Դեղատների սեփանակատերերը դիմել են վարչապետին. տուգանքներ կիրառելու գործելակերպը իրենց տանում է սնանկացման
ECONOMICSՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Հայաստանում դեղերի մանրածախ իրացում (դեղատնային գործունեություն) իրականացնող մի շարք ընկերություններ, որոնք միասին ներկայացնում են ավելի քան 600 դեղատներ, նամակով դիմել են վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, խնդրելով հանձնարարել իրավասու մարմիններին դադարեցնել էլեկտրոնային դեղատոմսերի հետ կապված դեղատնային գործունեություն իրականացնող ընկերությունների նկատմամբ ոչ իրավաչափ և անհամաչափ տուգանքներ կիրառելու գործելակերպը, որը դեղատների սեփականատերերին կարող է հասցնել սնանկացման եզրին։
Ներկայացնում ենք նամակն ամբողջությամբ։
«Ինչպես հայտնի է՝ օրենսդրության՝ վերջերս կատարված փոփոխության համաձայն՝ որոշակի դեղերի բացթողումը կարող է կատարվել միայն էլեկտրոնային դեղատոմսերի առկայության պարագայում: Մինչդեռ, ինչպես պարզվեց դեղատոմսերի դուրսգրման էլեկտրոնային համակարգի գործարկումից անմիջապես հետո, ունեցած լուրջ ծրագրային թերությունների և ՀՀ-ում առողջապահական ենթակառուցվածքի անպատրաստ լինելու պատճառով ներկայումս դեղերի բացթողնման էլեկտրոնային համակարգը փաստացի չի գործում՝ բացառությամբ, թերևս, պետության կողմից քաղաքացիներին անհատույց բաց թողնվող դեղերի համար էլեկտրոնային դեղատոմսի դուրսգրման դեպքերի։
Էլեկտրոնային համակարգի չգործելու պատճառները շատ են․ որպես հիմնական պատճառ կարելի է հիշատակել, թերևս այն, որ բժիշկները դեղատոմսը դուրս չեն գրում էլեկտրոնային եղանակով և շարունակում են դուրսգրել թղթային տարբերակով։ Ավելին, մինչ օրս շատ բժիշկներ փաստացի չեն միացել էլեկտրոնային դեղատոմսերի դուրսգրման «Արմեդ» համակարգին և անգամ մեկ էլեկտրոնային դեղատոմս դուրս չեն գրել: Հաճախ նաև ծագում են տարբեր ծրագրային խնդիրներ (օրինակ՝ դեղատոմսի լրացումը երկար է տևում, համակարգը ժամանակ առ ժամանակ կանգնում է և չի աշխատում և այլն):
Բացի վերոգրյալը, ի հայտ են եկել նաև մի շարք տեխնիկական խնդիրներ․ օրինակ՝ «Արմեդ» համակարգի բազայում ոչ բոլոր դեղերի անվանումներն են առկա: Այսպես, կան դեղեր, որոնց գրանցման ժամկետը ՀՀ տարածքում լրացել է, սակայն փաստացի առկա են մինչև նշված ժամկետի լրանալը ներմուծված խմբաքանակներ, որոնք դեռևս պիտանի են օգտագործման համար և կարող են իրացվել սպառողներին: Սակայն, նման դեղերի համար էլեկտրոնային դեղատոմս դուրսգրելը դեղի գրանցման ժամկետի լրանալու պահից այլևս անհնար է դառնում, ինչը լրջագույն խնդիր է ստեղծում տվյալ դեղերի իրացման համար։
Վերոնշյալ իրավիճակը հանգեցրել է նրան, որ աճել է դեղերի ստվերային շրջանառությունը: Շատ դեղատներ սկսել են դեղերի ձեռքբերումը իրականացնել առանց համապատասխան հարկային հաշիվների և հետագայում իրացումը՝ առանց ՀԴՄ կտրոններ տրամադրելու, որպեսզի իրացվող դեղերի տվյալները չարտացոլվեն ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեում՝ բացառելով ՀՀ առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմնի կողմից հետագայում խոշոր վարչական պատասխանատվության միջոցների կիրառումը։
Այսպես, ներկայումս ՀՀ-ում առանց դեղատոմսի դեղ իրացնելու համար պատասխանատվությունը նախատեսված է Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 47.3 հոդվածի (Վերտառությունը՝ դեղերի շրջանառության ոլորտի պահանջները խախտելը) 7-րդ մասով, համաձայն որի՝ Դեղատոմսով բաց թողնվող դեղերն առանց դեղատոմսի կամ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին չհամապատասխանող ձևաթղթերի վրա դուրս գրված դեղատոմսերով իրացնելը՝ առաջացնում է տուգանքի նշանակում՝ յուրաքանչյուր անվանմամբ դեղի համար՝ սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկի չափով:
Մինչև վերջերս ՀՀ-ում առանց դեղատոմսի դեղ իրացնելու համար պատասխանատվությունը իրավասու մարմնի՝ ՀՀ առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմնի կողմից կիրառվում էր յուրաքանչյուր անվանում դեղի համար։ Այսինքն, եթե նույն անվանում դեղից իրացվել է, դիցուք, 10 հատ, ապա կիրառվում էր տուգանք 5000 ՀՀ դրամ չափով։ Սակայն, ներկայումս, Տեսչական մարմինը փոխել է այս հարցում իր վարչարարությունը և սկսել է 5000 ՀՀ դրամ տուգանք կիրառել իրացված յուրաքանչյուր հատ դեղի համար։ Արդյունքում, դեղատան համար հնարավոր տուգանքի չափը հասել է աստղաբաշխական թվերի։ Մի կողմ թողնելով տվյալ վարչարարության իրավաչափության քննարկումը (այդ եղանակով իրականացված վարչարարության արդյունքում կայացված վարչական ակտերը կվիճարկվեն դատարաններում) կարող ենք արձանագրել մի պարզ իրողություն․ տեսչական մարմինը փորձում է դեղատների սեփականատերերին սնանկացման եզրին հասցնելու չափի տուգանքներ կիրառել: Նաև առկա են դեպքեր, երբ տեսչական մարմինը վարչական վարույթի մասնակից հանդիսացող դեղատնային ընկերությանը չի տրամադրել ընկերության նկատմամբ հարուցված վարչական վարույթի նյութերը, որը օրենքով վարչական վարույթի մասնակցի իրավունքն է:
Սակայն, նման որոշում կայացնելիս հաշվի չի առնվել մի հանգամանք՝ դեղատնային գործունեությունն առողջապահական գործունեության տեսակ է, և դեղատներն ունեն որոշակի սոցիալական պատասխանատվություն հասարակության առջև՝ ապահովելու բուժառուներին անհրաժեշտ դեղերով՝ վերացնելով նրանց կյանքին և առողջությանը սպառնացող ռիսկերը։
Անհրաժեշտ է նկատի ունենալ նաև, որ ներկայումս ՀՀ կառավարության 05.08.2019թ.-ի թիվ 1080-Ն որոշմամբ (2024թ.-ի փոփոխություններով) նախատեսված՝ որոշ դեղերի մասով էլեկտրոնային դեղատոմսով իրացման համար սահմանված ժամկետների հետաձգման նպատակով մշակվել է տվյալ որոշման մեջ փոփոխություններ կատարելու նախագիծ: Ընդ որում՝ նախագիծը մշակվել է ՀՀ Առողջապահության նախարարության կողմից՝ նկատի ունենալով առկա շարունակական խնդիրները, նաև «Արմեդ» համակարգի անկատարությունը:
Ըստ նախագծի՝ նախատեսվում է դեղատոմսով բաց թողնվող, նշված որոշման 3-րդ կետի 1-ին ենթակետի ա. և բ. պարբերություններում չներառված այլ դեղերի, ինչպես նաև հոգեմետ (հոգեներգործուն) նյութեր պարունակող դեղերի էլեկտրոնային դեղատոմսերի գրման մեկնարկի ժամկետը երկարաձգել՝ մինչև 01.01.2027թ.-ն: Սա ևս վկայում է, որ էլեկտրոնային դեղատոմսերի դուրս գրման համակարգն ունի խնդիրներ, որի մասին քաջատեղյակ է նաև ոլորտում պետական քաղաքականություն իրականացնող մարմինը:
Հավելենք, որ սույն գրությունը ներկայացնող ընկերությունների համար որևէ պարագայում ցանկալի չէ համապատասխան դեղերի բացթողումն իրականացնել առանց սահմանված կարգով տրված դեղատոմսերի:
Վերոգրյալ փաստարկները վկայում են այն, որ էլեկտրոնային դեղատոմսով բաց թողնվող դեղերի նշանակման և իրացման գործընթացում առկա են էական խնդիրներ, որոնց արդյունքում դեղերի մանրածախ իրացման համակարգը հայտնվել է փակուղում․ առանց էլեկտրոնային դեղատոմսի դեղ իրացնել չի կարող, սակայն չկա նաև գործող համակարգ, որի պայմաններում տվյալ դեղատոմսի դուրսգրումը հնարավոր կլինի։
Նկատի ունենալով վերոնշյալ հանգամանքները՝
ԽՆԴՐՈՒՄ ԵՆՔ
- Հանձնարարել իրավասու մարմիններին չդրսևորել կամայական վարչարարություն և դադարեցնել դեղատնային գործունեություն իրականացնող ընկերությունների նկատմամբ ոչ իրավաչափ և անհամաչափ տուգանքներ կիրառելու գործելակերպը, էլեկտրոնային դեղատոմսերի ներդրման գործընթացը վերադարձնել կառուցողական հուն և դիտարկել էլեկտրոնային դեղատոմսերի լրացումը և սպասարկումը խթանող որոշակի խրախուսական մեխանիզմների (կարգավորումների) ներդրման հնարավորությունը։
- Հանձնարարել կազմակերպել Ձեզ հետ հանդիպում-քննարկում վերոնշյալ հիմնախնդրի լուծման ուղիներ ներկայացնելու համար»
Նամակը ստորագրել են՝
«ԱԼՖԱ-ՖԱՐՄ» ՓԲԸ
«ՌԻԹՄ ՖԱՐՄ» ՍՊԸ
«ԳԵԴԵՈՆ ՌԻԽՏԵՐ ԴեՂԱՏՈՒՆ ՀՁ» ՍՊԸ
«ԷՍ-ՖԱՐՄԱ» ՍՊԸ
«ՆԱՏԱԼԻ ՖԱՐՄ ԴԵՂԱՏՈՒՆ» ՍՊԸ
«ՖԱՐՄԴՈՄ» ՍՊԸ
«ՏՈՆՈՒՍ-ԼԵՍ ՌԵՄԵԴԻ» ՍՊԸ
«ԼԱՌԱՖԱՐՄ» ՍՊԸ
«ԱՌԻԱԼ» ՍՊԸ
«ԱՎՐՈՐԱ-ՖԱՐՄ» ՍՊԸ
«ԿԱՌԵ» ՍՊԸ
«ԱՌՆԻԿԱ» ՍՊԸ
«ԿՈՒՌԱՄՈՒՍ» ՍՊԸ
«ԼԵՎՈՆ ԵՎ ԼԱՄԱՐԱ ԴԵՂԱՏՈՒՆ» ՍՊԸ
«ՍԻԹԻԶԵՆ ԼԵՎՈՆ ԼԱՄԱՐԱ» ՍՊԸ
«ԹԵՈՖԱՐՄԱ» ՍՊԸ
«ԱԿԳ ԱՎԵԼԻՆ ՔԱՆ ԴԵՂԱՏՈՒՆ» ՍՊԸ
Առավել մանրամասն` այստեղ.
https://t.me/armenia24live
AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow
Suren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International Forum
Pay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoins
Unibank Launches Online Queue Booking System
With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship
AraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual Game
Converse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference
Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments
IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool
Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue
AraratBank: Financial Partner of Théâtron Festival
The Sound of Artsakh in the USA
Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership
Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young Musicians
Ucom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security
JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms 
Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference
Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by Kids
Converse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee Conference
Financial Literacy Lesson with Idram Junior
Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom
IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025
200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row
Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia
AraratBank Modernizes Matenadaran's Security System
The Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of Cooperation
Ucom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6G
AraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of Cooperation
The Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludes
IDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”
Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection
Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives
