Robust Armenia 2025-ում քննարկվել են Հայաստանի հնարավորություններն ու մարտահրավերները
SOCIETY
Էներգաարդյունավետություն՝ որպես կայունության և անկախության գրավական
Աշխարհի էներգետիկ արագ փոփոխվող քարտեզում էներգախնայողությունն այլևս ոչ թե նորաձև է, այլ անհրաժեշտություն։ Պետությունների անվտանգության, կայուն զարգացման և շրջակա միջավայրի պաշտպանության հիմնասյուներից ամենակարևորը Էներգախնայողությունն ու էներգաարդյունավետությունն է, իսկ սակավառեսուրս երկրները, որոնք նաև կախվածություն ունեն ներմուծվող էներգակիրներից, պարզապես չեն կարող զարգանալ առանց էներգիայի օգտագործման բարձր արդյունավետությանն ուղղված քաղաքականության։ Էներգիայի օգտագործման առումով Հայաստանի գրանցած արդյունքների, նորարարությունների, կայուն զարգացման ու հնարավորությունների մասին էր Robust Armenia 2025 համաժողովը՝ «Արդյունավետությունը՝ Հայաստանի էներգետիկ անվտանգության բանալին» խորագրի ներքո։
Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի կայուն զարգացման տնօրեն Արմեն Ստեփանյանի ներկայացմամբ, «ԶՊՄԿ-ն Հայաստանի թիվ մեկ էներգաօգտագործող կազմերպությունն է, ու այդ պատճառով մենք առաջինը պետք է ձեռնարկենքէլեկտրաէնգերիայի օգտագործման ծավալների նվազեցնման, միաժամանակ, վերականգնվող էներգիայի խթանման քայլեր։ Այս կազմակերպության դերը մեծ է լինելու էներգետիկ փոխակերպման մեջ,-ասաց նա,- քանի որ արդյունահանում է պղինձ, առանց որի փոխակերպումը պարզապես անհնար է պատկերացնել»։
Պղնձի պահանջարկը կկրկնապատկվի․ էներգետիկ փոփոխությունները նոր հանքավայրեր են պահանջում
Ըստ որոշ կանխատեսումների՝ մինչև 2035 թվականը աշխարհում պղնձի օգտագործման ծավալները կկրկնապատկվեն։ Սա կնշանակի մոտ 60 նոր հանքավայրերի հայտնաբերման և շահագործման անհրաժեշտություն։ Մասնագետների գնահատմամբ՝ առաջիկա տարիներին կձևավորվի շուրջ 9 տոննայի դեֆիցիտ, քանի որ պղինձն ավելի արագ է սպառվում, քան բացվում կամ ընդլայնվում են հանքավայրերը։ «Սա անխուսափելիորեն կհանգեցնի գնաճի»,– նշում է Ստեփանյանը։
Էներգախնայողությունն ու էներգաարդյունավետությունը կարևոր նշանակություն ունեն ոչ միայն ծախսերի նվազեցման, այլև երկրի էներգետիկ անկախության և բնապահպանական կայունության ապահովման գործում։ Դրանք խթանում են ներդրումների աճը, տեխնոլոգիական զարգացումը և շրջակա միջավայրի վրա բացասական ազդեցության նվազումը։
Այնուամենայնիվ, մեծ խնդիր է մնում արևային էներգիայի ճիշտ բաշխման հարցը։ «Մեզ մոտ սպառման պիկը երեկոյան ժամերին է, իսկ արտադրության պիկը՝ ցերեկը։ Այս անհամապատասխանությունը խոչընդոտում է ալտերնատիվ էներգիայի արդյունավետ օգտագործմանը՝ հատկապես հաշվի առնելով, որ այն «շուտ փչացող» ռեսուրս է, եթե ժամանակին չի սպառվում»,– ասում է Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի գլխավոր տնօրենի առաջին տեղակալ Վարդան Ջհանյանը՝ ընդգծելով պետական ծրագրային աջակցության անհրաժեշտությունը։
Կուտակման համակարգեր՝ որպես հիմնական լուծում
Մասնագետների կարծիքով՝ խնդրի լուծման բանալին էներգիայի կուտակման համակարգերի ստեղծումն է, որոնք թույլ կտան գեներացնել և վերաբաշխել էլեկտրաէներգիան ըստ պահանջարկի։ Թեպետ այս ուղղությամբ որոշ քայլեր արվել են, դրանք դեռևս բավարար չեն։ «Գործող ռազմավարությունը պետք է ավելի հստակ համահունչ լինի Հայաստանի իրական կարիքներին»,– նշում են կոնֆերանսի մասնակիցները։
Teams Seastems ընկերության տնօրեն Նելլի Մամյանի խոսքով՝ «Հայաստանը տարածաշրջանում առաջատար է արևային էներգիայի արտադրության ծավալներով՝ ունենալով ավելի քան 1 000 մեգավատ հզորությամբ կայաններ։ Սակայն ոլորտի հետագա զարգացումը պահանջում է էլեկտրացանցերի արդիականացում և տեղաբաշխման հնարավորությունների ընդլայնում»։
Բիզնեսի ներդրումները՝ դեպի կանաչ էներգիա
Տարբեր ընկերություններ արդեն միավորում են ջանքերը էներգաարդյունավետության ուղղությամբ։ Օրինակ՝ Լիդիան Արմենիան ներդնում է նոր տեխնոլոգիաներ՝ նվազեցնելու էներգասպառումը, իսկ Team Telecom Armenia-ն տեղադրել է շուրջ 200 արևային կայան, որոնցից 70 տոկոսը՝ մարզերում։ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը նախատեսում է առաջիկայում ամբողջությամբ անցնել վերականգնվող էներգիայի օգտագործման, իսկ Ֆլեշ ընկերությունը զարգացնում է սեփական կանաչ էներգետիկ ենթակառուցվածքները։
Բացի այդ, «Ավտո Գելլերի» ընկերությունը մեծացնում է էլեկտրական մեքենաների ներմուծման ծավալները։ «Հայաստանում գրանցված է ավելի քան 800 000 մեքենա, իսկ վերջին երեք տարում ներմուծվել է շուրջ 20–25 հազար, որոնցից մինչև երեք տարեկանների 80 տոկոսը էլեկտրական են։ Դա ցույց է տալիս, որ երկիրը քայլում է դեպի էլեկտրամոբիլների լայն կիրառում»,– ասում է ընկերության հիմնադիր տնօրեն Գևորգ Գևորգյանը։
Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition
Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi Camp
Idram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNet
Ucom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia
Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital Future
IDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United States
RoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship
“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.”
Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad Announced
Unibank's VISA DIGITAL cards are now free
Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of Understanding
Idram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant International
STEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s Support
Solar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of
Ucom and SunChild
Idram Announces Partnership with WeChat Pay
AraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US
“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature
Speed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program
Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia
Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube Invest
Idram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition Concludes
Lusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation
5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathon
Ucom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor
AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
"You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel Cardholders
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow
Suren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International Forum
Pay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoins
Unibank Launches Online Queue Booking System
With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship
AraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual Game
Converse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference
