Yerevan, 28.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների նոր գունային գամման. Արևմուտքն անհանգստանալու զգալի պատճառներ ունի. «Փաստ»

POLITICS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Աշխարհաքաղաքական հարթակում շարունակվում են «տեկտոնական» տեղաշարժերը։ Նոր աշխարհակարգի ձևավորման տեսանկյունից փորձաքար է Ուկրաինայում ընթացող պատերազմը։ Չնայած պատերազմում չի երևում կողմերից որևէ մեկի լիակատար հաղթանակը, սակայն ռուսական զինուժը մերթընդմերթ նկատելի առաջընթաց է ապահովում։ Բնականաբար, շատ կարևոր է, թե ինչ պայմաններով կավարտվի պատերազմը։ Պատահական չէ, որ Պուտինը կրկին առաջ է քաշել Ուկրաինայում խաղաղության դիմաց ռուսական կողմի՝ նախկինում մերժված պայմանները։ Ըստ այդ պահանջների, ուկրաինական բանակը պետք է դուրս գա Դոնեցկի, Լուգանսկի, Զապորոժիեի և Խերսոնի մարզերից, որոնք գրավվել են ռուսների կողմից։ Կիևը պետք է հրաժարվի նաև ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու հեռանկարից։

Սակայն Ուկրաինան Արևմուտքի աջակցությամբ մերժում է ՌԴ-ի առաջարկները։ Մյուս կողմից էլ՝ պարզ է, որ Արևմուտքի պատժամիջոցային քաղաքականությունն իր արդյունքները չի տվել, Ռուսաստանի տնտեսությունը ոչ միայն չի հյուծվել, այլև շարունակում է աճել։ Վերլուծաբանները նույնիսկ նկատում են, որ այս տարի ռուսական տնտեսությունն ավելի բարձր աճ է ապահովելու, քան, օրինակ՝ ԱՄՆ տնտեսությունը։ Ռուսաստանին ոչ միայն հաջողվել է տնտեսությունը ռազմական ռելսերի վրա դնել, այլև իր արտահանումը վերաուղղել դեպի արևելք՝ մասնավորապես Չինաստան ու Հնդկաստան։ Միևնույն ժամանակ, Արևմուտքում միասնականություն չկա Ռուսաստանի նկատմամբ նոր պատժամիջոցների սահմանման մասով։

Օրինակ՝ Գերմանիայի կառավարությունը ձգձգում է Ռուսաստանի դեմ ԵՄ պատժամիջոցների նոր փաթեթի շուրջ բանակցությունները, որը պետք է հաստատվեր G7-ի գագաթաժողովի սկզբում։ Հունիսի 15-16-ը Շվեյցարիայում տեղի ունեցավ Ուկրաինայում խաղաղությանն առնչվող միջազգային համաժողովը, որի օրակարգում էր նաև Ուկրաինային ցուցաբերվող աջակցությունը, բայց ընթացքը ցույց տվեց՝ գրեթե ոչ մի ակնկալիք չկա, որ այն մեծ արդյունքներ է ունենալու։ Խնդիրն այն է, որ այդ համաժողովին չէին մասնակցում Ռուսաստանը, Չինաստանը և այլ կարևոր երկրներ։ Ուստի, սպասվում է, որ Ուկրաինայի հարցով երկրորդ համաժողովին կմասնակցեն Ռուսաստանն ու Չինաստանը, որը կարող է գործնական ադյունքներ ունենալ։ Մյուս կողմից էլ՝ միջազգային հարաբերություններում ակտիվանում է տարբեր բլոկների միջոցով աշխատանքը։

Իտալիայում տեղի ունեցավ G7-ի երկրների գագաթաժողովը, որի շրջանակներում հասցեագրվեցին առկա առանցքային խնդիրները։ Սակայն Մոսկվայում էլ անցած շաբաթ հանդիպեցին BRICS երկրների արտգործնախարարները, ինչի ընթացքում էլ քննադատության ենթարկվեց Իսրայելը՝ Գազայի հատվածում իր գործողությունների համար, քննարկվեց ազգային արժույթներով առևտուրը՝ կոչ անելով վերակազմավորում իրականացնել Համաշխարհային առևտրի կազմակերպությունում։ Պատահական չէ, որ արդեն տևական ժամանակ այս կազմակերպության շրջանակներում քննարկման առանձին օրակարգ է դարձել ԱՄՆ դոլարի գերակայությունից ազատվելը և առևտրում առանձին ընդհանուր արժույթի գործարկումը։ Բայց տնտեսական առումով առանցքային է, որ BRICS երկրները, որոնք ներկայացնում են զարգացող տնտեսություններ, անցյալ տարի ՀՆԱ-ի տեսանկյունից ավելի են նպաստել համաշխարհային տնտեսական աճին, քան G7-ի երկրները։

Բացի այդ, այս միջազգային հարթակն ընդլայնվում է։ Այս տարի BRICS-ի նոր անդամներ դարձան Եգիպտոսը, Իրանը, ԱՄԷ-ն, Սաուդյան Արաբիան ու Եթովպիան։ Այնպես որ, Արևմուտքն անհանգստանալու զգալի պատճառներ ունի։ Առավել զարմանալին այն է, որ Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը Չինաստանում հայտարարել է, թե Թուրքիան ցանկություն ունի միանալ BRICS-ին: Թուրքիան, լինելով արևմտյան ռազմաքաղաքական դաշինքի՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ, ակտիվորեն համագործակցում է նաև Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ։ Ուստի որոշ վերլուծաբաններ ենթադրում են, որ Թուրքիան նույնիսկ կարող է դուրս գալ ՆԱՏՕ-ից, բայց այս ենթադրությունը տվյալ պահին քիչ հավանական է։ Ուղղակի Անկարան իրեն չի նույնականացնում Արևմուտքի, մասնավորաբար ՆԱՏՕ-ի հետ, բայց փորձում է օգտվել այս դաշինքի ընձեռած հնարավորություններից և իրեն դիրքավորել որպես առանձին խաղացող, որը մեծ ամբիցիաներ ունի։

Թուրքիայի հավակնությունները կապված չեն Արևմուտքի հետ։ Այս երկրի՝ ԵՄ-ի անդամակցության հարցը այլևս երկրորդական պլան է մղվել, փոխարենն առաջ են եկել մյուս նպատակադրումները։ Անկարան մի կողմից ձգտում է իր ազդեցությունը տարածել իսլամական աշխարհում, դրանով է պայմանավորված Իսրայելի նկատմամբ կոշտ դիրքորոշումը, իսկ մյուս կողմից էլ ձեռնամուխ լինել պանթուրքական ծրագրերի իրականացմանը, ինչի վկայությունն է Հայաստանի նկատմամբ ագրեսիվ քաղաքականությունը և, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» թեմայի առաջ մղումը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Unibank Launches Gift Cards New Education Platforms through Cooperation between AraratBank and Aren Mehrabyan FoundationTech Innovator and Winemaker Adam Kablanian Joins the Board of Trustees of the “Music for Future” FoundationUcom Reopens Sales and Service Center on Tigran Mets Avenue AraratBank Receives Visa Trusted Partnership Award 2025 Secret Santa at idplus: Anonymous Gift CardsWe condemn the unlawful actions by Armenia’s Gov. against the Armenian Apostolic Church. Jan Figel Free Style issues Armenia’s first corporate bonds in the fashion retail sector, placed by Cube InvestUnibank Completed the Placement of Its Third Issuance of Perpetual BondsScholarship for 100 Artsakh Students as Part of IDBank’s “Side by Side” Program The results of the second Junius financial literacy competition have been summarized From idea to implementation: Ameriabank Presents the Programs Implemented under My Ameria, My Armenia CSR Campaign Ucom and SunChild Launch the “Smart Birdwatching” Educational Program AraratBank Supports Digitization of "Karin" Scientific Center ArchiveWelcome to the ID booth: Big Christmas MarketWidest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia