Թափուր տեղերի հիմնախնդիրը ԲՈՒՀ-երում

ОБЩЕСТВО 18 Июль, 2017 12:03

Գնահատման և թեստավորման կենտրոնն (ԳԹԿ) արդեն հրապարակել է 2016–2017 թվականների ուսումնական տարվա պետական և ոչ պետական բուհերում առկա ուսուցման թափուր տեղերի ցանկը: Դիմում–հայտերի ընդունման գործընթացը սկսվել է հուլիսի 14–ից և կշարունակվի մինչև 20–ը: Այսինքն, այն դիմորդները, ովքեր իրենց հավաքած միավորներով չեն կարողացել հաղթահարել անցողիկ շեմը, կարող են այլ մասնագիտություն ընտրել, նոր դիմում ներկայացնելով նշված բուհի հանձնաժողովներ և մասնակցել թափուր տեղերի մրցույթին:

Ի դեպ, ԳԹԿ–ի տյալներով Երևանի պետական համալսարանը հայտարարել է 368 անվճար և վճարովի թափուր տեղ ունենալու մասին, որից անվճար տեղերի թվով ամենամեծ պահանջարկը՝ 32, «Ինֆորմատիկա և կիրառական մաթեմատիկա» մասնագիտության գծով է: Անվճար, թափուր տեղերի ցուցանիշով երկրորդ հորիզոնականը ԵՊՀ–ում զբաղեցնում է «Ֆիզիկա» մասնագիտությունը, 27 տեղով: Իսկ երրորդ հորիզոնականում «Ռադիոֆիզիկա» մասնագիտությունն է՝ 20 անվճար տեղով:

Այս ցանկում են հայտնվել նաև «Մաթեմատիկա» (18 տեղ), «Հայոց լեզու և գրականություն» (16 տեղ), «Միջուկային ռեակտորների ֆիզիկա» (15 տեղ), «Տեղեկատվական անվտանգություն» (12 տեղ) մասնագիտությունները: Ի դեպ, մնացած մասնագիտությունների գծով ևս կան թափուր տեղեր, սակայն հետաքրքիր է, որ ճշգրիտ մասնագիտություններն այս ցանկում ամենամեծ թիվն են կազմում: Ու եթե սա ինչ–որ տեղ հասկանալի է, ապա հասկանալի չէ, թե դիմորդների հետաքրքրությունը ինչու է այդքան նվազել մայրենիի հանդեպ: Ստացվում է, որ օտար լեզուների պահանջարկն ավելի մեծ է, քան մայրենիինը, որն ի դեպ լուրջ մտածելու տեղիք է տալիս:

Երևանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի Երևանի կրթահամալիրում անվճար 270 տեղի մրցույթ է հայտարարվել: Այստեղ ամենամեծ թվով թափուր մնացած տեղերը համապատասխանաբար բաշխվել են՝ «Էլեկտրոնիկա»՝ 20 տեղ, «Էլեկտրատեխնիկա, էլեկտրամեխանիկա և էլեկտրատեխնոլոգիաներ»՝ 18 տեղ, իսկ 17–ական անվճար տեղ էլ կա «Ծրագրային ճարտարագիտություն» և «Համակարգչային ճարտարագիտություն» մասնագիտությունների գծով:

Ճարտարապետության և շինարարության Հայաստանի ազգային համալսարանում ընդհանուր առմամաբ 801 անվճար տեղ է ավելացել, որից 27–ը Շինարարության բաժնում:

Ուշագրավ է նաև, որ Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանում նույնպես անվճար թափուր տեղեր կան, այն դեպքում, երբ տարիներ առաջ նշված բուհ ընդունվելու համար, այն էլ անվճար բաժնում, պահանջվում էր բավականին բարձր միավորների փունջ հավաքել:

Եվ այսպես, Տնտեսագիտականում ներկայում հայտարարված անվճար թափուր տեղերն ըստ առաջնահերթության հետևյալ պատկերն ունի՝ «Տնտեսագիտություն» մասնագիտության գծով հայտարարված է 13 անվճար թափուր տեղի մրցույթ, երկրորդ հորիզոնականում «Ֆինանսներ» մասնագիտությունն է՝ 11 տեղով և երրորդը՝ «Կառավարում» մասնագիտությունն է՝ 10 անվճար թափուր տեղով:

Նշվածով չի սահմանափակվում բուհերի անվճար և վճարովի լրացուցիչ մրցույթի տեղերի «քրոնիկան»: ԳԹԿ–ի կայքում մյուս բոլոր բուհերի մասով նույնպես տեղեկություններ կան: Մենք պարզապես ներկայացրեցինք, թե իրականում պետության կողմից պատվեր իջեցված և այս ուսումնական տարվա դիմորդների ցանկությունները որքանով իրար չեն համընկել: Ասվածից գալիս ենք այն եզրակացության, որ ճշգրիտ մասնագիտությունների գծով թափուր տեղերի ամենաբարձր ցուցանիշը ցույց է տալիս, որ պետությունը թեև կարևորում է ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս ու ռադիոֆիզիկոս մասնագետների «գոյությունը», սակայն դիմորդների շրջանում նշված մասնագիտությունների հանդեպ հետաքրքրության բացակայությունը պայմանավորված է նրանով, որ բուհն ավարտելուց հետո հավանաբար նրանց անորոշ ապագա է սպասվում: Անորոշությունն էլ պայմանավորված է ապագայում չպահանջված մասնագիտություն ձեռք բերելու վախով, որի պահանջարկը դեռևս չի կարողանում ձևավորել պետությունը:

Ստացվում է, որ չնայած պետպատվերի տեղերի թվին, դիմորդներն էլ իրենց հերթին են հաշվարկում, թե նշված մասնագիտությունների գծով մասնագիտանալուց հետո, ապագայում նրանք որքանո՞վ կկարողանան բարձր աշխատավարձով աշխատանք գտնել: Եվ առաջարկի ու պահանջարկի սեփական վերլուծությունները հանգեցնում են նրան, որ դիմորդները հրաժարվում են իրենց կյանքից 4 տարի նվիրել այս կամ այն բուհի դիպլոմ ունենալու համար: Սրանք հարցեր են, որոնք չլուծվելու դեպքում կարճ ժամանակ անց կարող են հանգեցնել ճշգրիտ մասնագիտությունների գծով որակյալ մասնագետներ ունենալու հույսի փոշիացման: Նշված ուղղություններով պահանջարկ ձևավորելու դեպքում, որի հնարավորությունը մենք դեռևս ունենք, երիտասարդ մասնագետները կարող են նույնիսկ աշխարհի ուշադրությունը շրջել դեպի Հայաստան, քանի որ իրականում ճշգրիտ գիտությունների գծով մենք ունենք նաև գենետիկ բազա, որի մասին պետք չէ մոռանալ: Սա հենց այն կետն է, որը կարող է աշխարհը շրջել, որն իրականում փնտրում է վարչապետ Կարեն Կարապետյանը: Պարզապես հարկավոր է այս մասին մի լավ մտածել ու այն զարգացնելու համար նպաստավոր պայմաններ ստեղծել:

Արմինե Գրիգորյան