Yerevan, 26.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Աստղադիտարանի անունն ավելի շատ լսում ենք տուրիստական գործակալությունների առաջարկած երթուղիներում․ «Փաստ»

SOCIETY

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Տասնամյակներ շարունակ Հայաստանն աշխարհին ներկայանում է մի քանի «բրենդով»՝ Արամ Խաչատրյան, Մատենադարան, հայկական կոնյակ։ Ժամանակներ կային, որ այս արժեքների կողքին հպարտորեն նշում էինք նաև Բյուրականի աստղադիտարանը։ Տասնամյակներ շարունակ Արամ Խաչատրյանը խորհրդանշել է հայերի մշակութային ուժը։ Այսօր էլ մեծն մաեստրոյի անունն ու արվեստը հանրահռչակվում են թե՛ Հայաստանում, թե՛ նրա սահմաններից դուրս։ Մատենադարանի միջոցով աշխարհը Հայաստանը ճանաչում է որպես հինավուրց հարուստ պատմություն ունեցող երկիր։ Գիտամշակութային այս օջախը, որը գրանցված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային հիշողության ցանկում, այսօր էլ շարունակում է մնալ ազգային հիշողության պահպանման և զարգացման ամենակարևոր վայրերից մեկը։

ARARAT հայկական կոնյակը վկայում է մեր երկրում խաղողագործության դարավոր ավանդույթների մասին։ Հայաստանը հայտնի դարձրած այս ըմպելիքի զարգացման ավանդույթներն այժմ էլ պահպանվում են։ Նշված երեք ոլորտներում էլ եղել են ու կան նվիրյալ մարդիկ, որոնք, գիտակցելով ազգային արժեքների պահպանման և այդ արժեքներն աշխարհին ներկայացնելու կարևորությունը, իրենց աշխատանքով բարձրացնում են մեր երկրի, մեր ազգի հեղինակությունը։ 1946 թվականին ակադեմիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի կողմից ստեղծված Բյուրականի աստղադիտարանը հիմնադրի ու նրա աշակերտների անխոնջ աշխատանքի շնորհիվ դարձավ ոչ միայն տարածաշրջանային առաջատար գիտահետազոտական կենտրոն, այլև ազգային արժեք։

Տասնամյակներ շարունակ այստեղ իրականացվող գիտական ուսումնասիրությունները, ձեռքբերումներն ու նորարարությունները Հայաստանն աշխարհի քարտեզի վրա տեղորոշեցին որպես աստղաֆիզիկայի կարևորագույն կետ։ Վիկտոր Համբարձումյանի դպրոցն ու ստեղծված գիտական ավանը՝ իր բոլոր ենթակառուցվածքներով, լավագույններից էին, որոնք թելադրող դիրք ունեին համաշխարհային աստղագիտության բնագավառում։ Այսօր էլ Համբարձումյանի դպրոցի սաները շարունակում են կարևոր դերակատարություն ունենալ աստղաֆիզիկայի ոլորտում՝ գործունեություն ծավալելով արդեն ՀՀ սահմաններից դուրս։ Իսկ որտե՞ղ է գտնվում մեր աստղադիտարանը ժամանակակից աստղաֆիզիկայի քարտեզում։ Վերջին տարիներին Վիկտոր Համբարձումյանի անվան Բյուրականի աստղադիտարանից, ինչպես ասում են, անունն է մնացել, այն էլ՝ առանց նախկին փառքի։

Այդ անունն էլ ավելի շատ լսում ու տեսնում ենք տուրիստական գործակալությունների առաջարկած երթուղիներում։ Ուշագրավ է, որ այս իրավիճակը չեն թաքցնում անգամ աստղադիտարանում, որի պաշտոնական կայքի «Ձեռքբերումներ» բաժնում որպես վերջին ձեռքբերման տարեթիվ արձանագրված է 1999 թվականը։ Բյուրականի աստղադիտարանի անունն այլևս լսելի չէ միջազգային գիտական հարթակներում, փոխարենը տեղական մամուլում ավելի շատ արծարծվում են այս կենտրոնում առկա ինչ-ինչ խնդիրների, ներքին խարդավանքների, խախտումների վերաբերյալ քրեական գործերի, նախկին աշխատակիցների բողոքների, այստեղ իրականացված ստուգումների արդյունքում բացահայտված չարաշահումների մասին թեմաներ։ Աստղադիտարանը վստահաբար ունի այն ներուժը, որպեսզի նրա շնորհիվ համաշխարհային քաղաքակրթության մեջ մեր տեղն ամրապնդենք։

Պարզապես պետք է կարողանանք մեր իրականությունից վանել Հայաստանը «քոսոտ» երկիր է մտայնությունն ու այդ մտայնությունը տարածող մարդկանց։ Հայաստանի յուրաքանչյուր ոլորտում անհրաժեշտ են գլոբալ մտածող, մեծ ամբիցիաներ ունեցող նվիրյալներ՝ Թաիրով եղբայրներ, Արամ Խաչատրյաններ, Վիկտոր Համբարձումյաններ, ու այդ նվիրյալներին առաջ մղելու քաղաքական կամք։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population "You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel CardholdersYoung Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow