա ուղին: 

Շանթարգելին հարվածելով՝ կայծակը նրան է հաղորդում իր ամբողջ էներգիան, որն էլ անցնում է հողին և մարվում առանց վնասներ պատճառելու: 

Մինչև շանթարգելների տեղադրումը կայծակները մեծ վնասներ են պատճառել գյուղերին ու քաղաքներին՝ առաջացնելով հրդեհներ: Հետևաբար շանթարգելի ստեղծումը շատ կարևոր ծառայություն է մարդկությանը, քանի որ այն օգնել է փրկել բազմաթիվ մարդկային կյանքեր: