Ереван, 25.Ноябрь.2025,
00
:
00
Русский
Հայերեն English
ВАЖНО
Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы» Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276 Токаев: Армения является надежным партнером для Казахстана Китайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 км Генрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкам


«Հալ­վա ասե­լով՝ բե­րան քաղց­րաց­նե­լու» մշա­կույ­թը

АНАЛИТИКА
Կիսվել

Երևանի պետական համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետում դասախոսների և ուսանողների հետ հանդիպման ժամանակ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ու տնտեսագետ Վարդան Բոստանջյանի միջև ուշագրավ մի բանավեճ ծավալվեց, որը բացահայտեց, որ գործող իշխանությունը, մեղմ ասած, չի պատկերացնում, թե ինչպես առարկայացնի, նյութականացնի տնտեսական հեղափոխության կարգախոսը։

Հայտնի տնտեսագետը հիմնավորեց, որ չի աշխատելու Նիկոլ Փաշինյանի այն պնդումը, թե փորձում են տնտեսության զարգացման ոլորտում կիրառել այն, ինչ կիրառել են քաղաքական զարգացման ոլորտում, որովհետև հեղափոխության օրերին մարդկանց միավորել է նախկին համակարգի նկատմամբ ատելությունը։ «...Մենք տնտեսական հեղափոխության պարագայում ատելության նոր օբյեկտ ենք առաջարկում՝ մենք առաջարկում ենք, որ սկսենք ատել մեր աղքատությունը»,- սա էր Նիկոլ Փաշինյանի պատասխանը Բոստանջյանին։ Իհարկե, վարչապետը կոնկրետ դեպքում բանավեճի «տակից» դուրս եկավ, սակայն այդպես էլ հասարակությունն առարկայորեն չի հասկանում, թե ինչ է «տնտեսական հեղափոխություն» ասվածը։

Թեման համապարփակ հասկանալու համար նախ առաջարկում եմ իսկապես անդրադառնալ քաղաքական հեղափոխությանը, մանավանդ, որ այս օրերին լրանում է դրա առաջին տարեդարձը։ Մեկ տարի առաջ տասնյակ հազարավոր մարդկանց փողոցում իրապես միավորել էր ատելությունը նախկին համակարգի, քրեաօլիգարխիայի, ամենաթողության, արտոնությունների համակարգի, զոռբայության դեմ։ Հենց այս ամենը հանգեցրեց նրան, որ համակարգը փլուզվեց՝ չկարողանալով դիմադրել Փաշինյանի շարժման՝ սկզբնական փուլում սահմանափակ ռեսուրսներին։ Սա ակնհայտ է, որովհետև Նիկոլ Փաշինյանի հարթակը, օրակարգն ամենևին էլ քաղաքական չէին, ու անիմաստ կլինի պնդել, թե մարդիկ հրապարակում միավորվել էին ինչ-որ ռացիոնալ ծրագրի կամ օրակարգի շուրջ։ Մեկ տարի առաջ քանդվեց հին համակարգը կամ տրվեց այդ գործընթացի մեկնարկը, սակայն նույնիսկ այսօր մենք չենք կարող ասել, թե արդյո՞ք ունենք նոր համակարգ, կամ ո՞րն է դրա բովանդակությունը։ Խնդիրը շատ պարզ է. նույնիսկ քաղաքական հեղափոխությունը տակավին չունի բովանդակություն, որովհետև, ենթադրենք, մեկ օրինակելի ընտրությամբ կամ նախկիններից մեկ-երկուսին պատժելով՝ նոր համակարգ չի կայանում։ Անցած տարվա իրադարձությունները տեղի ունեցան, որովհետև հասարակության շրջանում շատ բարձր էր Սերժ Սարգսյանի ու նրա իշխանության անտիռեյտինգը, ու մինչև հիմա էլ, բնականաբար, որևէ պրոֆեսիոնալ սոցիոլոգ չի կարող ասել, թե որն է Նիկոլ Փաշինյանի բնական ռեյտինգը, հեղափոխության թիմը մինչև հիմա էլ իր բարձր վարկանիշը պահում է՝ հասարակությանը «նախկինների» կերպարով վախեցնելով։ Ի դեպ, նույնը այս օրերին կատարվում է Ուկրաինայում։ Իհարկե, այնտեղ տեղի ունեցածն, այսպես կոչված, էլեկտորալ հեղափոխություն է, սակայն զուգահեռը տեղին է, որովհետև կատակերգու Վլադիմիր Զելենսկու 73%-ը ոչ թե նրա քվեներն են կամ իրական վարկանիշը, այլ հեռացող նախագահ Պետրո Պորոշենկոյի անտիռեյտինգը։

Ամփոփեմ՝ տակավին անհասկանալի է, թե քաղաքագիտական տերմինալոգիայով ինչպես կարելի է կոչել անցած տարի Հայաստանում տեղի ունեցած մասշտաբային իրադարձությունը, կամ՝ եթե նույնիսկ անվերապահ ընդունենք, որ տեղի ունեցածը հեղափոխություն է, ապա որն է դրա քաղաքական բովանդակությունը։

Միայն այսքանը բավարար է՝ հասկանալու համար, որ նույն բանաձևով հնարավոր չէ տնտեսական հեղափոխություն իրականացնել, այստեղ մարդկանց անհնար է միավորել ատելության հենքով։ Իմ պատկերացմամբ՝ տնտեսական հեղափոխությունը ռացիոնալ նոր ծրագրերի, տնտեսության նոր կառուցվածքի, զարգացում ենթադրող ներդրումների հանրագումարն է ու, ասենք, տնտեսությունը չի կարող զարգանալ, եթե իշխանության պրոպագանդայի մակարդակով հիմա էլ թիրախավորվեն օլիգարխները կամ խոշոր սեփականատերերը։ Առայժմ տեսնում ենք այս տրամաբանությունը, ինչը հանգեցնելու է սեփականության վերաբաժանման փորձի ու կապիտալի արտահոսքի։

Իհարկե, նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանը ԵՊՀ-ում նշում էր տնտեսական հեղափոխության ատելության նոր թիրախ՝ աղքատությունը։ Վարչապետն, անշուշտ, ճիշտ է, որովհետև ոչ միայն տնտեսական հեղափոխության, այլ նույնիսկ առաջընթացի մասին չենք կարող խոսել, եթե երկրում այդքան բարձր է աղքատության մակարդակը։ Տեսական դատողությունների մակարդակում ամեն բան ճիշտ ու հրաշալի է ասված, սակայն վարչապետից ու կառավարությունից մարդիկ այլ բան են ակնկալում։ Նրանք ուզում են լսել, թե կառավարությունն ինչպես է պատրաստվում պայքարել աղքատության դեմ, ինչ գործնական քայլեր է պատրաստվում իրականացնել, որպեսզի օտարերկրյա ներդրողները գան Հայաստան, ինչպես է մտադիր ապամոնտաժել տնտեսության հին կառուցվածքը՝ միևնույն ժամանակ սեփականության անձեռնմխելիության երաշխիքներ տալով բիզնեսին, այլ ոչ թե անընդհատ վախեցնելով։

Սրանք հռետորական հարցեր չեն, շատ կոնկրետ հարցադրումներ են, որոնց պատասխանները մենք ԵՊՀ-ում կամ վարչապետի այլ ելույթներում չենք լսում։ Մինչդեռ՝ գեղեցիկ խոսքերով ու կարգախոսներով մեզ հրամցվում է «հալվա ասելով՝ բերան քաղցրացնելու» մշակույթը։

ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Կիսվել
Лента новостей
Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными
Вся лента »
Самое популярное
1 Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст» 2 Почему власти «паникуют»? «Паст» 3 Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст» 4 Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой 5 Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полно...
Опрос