Yerevan, 21.August.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Դանակը ոսկորին դեռ չի հասել. Հայաստանը հայտարարել է ինքնիշխանության գինը

ECONOMICS

«Ժամանակ» թերթը գրում է. «Էներգետիկայի նախարար Երվանդ Զախարյանը հայտարարել է, որ Իրանը Հայաստանին էժան գազ չի առաջարկում, քան Ռուսաստանը: Զախարյանը հայտարարել է, որ Իրանի հետ էժան գազի վերաբերյալ բանակցություն Հայաստանը չի վարում, բայց գիտի, որ Իրանը որեւէ երկրի 165 դոլարից ավելի էժան գազ չի մատակարարում:

Սա չափազանց իմաստուն հայտարարություն է: Այսինքն՝ եթե Իրանը որեւէ երկրի 165 դոլարից ավելի էժան գազ չի մատակարարում, ուրեմն Հայաստանին էլ չի մատակարարի: Սա մոտավորապես իմպոտենտության մասին հայտնի անեկդոտի տրամաբանությունն է. եթե՝ ապա: Մինչդեռ Հայաստանում Իրանի դեսպանը դեռեւս 2013 թվականին հայտարարել է, որ գազը մի երկրի համար կարող է լինել 400, մյուսի համար՝ 100 դոլար, ամեն ինչ կախված է բանակցությունից:

Հայաստանը, փաստորեն, ի տարբերություն Իրանի, համենայնդեպս՝ Երվանդ Զախարյանի տրամաբանությամբ, ոչ թե գազի գինն է բանակցությամբ պայմանավորում, այլ բանակցությունն է պայմանավորում գազի գնով: Սթափ դատողությունն, իհարկե, ենթադրում է, որ գինն է որոշվում բանակցությունների արդյունքում, եւ Իրանի դեսպանը երկու տարի առաջ Հայաստանում հայտարարել է հենց այդ մասին՝ եկեք բանակցենք, թե ինչ գնով գազ մատակարարվի Հայաստան: Եվ հստակ ակնարկ է արվել, որ Իրանը պատրաստ է տրամադրել ռուսականի համեմատ մրցունակ գին:

Սակայն հենց այստեղ է հարցերի հարցը՝ Հայաստանը չի կարող հրաժարվել ռուսական գազից, համենայնդեպս՝ այնքան ժամանակ, քանի դեռ դանակն, այսպես ասած, չի հասել ոսկորին:

Սակայն այստեղ կարծես թե տեղի են ունենում ուշագրավ զարգացումներ: Արդեն մի քանի շաբաթ է՝ գազամատակարարման շուրջ բանակցում են Վրաստանն ու Ռուսաստանը, որի շրջանակում նրանք շոշափում են նաեւ Հայաստան գազի մատակարարման հարցը:

Ըստ վրացական պաշտոնյաների՝ ռուսաստանյան «Գազպրոմը» պայման է դնում, որ Վրաստանը պետք է Հայաստան գազի տրանզիտի դիմաց արդեն ոչ թե գազ, այլ գումար ստանա: Վրաստանը կարծես թե դժգոհ է: Այս դրվագը, իհարկե, ընդհանուր ռուս-վրացական բանակցությունների մաս է, սակայն այստեղ ահա պայմանավորվածության բացակայությունը կարող է դանակը հասցնել ոսկորին եւ արգելակել Վրաստանի տարածքով գազի մատակարարումը Հայաստան: Եվ ինչ պետք է լինի այս դեպքում:

Այս դեպքում, փաստորեն, դանակը ոսկորին հասնելուց հետո Հայաստանը՝ ուզած-չուզած, պետք է բանակցի Իրանի հետ: Բայց եթե, իհարկե, Հայաստանը բանակցի, ոչ թե «Գազպրոմը»: Այսինքն՝ ըստ էության, նույնիսկ այս տեսանկյունից դանակը ոսկորին հասնելու դեպքում Հայաստանը կարող է չհասնել Իրանին: Իսկ եթե «Գազպրոմը» բանակցի, ապա այստեղ առաջնայինը լինելու է ոչ թե Հայաստանի շահը, այլ «Գազպրոմի» կոմերցիոն շահը: Եվ տվյալ պարագայում բանակցությունները բոլոր դեպքերում արդեն չեն լինի այն տրամաբանությամբ, ինչի մասին հայտարարել էր Հայաստանում Իրանի դեսպանը, որովհետեւ այդ հայտարարությունը իր մեջ առաջին հերթին պարունակում էր քաղաքական անկախության եւ ինքնիշխանության ակնարկ, որը Հայաստանի իշխանությունը մատնեց անտարբերության՝ դրան պատասխանելով «Գազպրոմի» հետ մինչեւ 2043 թվականի հաշվարկով կնքված խայտառակ պայմանագրով:

Ահա այս տեսանկյունից, մեծ հաշվով, գազի գինը մի հարց է, իսկ դրա ձեռք բերման մեխանիզմները՝ բոլորովին այլ: Այսինքն՝ ինչքան էլ տարօրինակ թվա, այնուհանդերձ, կան իրավիճակներ, երբ առավել նախընտրելի է քաղաքական ինքնուրույնությամբ եւ ինքնիշխանությամբ ձեռք բերված համեմատաբար ավելի թանկ գազը, քան պարտադրված էժանը, որը մեծ հաշվով դառնում է ընդամենը պետությանը նետված «ողորմություն» կամ էլ «ինքնիշխանության» գին:

Ըստ էության, առկա իրադրությունում, խոսքն այն մասին է, որ Հայաստանն ընդամենը Ռուսաստանին առաջարկում է ավելի բարձր վճարել՝ գազն էժանացնելու տեսքով, Հայաստանի ինքնիշխանությունը վերցրած լինելու դիմաց: Հայաստանի էներգետիկայի նախարարը ըստ էության հայտարարել է հենց այդ մասին»:

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում

Idram Junior: The best companion for your childInecobank and The Bank of New York Mellon mark the launch of a partnership to expand international transfer capabilitiesOver the clouds with AraratBank's Mastercard World Travel CardCustomer Appreciation Day at "Baghramyan" branch: IDBankUnibank Issued Preferred Shares with a Fixed Annual Dividend of 12% Team Telecom Armenia to Become First in Region to Replace 2G with Advanced Networks, Launching Program to Provide New Phones to Subscribers Ucom’s Fixed Network Now Available in Yerevan's Silikyan District UC Berkeley, Stanford, Visa Innovation Center and Much More: a Unique Opportunity for 10 Students from ArmeniaBack to School 2025: HONOR 400 Lite 5G Smartphone Now More Accessible Thanks to Ucom’s Special Offer International Youth Day: AraratBank Ensures Participation of 260 Young People in Tent CampIDBank Replenishes Its Share Capital Unibank Becomes the Gold Sponsor of FC AlashkertUcom Integrates SatisfAI Platform for Continuous Customer Satisfaction Analysis The Power of One Dram Team Visits the Hayordi CampAmeriabank Joins UATE, Marking a Groundbreaking Partnership between the Financial and Technological SectorsWhen September Comes: Idram&IDBankNew Ucom Sales and Service Center Opened at Mashtots Avenue 7/4 Reputation Management in Armenia: Shushan HarutyunyanIDBank's new premium business card – Mastercard Business PreferredUcom and SunChild NGO Launch Innovative "Smart Birdwatching" Educational ProjectRalph Yirikian Delivers a Lecture at Slavonic University's Engineering Summer School Beating the heat, earning idcoins: Idram & IDBankUnibank - the Main Sponsor of the Velosolutions UCI Pump Track World Championship Qualifier in Armenia What to do If you’ve already become a victim of fraud Idram and IDBank participated in Sevan Startup SummitArmenian National Festival Takes Place under AraratBank's SponsorshipArmDrone Community will launch a One-Month Free Educational Program with Ucom’s SupportAmeriabank Receives Euromoney Award for Excellence 2025 as the Best Bank in ArmeniaAraratBank's “The Will to Get Back on Your Feet Again” Film Series to Be Featured at Armenian National FestivalOnline Payments via ApplePay Now Available for vPOS Clients of Ameriabank Ucom Subscribers Increasingly Use Internet While Roaming Horizon Camp: With AraratBank's Support - Towards Leadership and Financial LiteracyIdram at Tech Week 2025Idram and Alipay+ Facilitate Cross-Border QR Payments in Armenia, Connecting Local Merchants with Global Digital Wallet Users"Business Process Optimization with AI" – a Course for the Senior Management of AraratBankA Protected Ecosystem thanks to Advanced Technology: Ucom and FPWC Join Forces DIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” ProgramMoody's upgrades Converse Bank's ratingsAraratBank participated in the WEPs regional experience-sharing workshopIDBank issues the 3rd, 4th and 5th tranches of bonds of 2025AraratBank: Special Rate for SWIFT Transfers up to EUR 20,000 IDBank Opens a New Branch at Homplex MallUcom Launches 5G Network in Abovyan and EjmiatsinCustomer Appreciation Day at IDBankAraratBank Joins BAFT AssociationOver AMD 12 Billion Provided by AraratBank in 2024 to Support the MSME SectorUcom’s General Director Joined the International CirculUP! Forum to Foster Circular Innovation in ArmeniaIDBank Representative Joins the Editorial Board of Trade Finance GlobalDIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” ProgramHow to Protect Your Bank Card Data