Ереван, 15.Август.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


«Պետք է մոնիտորինգ անել ունեցածը, թույլ չտալ, որ նոր հանքեր բացվեն, հակառակ դեպքում ոչ մի օրենք մեզ չի փրկի»

ИНТЕРВЬЮ

Հանքարդյունաբերության ոլորտում կշեռքի երկու նժարին մշտապես դրվել են տնտեսական շահն ու բնապահպանական խնդիրները և մարդկանց առողջությունը։ Այս մասին խոսվեց նաև օրերս ԱԺ-ում տեղի ունեցած մետաղական հանքարդյունաբերության ոլորտում օրինականությունն ուսումնասիրող հանձնաժողովի նիստում։ 

Շրջակա միջավայրի նախարար Էրիկ Գրիգորյանն անդրադարձավ մետաղական հանքավայրերի բնապահպանական ռիսկերին, ներկայացրեց իրականացրած և իրականացվելիք միջոցառումները, խոսեց նախատեսվող օրենսդրական բարեփոխումների փաթեթի մասին։ 

Պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանն, անդրադառնալով Արծվանիկի պոչամբարի խնդրին, դրա օրինակով հիշեցրեց, որ չնայած Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի հարակից տարածքներում ապրող ընտանիքներին ֆինանսական փոխհատուցում է տրվում, սակայն այնտեղ վարելահողերն այլևս բերրի չեն, իսկ բնակիչներն էլ առողջական լուրջ խնդիրներ ունեն։ 

Տուգանքով հնարավո՞ր է վերականգնել մարդկանց առողջությունը կամ հողերի բերրիությունը։ Նախարարի խոսքով՝ այս խնդիրները հետագայում բացառելու համար ոլորտում «աղտոտիր, ապա վճարիր» սկզբունքից անցում է կատարվելու «կանխարգելիր աղտոտումը» սկզբունքին։ 

Բացի դա, ներդրվելու է հանքերի մշտադիտարկման համակարգ, յուրաքանչյուր հանքարդյունահանող կազմակերպություն եռամսյակը մեկ ներկայացնելու է շրջակա միջավայրի վերաբերյալ դիտարկումներ, ուսումնասիրություններ են իրականացվելու բոլոր պոչամբարներում և այլն։ Բնապահպան Սիլվա Ադամյանը նշում է՝ նոր օրենքները մշակման գործընթացի մեջ են, սակայն ներկայումս էլ ունենք գործող օրենքներ, որոնք շատ բաներ են պարտադրում հանքարդյունաբերողներին։ 

«Բայց, ցավոք, նույնիսկ այդ օրենքների շրջանակում հանքարդյունաբերողները չէին կատարում իրենց պարտավորությունները։ Դա վերաբերում է բոլորին։ Եթե վերցնենք շրջակա միջավայրի աղտոտվածության ներկա կարգավորումները, ապա կոնկրետ այդ խնդիրների հետ կապված բոլոր այն պարտավորությունները, որոնք դրված են հանքարդյունահանողների վրա՝ մաքուր պահել շրջապատը, պոչամբարները ռեկուլտիվացիայի ենթարկել և այլն, մնում են թղթի վրա գրված։ 

Պետբյուջե գումար փոխանցվում է, սակայն դա չնչին գումար է, որը նախատեսված է նաև պոչամբարի ռեկուլտիվացիայի համար, բայց, ինչպես տեսնում ենք, պոչամբարների վիճակն ահավոր է։ Օրինակ՝ սարսափելի վիճակ է Կավարտի պոչամբարի պարագայում, այդպես էլ թողել ու հեռացել են։ Նույնն է նաև Արծվանիկի պոչամբարի դեպքում։ Բազմիցս բարձրաձայնվել է այն հարցը, որ այն լցված է, պետք է փակվի, ռեկուլտիվացիայի ենթարկվի։ Բայց ամեն տարի մարդիկ նոր թուղթ են գրում, խնդրում են ընդլայնել պոչամբարը, որպեսզի հնարավորություն ստեղծվի նորից օգտվել դրանից։ Ինչպե՞ս հասկանանք՝ տեսչական մարմինը, շրջակա միջավայրի նախարարությունը ինչպե՞ս են անընդհատ թույլտվություններ տալիս նույն պոչամբարից օգտվելու համար։ Միթե՞ պատկան մարմիններն այնտեղ ստուգումներ չեն անցկացնում, չեն հայտնաբերում որևէ խնդիր, որոնք բազմաթիվ են, թույլ չտալու համար, որ այդ պոչամբարները շահագործվեն»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Ադամյանը։ 

Նա հիշեցնում է՝ ժամանակին հանքարդյունաբերության խնդիրները հետևյալ կերպ են դրված եղել՝ ինչքան կարող ենք, շահագործենք։ «Հիմա հայտնվել ենք մի իրավիճակում, երբ նախ և առաջ այդ գործընթացը պետք է կանգնեցնենք։ Նախարարն ասում է՝ պետք է մշտադիտարկում անենք, այդ մասին մեր գործընկերները բազմիցս ասել են, բարձրաձայնել, որ պետք է լուծվեն լքված պոչամբարների խնդիրները, կատարվի ռեկուլտիվացիա, ծառատունկ, հանքարդյունաբերական կենտրոնները պատասխանատվություն կրեն ամեն մի աղտոտման համար։ Իրենք ասում են, որ հիմա էլ են դա անում, բայց արդյունքը չենք տեսնում։ Սա է վիճակը։ 

Հիմա նստել, օրենք ենք գրում, ասում ենք՝ լավ կլինի։ Լավ չի լինելու, քանի դեռ այս քայլերը չենք կատարել, հանքարդյունաբերության ոլորտի «զարգացման» անկառավարելի վիճակը չենք կանգնեցրել, լավ բանի չենք հասնելու։ Պետք է մոնիտորինգ անել ունեցածը, թույլ չտալ, որ նոր հանքեր բացվեն, հակառակ դեպքում ոչ մի օրենք մեզ չի փրկի»,-նշում է մեր զրուցակիցը։ Նա տեղեկացնում է, որ կարելի է վերականգնել այն հողատարածքները, որոնք վնասվել են հանքերի գործունեության հետևանքով՝ ընդգծելով, սակայն, որ դրա համար երկար ժամանակ է պահանջվելու, դա աշխատատար և ֆինանսատար գործընթաց է։ Իհարկե, կլինեն նաև հողեր, որոնք հնարավոր չի լինի մաքրել, կամ այդ գործընթացը հարյուրամյակներ կպահանջի։ 

Մշտապես խոսվում է այն մասին, որ պետությունը պետք է հանքարդյունաբերության ոլորտում հստակ քաղաքականություն վարի, որն անփոփոխ կմնա բոլոր ժամանակներում՝ անկախ իշխանությունների փոխվելուց։ 

Ադամյանն ընդգծում է՝ պետությունը պետք է մշակի երկրի զարգացման ռազմավարությունը, և հանքարդյունաբերությունը չպետք է լինի առաջնային ոլորտներից մեկը։ 

«Ինչ հանքեր ունենք, դրանով պետք է սահմանափակվենք։ Մեր ռազմավարությունը պետք է լինի հետևյալը՝ այլևս որևէ նոր հանք չպետք է գործարկվի։ Գործընթացը պետք է կանգնեցնել և սրան զուգահեռ արագացված կարգով սկսել լուծել բոլոր այն խնդիրները, որոնք առաջացել են տարիների ընթացքում, սպառնում են մարդկանց առողջությանը և շրջակա միջավայրին»,-եզրափակում է Սիլվա Ադամյանը։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Архиепископ Баграт: Так называемая запись фейковая, смонтированная и вырванная из контекстаЮнибанк выпустил привилегированные акции с фиксированным дивидендом 12%Team Telecom Armenia первой в регионе отключит сеть 2G, заменив ее передовыми технологиямиДва мальчика пообещали, что больше не будут драться: Аршак Карапетян Трамп пообещал Зеленскому не обсуждать с Путиным раздел территорий УкраиныTeam Telecom Armenia первой в регионе отключит сеть 2G, заменив ее передовыми технологиями․ Действует специальная программа предоставления новых телефонов Затулин: Плохо вы знаете Пашиняново правосудиеСеть фиксированной связи Ucom стала доступна в районе Силикян МОЖЕТ ЛИ АРМЕНИЯ ПОВТОРИТЬ СУДЬБУ ГАЗЫ? ПАШИНЯН И АЛИЕВ В ВАШИНГТОНЕ: НЕ МИР, А ЭСКАЛАЦИЯThe Guardian: количество разрушений от лесных пожаров в Европе выросло на 87%Беркли, Стэнфорд и многое другое: уникальная возможность для 10 студентов из АрменииВ Ереване в четвёртый раз пройдёт Фестиваль пива: чего ждать от трёхдневного событияЛидер движения «Всеармянский фронт» Аршак Карапетян выступит 13 августа 2025 года в 19:00 на радио «Звезда» в программе «Стратегия национальной безопасности»Самвел Карапетян: На завтрашнем судебном заседании поймем существует ли справедливость в АрменииАрмения у истоков цивилизации: путешествие сквозь камень, мифы и историю в крепости ГарниТрудные, но важные уроки геополитики Экспорт сельхозтоваров из России в страны ЕАЭС вырос на 10%: доля Армении составила 5%Молодежь России и Армении активно развивают сотрудничество Доннарумма договорился с «Манчестер Сити»В Армении слушания по вопросу эксплуатации золотоносного рудника в Караберде проходят в напряженной обстановкеВ Антарктиде спустя 66 лет нашли останки пропавшего без вести известного исследователяСнова в школу 2025: Смартфон HONOR 400 Lite 5G теперь доступнее благодаря специальному предложению от UcomДефицит бюджета США в июле вырос на 19%, за 10 месяцев финансового года - на 7%Трамп перебросил бомбардировщики к границе с Россией перед переговорами по УкраинеАмирбеков: Баку ожидает внесения изменений в Конституцию Армении«Аякве»: Вашингтонское трехстороннее соглашение – это не мир, а новые уступкиВоенные РФ нанесли ракетный удар по учебному подразделению Сухопутных войск ВСУ: 1 человек погибМхитарян забил гол в ворота «Аякса»МВД Армении: Вождение машины без права во второй раз в течение года повлечет за собой уголовную ответственностьДа, Самвел Карапетян - политический заключённый։ будущий президент Армении Самвел Карапетян должен быть немедленно освобождён. Хачик АсрянВ Сисиане состоялся армяно-иранский культурно-кулинарный фестиваль «Навасард»Германия требует от Израиля разъяснений по поводу гибели журналистов в секторе ГазаЗаявление: Мир между Арменией и Азербайджаном невозможен без полноценной реализации прав народа АрцахаСоловьев пригрозил Азербайджану специальной военной операциейМинобороны Армении: Скоропостижно скончался военнослужащий Ваге ЗакарянIDBank увеличил уставный капитал «Мастерс»: Победный старт Карена Хачанова в ЦинциннатиЦены на литий резко выросли после закрытия одной из крупнейших шахт в миреКНДР осуждает планируемые совместные учения США и Южной КореиАктриса и певица Карина Каграманян поздравила армян с Навасардом — Днём национальной идентичности Пять журналистов погибли в городе Газа в результате удара ИзраиляТерриториальная целостность Армении не должна быть нарушена – иранский депутат«Надеюсь, между правительством Армении и Церковью начнется диалог»: Роберт АмстердамВ Таиланде при сходе поезда с рельсов пострадали людиНа крупнейшем в России предприятии по производству пищевой соды произошел взрыв газаРазгаданы древние татуировки на 2000-летней сибирской ледяной мумииАлиев получил всё, что хотелПашинян: О сдаче в аренду Сюникской области не может быть и речиПашинян: Двусторонняя торговля между гражданами Армении и Азербайджана - одна из самых надежных гарантий безопасностиЧто обсудили Пашинян и Уиткофф?