Ереван, 25.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Ո՞վ է լի­նե­լու հայ­կա­կան «Զե­լենս­կին», կամ՝ «պու­պուշ» թեկ­նա­ծուի պա­հան­ջարկը

АНАЛИТИКА

Ուկրաինայի նախագահական աղմկահարույց ընտրությունների առաջին փուլը հետևում է։ Շոումեն Վլադիմիր Զելենսկին ու նախագահ Պյոտոր Պորոշենկոն երկրոդ փուլում են, ուկրաինացիները նրանցից մեկին հինգ տարով վստահելու են երկրի ղեկը։ Պորոշենկոյի՝ երկրոդ փուլում հայտնվելը օրինաչափություն է, եթե հաշվի առնեք այն հանգամանքը, որ նա 2014-ի Մայդանի առաջնորդներից մեկն էր ու, ի վերջո, գործող նախագահը։ Բոլորն այս օրերին խոսում են Զելենսկու ֆենոմենի մասին։ «Ժողովրդի ծառա» էպատաժային անունով կուսակցության ղեկավարը հայտնի շոումեն է ու Պորոշենկոյի հակառակորդ օլիգարխ Կոլոմոյսկու դրածոն, սակայն առաջին տուրի արդյունքներով՝ հենց նա է ֆավորիտը, այն էլ՝ բավականին մեծ առավելությամբ։

Բանն այն է, որ Զելենսկին արդեն մի անգամ «դարձել» է Ուկրաինայի «նախագահ»՝ «Ժողովրդի ծառա» երգիծական ֆիլմում մարմնավորելով գլխավոր հերոս ուսուցչի դերը, որը հետո դառնում է ժողովրդի դարդ ու ցավով տառապող, ժուժկալ կյանքով ապրող նախագահ։ Զելենսկին չունի քաղաքական հայացքներ, ու հենց նրա մարմնավորած «հասարակ նախագահի» կերպարն է ձգում ուկրաինացիներին։ Այլ խոսքով՝ Զելենսկին, այսպես կոչված, համաշխարհային պոպուլիստական թրենդի ուկրաինական դրսևորումն է։ Արտահամակարգային Թրամփը պոպուլիստական կարգախոսներով դարձավ ԱՄՆ նախագահ, Մակրոնի նախագահության գինը դարձավ Ֆրանսիայի հինգերորդ հանրապետության քաղաքական համակարգի չեղարկումը։ Մեծ հաշվով՝ Հայաստանում տեղի ունեցած հեղափոխության հաջողության գրավականը նույնպես այն էր, որ Նիկոլ Փաշինյանն, այսպես կոչված, արտահամակարգային գործիչ էր, ու մարդիկ գնացին նրա հետևից՝ ոչ թե ծրագրերի կամ խոստումների համար, այլ, առաջին հերթին, շնորհիվ այն բանի, որ Հայաստանի գործող վարչապետը չէր նույնանում կոռուպցիայի, այն ամենի հետ, ինչն ասոցացվում է, այսպես կոչված, արտոնությունների համակարգի հետ։

Լիբերալ դեմոկրատական արժեհամակարգի վրա խարսխված աշխարհակարգը լուրջ ճգնաժամի մեջ է, որը բերում է պոպուլիզմի շեշտակի աճին, ինչն, իհարկե, արժեզրկում է քաղաքականությունը, հանգեցնում է պետական ու քաղաքական համակարգերի դեինստիտուցիոնալիզացիային։ Մարդիկ տրվում են հեղափոխական տրամադրություններին, ինչը, մեծ հաշվով, քաղաքական լուծումները պարզունակացնելու միջոց է։ Պատահական չէ, որ հետհեղափոխական Հայաստանում նույնիսկ ծիծաղելի են թվում այն կարգախոսները, որոնք նախկինում հնչում էին ընդդիմադիրների կողմից, օրինակ՝ «կարմիր գծերի» վերացումը։ Սակայն հեղափոխությունները հազվադեպ են բերում արժեքային նոր մտածողության՝ որպես կանոն, լ յումպենացնելով հասարկություններին, ու այդ օրինաչափությամբ օրակարգ են գալիս նոր պրիմիտիվ կարգախոսներ կամ «հեշտ» լուծումներ։

Ֆրանսիայի նախագահի պաշտոնում Էմանուել Մակրոնի հաղթանակը շատ ֆրասիացիներ համարեցին հեղափոխություն, որովհետև նրա մուտքը Ելիսեյան պալատ քաղաքական լուսանցք մղեց պահպանողականներին ու սոցիալիստներին, որոնք մի քանի տասնամյակ մարմնավորել են երկրի քաղաքական կյանքը, ու այս կուսակցությունների հակադրությունն է ձևավորել իշխանություն ու ընդդիմություն։ Պատահական չէ, որ Մակրոնի ծրագրային գիրքը կրում է հենց «Հեղափոխություն» անունը։ Սակայն Ֆրանսիայի երիտասարդ «հեղափոխական» նախագահը շատ արագ հիասթափեցրեց ֆրանսիացիներին, ու քաղաքական վակուումը լրացրեցին «դեղին բաճկոնավոր» անարխիստները, որոնք, ի դեպ, վայելում են հասարակության մի զգալի հատվածի համակրանքը։

Նույն իրավիճակն է Ուկրաինայում։ Զելենսկու ֆենոմենը հեղափոխությունից հիասթափության դրսևորում է։ Ըստ վերլուծաբանների, Պորոշենկոյի դեմ քվեարկողները բողոքի քվեարկություն են կատարել, և երկրորդ փուլում նրանց զգալի մասը նորից քվեն կտա Զելենսկուն: Բայց Զելենսկին շատ «յուրահատուկ» թեկնածու է. պարզ չէ, թե ի՞նչ քաղաքականություն է վարելու, ի՞նչ է առաջարկելու հանրությանը: Հետևաբար, երկրորդ փուլում ընտրողներից շատերին կարող է մտահոգել այդ հանգամանքը: Զելենսկին գուցե և չընտրվի, սակայն փաստ է, որ ուկրաինացիների մի ստվար զանգվածի համար նա «պուպուշ» թեկնածու է՝ նույնիսկ անկախ այն հանգամանքից, որ նրա հետևում երևում են վտարանդի օլիգարխի «ականջները»։

Շատերը սխալվում են, երբ կարծում են, որ Հայաստանում հեղափոխության ձախողումը հանգեցնելու է հին համակարգի ռեստավրացիային։ Նման մեխանիկական հետևությունը հակասում է քաղաքականության կանոնին։ Ուկրաինայի օրինակով կարող ենք պնդել, որ հեղափոխական օրակարգի տապալումը բերելու է հասարակության ու քաղաքականության ավելի ընդգծված լ յումպենացմանը, ինչի հետևանքով Հայաստանի հաջորդ ընտրություններում «պուպուշ» թեկնածուների պակաս չի լինելու, անկախ «ականջներից»։ Այս հարթության վրա՝ բնավ զարմանալի չի լինի, որ «ժողովրդի լեզվով» խոսող էպատաժային որևէ կերպար ստանձնի Հայաստանի գլխավոր ընդդիմադիրի դերը։ Այդ հեռանկարը թելադրված է ինչպես համաշխարհային միտումներով, այնպես էլ՝ հեղափոխության նկատմամբ ահգնացող դժգոհությամբ։

ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными