Ереван, 25.Ноябрь.2025,
00
:
00
Русский
Հայերեն English
ВАЖНО
Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы» Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276 Токаев: Армения является надежным партнером для Казахстана Китайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 км Генрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкам


Քաղաքական համակարգն ու Սերժ Սարգսյանի ապագան

АНАЛИТИКА
Կիսվել

Սերժ Սարգսյանի՝ Ալ Ջազիրային տված հարցազրույցից հետո օրերես կրկին տարբեր լրատվական ու հասարակական հարթակներում ակտիվացել են խոսակցություններն այն մասին, թե Սերժ Սարգսյանը գրեթե ակնարկում է, որ 2017  թվականի խորհրդարանական ընտրություններից հետո կարող է հավակնել վարչապետի պաշտոնին։ Եվ Սերժ Սարգսյանը, և  Հանրապետական վերնախավի բոլոր ներկայացուցիչները, այս հարցին որևէ ուղղակի պատախան չեն տվել, նշելով, թե հարցը ժամանակավրեպ է  և այն կարող է քննարկվել միայն ընտրություններից հետո միայն։ Ընդհանուր քաղաքական տրամաբանության տեսանկյունից՝ իսկապես էլ տեսականորեն Սերժ Սարգսյանի վարչապետ դառնալ-չդառնալու հարցը կարող է քննարկվել միայն ընտրություններից հետո, քանի որ խորհրդարանական համակարգին անցնելու պայմաններում վարչապետի պաշտոնը ներկայանում է բոլորովին նոր ձևաչափով։

Մյուս կողմից Սերժ Սարգսյանի հնարավոր վարչապետության մասին խոսակցությունները կային դեռևս սահամանադրական փոփոխություններից առաջ, ընդ որում ընդդիմադիր հարթակները շեշտում էին, որ սահմանադրական բարեփոխումները ապահովելու են իշխանության վերարտադրությունը և Սերժ Սարգսյանի վարչապետ դառնալը։ Այս բոլոր խոսակցություններում սակայն առկա են մի շարք հետաքրքիր ենթատեքստեր։

Նախ վարչապետի և նախագահի պոստերի այսպես ասած փոխատեղման մասին խոսակցությունները հայաստանյան քաղաքական իրականության մեջ առավել վաղ հիմքեր ունեն, քանի որ ժամանակին, երբ Ռոբերտ Քոչարյանն էր նախաձեռնել սահամանադրական փոփոխություններ, կրկին քննարկվում էր այն վարկածը, որ Քոչարյանը պատրաստվում է 2008 թվականի նախագահական ընտրություններից հետո ստանձնել վարչապետի պաշտոնը։ Ի դեպ այս խոսակցությունները բոլորովին էլ անհիմն չէին, քանի որ տեսականորեն հենց այս նպատակի համար Քոչարյանի ակտիվ մասնակցությամբ ստեղծվել էր ԲՀԿ-ն։ Սակայն մի շարք օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ, ներքին ու արտաքին հանգամանքների պայմաններում Քոչարյանը այդպես էլ չդարձավ վարչապետ, իսկ այս մասին բոլոր խոսակցությունները մնացին օդից կախված։

Սակայն այստեղ առավելապես հետաքրքրական է այն հարցը, թե ինչը փոխվեց վարչակարգի ու հայաստանյան քաղաքական համակարգի բովանդակության մեջ Ռոբերտ Քոչարյանի վարչապետ չդառնալով։ Ըստ էության կարելի է ասել, որ այս համակարգը արմատական փոփոխությություններ չկրեց։ Իհարկե, Սերժ Սարգսյանի համակարգը հրաժավեց Քոչարյանին բնորոշ ուժային միջոցներով քաղաքական հարցերը լուծելու պրարտիկայից, քաղաքական դաշտում զարգացումներն ստացան առավել կուլիսային ու ստվերային բնույթ, իշխանությունները հրաժարվեցին քաղաքական հակառակորդներից  ակնհայտ ուժային միջոցներով վնասազերծելուց, սակայն այս փոփոխությունները պայմանավորված էին միայն Սերժ Սարգսյանի՝ որպես քաղաքական գործչի առանձնահատկություններով և բնականաբար չէին բերելու քաղաքական համակարգի բովանդակային ձևափոխումների։

Մոտավորապես նույն իրավիճակում ենք նաև այսօր և այն հարցը, թե ինչ հետևանքներ կունենա Սերժ Սարգսյանի վարչապետ դառնալ կամ չդառնալը շարունակում է մնալ արդիական։ Ընդ որում պետք է շեշտել, որ հաճախ նման զարգացման հնարավորությունը քաղաքական գործընթացների տեսանկյուններից չափից ավելի կարևորվում է։ Վերջիվերջո ներկայիս հայաստանյան քաղաքական համակարգը կլանային, կիսաավտորիտար և կիսաօլիգարխիկ բնույթ է կրում, որտեղ անձերի տեղափոխությունը գլոբալ առումով չի կարող բերել բովանդակային բեկումների։

Այս տեսանկյունից արդեն, որքան էլ տարօրինակ հնչի, բոլորվին ոչ էական է դառնում այն խնդիրը, թե 2017 թվականին մենք ինչ պոստումն կտեսնենք Սերժ Սարգսյանին, քանի որ համակարգային առումով ցանկացած վարչապետ ստիպված է լինելու գործել առկա վարչակարգում գործող կանոններով։ Ինչ խոսք, այդ կանոնները գլխավորապես ձևավորվել են նաև ներկա ու նախկին նախագահների օրորք, սակայն փաստն այն է, որ մեկ գործիչի փոփոխությամբ կամ մեկ հարվածով հնարավոր չէ քանդել տարիներով ամրացած համակարգը, որի ներսում էլ առկա են բազմաթիվ խմբավորումների ու կլանների շահերի բախումներ։

Ուստի պետք է արձանագրենք, որ Սերժ Սարգսյանի այսպես ասած վերատադրության մասին խոսողները առավելապես շեշտը դնում են հասարակական-քաղաքական զարգացումների զգայական-հոգեբանական կողմի վրա և ըստ էության գործնականանում ոչ հայաստանյան ընդիմադիր դաշտում, ոչ էլ ընդհանարապես որևէ այլ քաղաքական հարթակում չկա  առկա  վարչակարգին որևէ այլընտրանք։  Ի դեպ այս դեպքում հարկ է շեշտել, որ նման իրավիճակի գնահատականը չի կարող սահամանփակվել միայն դրական կամ բացասական լինելով քանի որ քաղաքականությունը շատ ավելի բարդ իրողություն է, որտեղ միանշանակ գնահատականները չափազանց պարզունակն են դառնում։

Աղասի Մարգարյան

Pressmedia.am վերլուծաբան

Կիսվել
Лента новостей
Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными
Вся лента »
Самое популярное
1 Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст» 2 Почему власти «паникуют»? «Паст» 3 Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст» 4 Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой 5 Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полно...
Опрос