Yerevan, 11.July.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


«Մա՛մ, կարծես երկիրն ու երկինքն այստեղ իրար միանան, չես պատկերացնում, թե ինչ տեսակի երկիր է Արցախը». գնդացրորդ Խաչատուր Միքայելյանն անմահացել է հոկտեմբերի 1-ին. «Փաստ»

INTERVIEW

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Խաչատուրս սպասված երեխա էր։ Շատ սիրել ենք իրեն։ Մեր կյանքում մի ցավոտ դրվագ էլ կա՝ իր փոքր եղբայրը չորս տարեկանում մահացել է, նրանց տարիքային տարբերությունը երկու տարի է։ Դա իր վրա շատ մեծ հետք է թողել։ Այն ժամանակ Հրազդանում էինք ապրում, և Խաչատուրս ամեն շաբաթ, անգամ առանց մեզ ասելու, ծաղիկներ էր գնում և ճանապարհ ընկնում եղբոր մոտ։ Լռակյաց էր Խաչատուրս, հավասարակշռված, լուրջ։ Ժամանակից շուտ է մեծացել»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Խաչատուրի մայրիկը՝ տիկին Աշխենը։

Խաչատուրը ծնվել է Հրազդան քաղաքի Ջրառատ թաղամասում: Գերազանց առաջադիմությամբ և ոսկե մեդալով ավարտել է Հրազդանի Հակոբ Պարոնյանի անվան թիվ 12 միջնակարգ դպրոցը: Այնուհետև ուսումը շարունակել է Երևանի պետական հումանիտար-տեխնիկական քոլեջում՝ «Ֆինանսներ» մասնագիտությամբ: Բարձր առաջադիմությամբ ավարտելով քոլեջը՝ ուսումը շարունակել է Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանում՝ միանգամից երկրորդ կուրսից, կրկին «Ֆինանսներ» բաժնում։ Զբաղվել է քիքբոքսինգով, հաճախել է ֆուտբոլի և լողի։ «Ֆուտբոլից բազմաթիվ պատվոգրեր ունի։ Շատ ակտիվ էր, ինքնուրույն։ Հայրիկը մեկնում էր արտագնա աշխատանքի։ Խաչատուրը հոր նման մշտապես քրոջ կողքին է եղել։ Առօրյա ողջ հոգսն իր ուսերին էր վերցրել, մշտապես ու ամեն հարցում ինձ օգնում էր։ Զուգահեռ այդքան լավ էր սովորում։ Ծրագրեր ուներ Հրազդանում հյուրատուն ունենալու։ Ասում էր՝ բանակից զորացրվելու եմ, մեր տունը հյուրատուն դարձնեմ։ Ցանկություն ուներ նաև Ռուսաստանում ռազմական դպրոցում սովորել, մտքեր ուներ նաև անվտանգության համակարգում ծառայելու։ Միշտ ասում էր. «Անկախ նրանից, թե ինչպես եմ սովորում, եթե բանակում չծառայեմ, որևէ ուժային կառույցում չեմ կարողանա աշխատանքի անցնել։ Երկու տարի է, մամա՛ ջան, կգնամ, կգամ, ամեն ինչ լավ կլինի, այնպես կթռնի, որ խաբար էլ չենք լինի»։ Բայց ինքը մեր ձեռքից թռավ...»։

Համալսարանում կիսամյակային քննությունները հանձնելուց հետո 2020 թվականի հունվարի 14-ին Խաչատուրը զորակոչվել է բանակ։ Ծառայել է Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանի N զորամասում՝ որպես գնդացրորդ: «Հրաժարվել է մասնակցել վիճակահանությանը, սեփական ցանկությամբ մեկնել է ծառայության Արցախ։ Եվ դա, փաստորեն, դարձավ ճակատագրական։ Երբևէ չի դժգոհել ծառայությունից։ Շատ գոհունակությամբ էր բարձրանում դիրքեր։ Հետո արդեն ընկերներից իմացա, որ վերջին ամիսներին, երբ շատ են դիրքեր բարձրացել, Խաչատուրը միայն նեղվել է հիգիենային վերաբերող հարցերից։ Տղաներն անընդհատ դիրքերում են եղել, գուցե իրենք իմացել են, թե ինչ է սպասվում, բայց մենք չենք իմացել, մեզ ոչինչ չեն ասել։ Նույնիսկ մի օր զրույցի ժամանակ ասաց. «Մա՛մ, պառկել եմ թմբի վրա, նայում եմ աստղերին, ոնց որ երկիրն ու երկինքն այստեղ իրար միանան, չես պատկերացնում, թե ինչ տեսակի երկիր է Արցախը»»։

Սկսվում է 44-օրյա պատերազմը։ «Սեպտեմբերի 26-ին իմ ու աղջկաս ծննդյան օրն է։ Տղաս դիրքերից զանգեց։ Ընկերները շնորհավորեցին մեզ, մեր ծննդյան օրն էին նշում։ Զանգահարել էր հայրիկին, թե իմ անունից ծաղիկներ կտանես մամայիս ու քրոջս։ Սեպտեմբերի 27-ին առավոտյան յոթին տասը պակաս զանգահարեց հայրիկին՝ պա՛պ, ի՞նչ եք անում։ Հայրիկն էլ արձագանքեց՝ տղա՛ ջան, ժամը յոթին ի՞նչ պետք է անենք։ Ես անհանգստացա, հարցրեցի՝ ինչոր բա՞ն է եղել։ «Չէ, հանգիստ քնեք, ուղղակի ուզեցի ձեր ձայնը լսել, իմանալ, թե ոնց եք»։ Բայց պատերազմ էր սկսվել, ու նա մեզ ոչինչ չասաց։ Կապն ընդհատվեց։ Հետո արդեն իմացանք պատերազմի բոթը։ Իր մոտ երկու հեռախոս է եղել, բայց մենք չէինք կարողանում իր հետ կապվել։ Խենթանալու աստիճան էր ամեն ինչ, իրենից լուր չունեինք։ Սեպտեմբերի 29-ի երեկոյան ինն անց կես զանգեց, դա մեր վերջին զրույցն էր։ Իմ հետ խոսեց, ասեցի՝ Խա՛չ ջան, քո ձա՞յնն եմ լսում, ինչո՞ւ չես զանգում։ «Մա՛մ ջան, կապ չկա։ Ինձ ի՞նչ է եղել, որ դու իմ ձայնը չլսես»։ Ես իրեն չասացի, որ պապան ու քեռին ուզում են իր մոտ գնալ, մտածեցի, որ գուցե ուշ հասնեն կամ հանդիպեն, հույսով չանեմ իրեն, բայց հիմա փոշմանել եմ, որ չեմ ասել։ Ինձ ասաց՝ քույրիկիս լավ նայի, պապային էլ ասա՝ թող լավ լինի, ես լավ եմ։ Այդ ժամանակ նա և՛ ուսից է վիրավոր եղել, և՛ ոտքի հատվածում, բայց ոչինչ չի ասել։ Ուսի վիրավորումը ծանր է լինում, տանում են հոսպիտալ, ասում է՝ ներարկեք, բարձրանամ դիրքեր։ Մի ժամ հետո գնացել է տղաների մոտ։ Խաչս ու ընկերները դժոխքով են անցել։ Մեկ դիրքը վերցնելու համար 30 զոհ են տվել»։

Տիկին Աշխենը նշում է՝ ասում են, թե դեպքը հոկտեմբերի 1-ին է եղել Կարախամբեյլի կոչվող հատվածում։ «Իրենց դեմ «յաշման» է մարտեր վարել»։ Օրեր շարունակ ընտանիքը փնտրել է Խաչատուրին։ Հոկտեմբերի 10-ին տեղի է ունեցել նրա հուղարկավորությունը։ «Ես մինչև հիմա էլ հույս ունեմ, որ դա ինքը չէր։ Հավատո՞ւմ եք՝ ես հույսեր եմ փայփայում։ Մեզ համար չխենթանալու տարբերակ ենք գտել։ Խաչքար ենք տեղադրել իր հիշատակին, բայց դա ավելի շատ մեզ համար ենք անում, որ մի քիչ մեղմենք մեղքի զգացումը։ Դա իրենց կյանքի համեմատ ոչինչ է»։

Ապրելու ուժի մասին։ «Ուղղակի մեռնել չես կարողանում, ապրում ես։ Երբեմն հետհայաց եմ գցում և մտածում՝ այս դժոխքի միջով անցանք, ինչպե՞ս կարողացանք ապրել։ Այո, հպարտ եմ, որ նման տղա ունեմ, որ այդքան ծանր վիրավորում ունենալով՝ իր ընկերներին միայնակ չի թողել, մինչև վերջ նրանց կողքին է մնացել։ Բայց մյուս կողմից՝ ինչ հպարտության մասին կարող է խոսք լինել։ Ինձ իմ տղան էր պետք, մեր հայրենիքին մեր տղաներն էին պետք։ Տղաներն էին մեր գանձերը, նրանք պետք է ապրեցնեին մեր հողը։ Նայում եմ աղջկաս, բնականաբար, մտածում եմ՝ այս անարդար աշխարհում կարող է մենակ մնալ, մի տեսակ ուժ եմ ստանում։ Այնքան նպատակներ ուներ իրագործելու, բայց, ավաղ, ամեն ինչ կիսատ մնաց»։

Հ. Գ. - Գնդացրորդ Խաչատուր Միքայել յանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով։ Հուղարկավորված է Հրազդանի պանթեոնում։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

"Business Process Optimization with AI" – a Course for the Senior Management of AraratBankA Protected Ecosystem thanks to Advanced Technology: Ucom and FPWC Join Forces DIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” ProgramMoody's upgrades Converse Bank's ratingsAraratBank participated in the WEPs regional experience-sharing workshopIDBank issues the 3rd, 4th and 5th tranches of bonds of 2025AraratBank: Special Rate for SWIFT Transfers up to EUR 20,000 IDBank Opens a New Branch at Homplex MallUcom Launches 5G Network in Abovyan and EjmiatsinCustomer Appreciation Day at IDBankAraratBank Joins BAFT AssociationOver AMD 12 Billion Provided by AraratBank in 2024 to Support the MSME SectorUcom’s General Director Joined the International CirculUP! Forum to Foster Circular Innovation in ArmeniaIDBank Representative Joins the Editorial Board of Trade Finance GlobalDIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” ProgramHow to Protect Your Bank Card Data Ucom Subscribers can Benefit from 5G Network in More than 40 Countries Ameriabank's MyInvest Platform Gains Direct Access to AMXTrader Trading SystemWith Support of Ucom New EdPad Educational Tablet Piloted in Armenia AraratBank holds Annual General Meeting of Shareholders IDBank and Henley & Partners Successfully Held the “Invest Beyond Borders: Global Mobility & Private Banking” Event in YerevanMoody's upgrades long-term deposit ratings of Unibank to B1, outlook stableKapan International Music Festival to Take Place Third Time, Welcomes World-Class Artists and Debuts in Armenia Ucom Launches Special Promotion for Armenian Football Fans Ahead of FIFA Club World Cup 2025Idram is now available on TemuConverse Bank Partners with IFC to Boost Trade Finance Capabilities Side by Side: IDBank Launches New Program for women forcibly displaced from ArtsakhWatch Euromedia 24 TV’s 24-hour broadcast on Ucom channel 289 and OVIO (Rostelecom) channel 46How to Enjoy Summer to the FullestUcom Launches 5G Network in Yerevan, Introducing Armenia’s Largest 5G Coverage Health Fund for Children of Armenia is the Beneficiary of "The Power of One Dram" Program in JuneTeam Group, NVIDIA, and Firebird Announce a $500 Million Megaproject to Build a Regional AI Supercomputing Hub "Plain and Simple": Financial Literacy with AraratBankAmeriabank joins TOON EXPO to be held first time in MoscowIdram Participates in Panel Discussion on E-Commerce Development CooperationThe Power of One Dram Concludes Another Program with the 4090 FoundationArmenian alcoholic beverage producers appeal to international organizations to stop Georgia's blockade Ucom Offers New Affordable Bundle for Subscribers Traveling This Summer IDBank and Idram Team Visited the Heroes Rehabilitation CityChildren’s Day with Events and Discounts: Idram JuniorUcom and Impact Hub Yerevan Announce 2025 Fellowship Cohort Driving Armenia’s Circular Economy Transition AraratBank supported the “What? Where? When?” intellectual charity quiz IDBank at Cashless Forum Uzbekistan 2025: Building the Future of Customer-Centric Banking Unibank Sponsors the “Yerevan Dialogue” International ForumUnibank’s “Haghtanak” branch serves clients from 9:30 am to 7:30 pmAraratBank: Supporting the Creation of Wonder Kid Academy's Astronomical LaboratoryThird Annual “Mini Whoop Drone Racing 2025” International Competition Held with Ucom’s Support SoftConstruct Ranked 1st in Income Tax Contributions in Armenia in Q1 2025 IDBank is now in Kapan: Opening of a new branch Unibank launches “become a millionaire” promotion