Ընտրությունների հոգեբանական ֆոնն ու շոուն. ի՞նչ մանդատ ստացավ Ալիևը

ПОЛИТИКА 13 Апрель, 2018 0:09

Նախագահական ընտրությունների նախնական արդյունքների համաձայն՝ Ադրբեջանի գործող նախագահ Իլհամ Ալիևն առաջատարն է: Ալիևը հավաքել է ընտրողների ձայների 86,03 %-ը:

Թեև արդյունքն ամենևին անսպասելի չէր, բայց գնահատելով Ադրբեջանի նախընտրական ու արդեն բուն ընտրական գործընթացը, քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը Past.am-ի հետ զրույցում նախ ընդգծեց. «Արձանագրվեց Իլհամ Ալիևի իշխանության բացարձակությունը, անսասանությունը և Ադրբեջանում իր, այսպես ասած, համատարած լինելը: Մենք կրկին, իհարկե, դասական առումով այնտեղ քաղաքական գործընթացների ականատես չեղանք: Տեսանք, թե պետական ապարատն ինչպես է այդ երկրի տարածքում տարիներ շարունակ ոչնչացրել ցանկացած տիպի մրցակցայնություն: Ալիևը պարզապես ստացավ այն մանդատը, որը նախապատրաստել էր անցած՝ ավելի քան երկու տասնամյակների ընթացքում: Հիմա էլ դինաստիական կամ բռնապետական իշխանության էլ ավելի ուժեղացմանն ու կայացմանն ենք ականատես լինում: Մնացած առումներով, իհարկե, սպասելի էր արդյունքը»:

Քաղաքագետի խոսքով՝ 86 %-ն այն արդյունքն էր, որը բոլորն էին կանխատեսում:

«Անգամ ավելի բարձր կանխատեսումներ կային: Այնուամենայնիվ, սա ավելին էր, քան Ալիևի՝ նախորդ ընտրություններում ստացած քվեները: Բնականաբար փորձելու է հետագայում ևս նույն մեխանիզմներով ու նույն մեթոդներով ուժեղացնել իր ընտանիքի իշխանությունն Ադրբեջանի նկատմամբ»,-նշեց մեր զրուցակիցը:

Ինչ վերաբերում է միջազգային արձագանքներին, Հ. Մելիք-Շահնազարյանն ընդգծեց. «Դիտորդական առաքելություններ իրականացնող կազմակերպությունները դեռևս գնահատականներ չեն տվել, բայց անգամ այս առումով նորից շատ կանխատեսելի զարգացումներ են տեղի ունենում: Այն պետությունները, որոնց հետ Ադրբեջանը լավ հարաբերություններ է ունեցել, օրինակ՝ Ուկրաինան, Բելառուսը, Թուրքիան, շատ արագ շնորհավորեցին Ալիևին և բարձր գնահատեցին անցկացված ընտրությունները: Բայց արևմտյան ժողովրդավարությունները դեռևս լռում են: Կարծում եմ, որ մի քիչ բարդ իրավիճակում են, որովհետև բոլորի համար ակնհայտ է՝ Ադրբեջանում մրցակցայնություն չի եղել, Ալիևը սահմանադրություն է փոխել իր իշխանությունը հավերժացնելու նպատակով և այլն, և այլն: Անցած քարոզարշավի ընթացքում մենք ականատես եղանք, որ արևմտյան մամուլն ու տարբեր իրավապաշտպան կառույցներ շատ բուռն էին քննադատում Ադրբեջանի նախագահին թե՛ հետապնդումների, թե՛ ճնշումների, թե՛ազատ խոսքի սահմանափակման և թե՛ իր քաղաքականության համար: Կարծում եմ, որ ընտրություններին վերաբերող գնահատականներն էլ նույն տրամաբանության մեջ կլինեն»:

Հետընտրական զարգացումների մասին էլ, ըստ քաղաքագետի, խոսելու առիթ չենք ունենալու:

«Ընտրական գործընթացներ չեն եղել: Ինչպես կարող են հետընտրական գործընթացներ լինել, եթե անգամ չակերտավոր ընդդիմադիր թեկնածուներից մեկը քվեարկել է Ալիևի օգտին: Այս ամենի հոգեբանական ֆոնը բավականին հետաքրքիր է: Պարզ էր, որ թեկնածուն իրական ընդդիմություն չէր, և իշխանությունների դրածոն էր այդ ընտրապայքարի մեջ: Եվ Ալիևը, փաստորեն, խնդիր ուներ. այն է՝ ամբողջ աշխարհին ցույց տալ, որ իսկապես վայելում է հասարակության լայն զանգվածների աջակցությունը: Դա շոու էր, որը ոչ մի ազդեցություն չի ունենալու: Հետընտրական զարգացում ասելով՝ մենք երևի պետք է սպասենք միջազգային կառույցների գնահատականներին, որոնցով ամեն ինչ ավարտվելու է»,-շեշտեց քաղաքագետը:

Նշենք, նախընտրական շրջանում ընտրությունները տեղափոխելու և արտահերթ ընտրություններ իրականացնելու փաստին զուգահեռ շահարկվում էր Ղարաբաղյան գործոնը: Մասնավորապես՝ Ալիևը ժամանակից շուտ է փորձում ազատվել ընտրությունների բեռից, որ նախապատրաստվի որոշակի գործընթացների:

«Ես չեմ կարծում, թե բանակցային գործընթացում որևէ լուրջ կամ հեղափոխական փոփոխությունների է պետք սպասել: Ավելին՝ Ադրբեջանը շարունակելու է իր դեստրուկտիվ դերակատարությունն ունենալ և, ըստ էության, խոչընդոտել խաղաղ կարգավորման գործընթացը: Իսկ թե ինչու Ադրբեջանում ընտրությունները ոչ թե հոկտեմբերին, այլ ապրիլին անցկացվեցին, մի քանի պատճառներ կային: Ժամանակը առաջ բերելով՝ նա անակնկալ էր մատուցում շատերին: Ե՛վ հնարավոր ընդդիմախոսներին, և՛ միջազգային կառույցներին, որոնք պլանավորել էին իրենց տարեկան գործունեությունը և Ադրբեջանի ընտրություններին հոկտեմբերին էին սպասում: Ընտրությունները տեղափոխելով՝ Ալիևը նրանց արձագանքը մեղմելու նպատակ էր հետապնդում: Պատճառները շատ են, բայց, ըստ էության, հիմնականն այն է, որ Ալիևը ժամանակային լիմիտ չունի և ազատ է իր գործողությունների մեջ»,-եզրափակեց քաղաքագետը:

Աննա Բադալյան