Օկnւպացված Արցախում մզկիթները ևս nչնչացվում են. Արցախի մշակութային ժառանգության օմբուդսմեն
CULTUREՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Ժամանակավորապես բռնազավթված Արցախում Ադրբեջանի իշխանությունները շարունակում են հետևողականորեն իրականացնել մշակութային ցեղասպանություն։ Եթե նախկինում միջազգային կառույցները մտահոգություն էին հայտնում Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակութային ժառանգության յուրացման և ոչնչացման քաղաքականության վերաբերյալ, ապա այժմ ակնհայտ է, որ նույն վարքագծի զոհ են դառնում անգամ իսլամական հուշարձանները, որոնց հանդեպ Բաքվի բռնապետական վարչակարգը ցուցաբերում է նույն աստիճանի անտարբերություն և ոչնչացման քաղաքականություն։ Այս մասին գրել է Արցախի մշակութային ժառանգության օմբուդսմեն Հովիկ Ավանեսովը:
«Այս մտահոգիչ իրականության ամենաթարմ և ցցուն փաստերից մեկն է «շինարարական աշխատանքների» պատրվակի տակ հիմնահատակ ոչնչացված Արցախի Քաշաթաղի շրջանի Այգեկ գյուղի շիական մզկիթը։ Հուշարձանի ոչնչացման մասին ահազանգել է Հայկական ճարտարապետությունը ուսումնասիրող հիմնադրամի համատնօրեն Րաֆֆի Քորթոշյանը՝ ներկայացնելով ապացույցներ, որոնք դժվար է որակել այլ կերպ, քան պետական մակարդակով իրականացվող մշակութային ցեղասպանություն։
Պետք է հիշեցնել, որ դեռևս 2020 թ. պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի զինված ուժերը միտումնավոր կերպով թիրախավորում էին Շուշիի մզկիթները։ Մասնավորապես, 2020 թ. նոյեմբերի 1-ին Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից Շուշիի հրթիռակոծության ժամանակ վնասվել է նաև Շուշիի Գոհար աղայի Վերին մզկիթը։ Սրանք մեկ ընդհանուր տրամաբանության բաղադրիչներ են՝ տարածքի պատմական բազմազանությունը վերացնելու, մշակութային հիշողությունը «միատարրացնելու» և անցյալը վերաշարադրելու քաղաքականություն։
Այս փաստերի համադրությունը վկայում է, որ Ադրբեջանի պետական համակարգը գործում է ոչ թե որպես տարածաշրջանային կայունության, բազմամշակութայնության և ժառանգության պահպանության պատասխանատու սուբյեկտ, այլ՝ որպես քաղաքակրթական ժառանգության համակարգված ոչնչացման նախաձեռնող և իրականացնող ուժ։ Այս վարքագիծը հակասում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի, Հաագայի կոնվենցիայի և մի շարք միջազգային համաձայնագրերի հիմնարար դրույթներին, որոնցով պետություններն պարտավորվում են պաշտպանել ոչ միայն սեփական, այլև այլ ժողովուրդների մշակութային ժառանգությունը։
Ադրբեջանի ներկայիս գործողությունները վտանգում են ամբողջ տարածաշրջանի` դարերով ձևավորված պատմա-մշակութային լանդշաֆտը։ Ոչնչացվում են ոչ միայն հայկական եկեղեցիները, մատուռները, խաչքարերը, պատմական գերեզմանատները, բնակավայրերը, մոնումենտալ հուշարձանները, այլև հենց ադրբեջանական իշխանությունների կողմից «սեփական» համարվող իսլամական կառույցները։ Սա հստակ ցույց է տալիս, որ խնդիրը ազգային պատկանելությունը չէ, այլ պետական դարձած մոտեցումը, որը միտված է տարածքային-քաղաքական բռնազավթումը ամրապնդել մշակութային միջավայրի յուրացման և ոչնչացման միջոցով։
Այս իրավիճակը պահանջում է միջազգային հանրության անհապաղ և նպատակային արձագանք։ Մշակութային ժառանգության ոչնչացումը որևէ տարածաշրջանում չի կարող դիտարկվել որպես տեղային խնդիր․ այն համաշխարհային քաղաքակրթության հանդեպ ուղղված մարտահրավեր է։ Եվ հենց այս համատեքստում Ադրբեջանը ներկայանում է ոչ թե որպես ժամանակակից, պատասխանատու պետություն, այլ որպես աշխարհի մշակութային ժառանգության անվտանգության համար իրական սպառնալիք»,- գրել է նա:
Հետևեք մեզ՝ այստեղ
“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.”
Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad Announced
Unibank's VISA DIGITAL cards are now free
Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of Understanding
Idram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant International
STEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s Support
Solar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of
Ucom and SunChild
Idram Announces Partnership with WeChat Pay
AraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US
“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature
Speed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program
Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia
Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube Invest
Idram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition Concludes
Lusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation
5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathon
Ucom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor
AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
"You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel Cardholders
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow
Suren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International Forum
Pay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoins
Unibank Launches Online Queue Booking System
With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship
AraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual Game
Converse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference
Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments
IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool
Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue
AraratBank: Financial Partner of Théâtron Festival
The Sound of Artsakh in the USA
Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership
Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young Musicians 
