Yerevan, 27.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Financial Times. Էրդողանն իր արտասահմանյան արկածախնդրությունների ֆոնին հայտնվել է արատավոր շրջանի մեջ

INTERNATIONAL NEWS

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն իր արտասահմանյան արկածախնդրությունների ֆոնին հայտնվել է արատավոր շրջանի մեջ`փորձելով շեղել երկրի ներսում ուշադրությունը ավելի ու ավելի խնդրահարույց տնտեսությունից, գրում է Financial Times-ը:

«Անկարայի բնակիչներն ու գործարարները եկամտի անկում են ապրում: Նրանց ուշադրությունը ֆինանսական խնդիրներից դեպի արտաահմանյան հաջողություններ շեղելու Էրդողանի փորձերը կարող են կրկին արտացոլվել տնտեսության վրա, քանի որ լիրան ռեկորդային նվազագույն մակարդակի է հասնում արտարժույթների նկատմամբ:

Էրդողանը ներգրավված է Հունաստանի հետ ռազմական եւ դիվանագիտական հակասության մեջ՝ Էգեյան ծովում տարածքային իրավունքների պատճառով: Անցյալ տարի նա թուրքական զորքեր ուղարկեց Սիրիա՝ քրդերի դեմ պայքարելու համար: 2020-ին նա նաեւ սիրիացի վարձկաններ եւ զենքեր ուղարկեց Տրիպոլիի կառավարությանը եւ Ադրբեջան, որոնք ներգրավված են տարածաշրջանային կայունությանը սպառնացող զինված բախումների մեջ։

54-ամյա Էմինե Շահինը բողոքում է մրգերի, բանջարեղենի եւ հագուստի գների աճից: Նրա խոսքով՝ Լիրայի անկումը ազդում է բոլորի վրա:

Ներդրողները ասում են, որ լիրայի հետ կապված խնդիրներից շատերը ծագել են Էրդողանի արտաքին քաղաքական քայլերից, եւ այն բանից հետո, երբ Էրդողանի աջակցությունը վայելող կենտրոնական բանկը տասնյակ միլիարդավոր դոլարներ է հատկացրել արտարժույթի իր պահուստներից՝ տոկոսադրույքները բարձրացնելու փոխարեն:

Չորեքշաբթի օրը լիրան ընկավ ռեկորդային ցածր մակարդակի՝ 1 դոլարի դիմաց գերազանցելով 8,3-ը՝ շարունակելով իր ինը շաբաթվա անկումը, որը 1999 թվականից հետո ամենաերկարն է:

Ինչպես հայտնում է FT-ը, թուրք քաղաքական գործիչները քաջատեղյակ են արժույթի թուլացման ֆինանսական հետեւանքներին, այդ թվում՝ թուրքական ընկերությունների համար, որոնք ծանրաբեռնված են գրեթե 250 միլիարդ դոլարի արտարժույթի պարտքով: Նրանք նաեւ գիտեն, որ ընտրողները փոխարժեքը համարում են երկրի տնտեսական առողջության բարոմետր, շատերն իրենց լիրայի խնայողությունները վերածում են դոլարների եւ եվրոյի:

Էրդողանի փեսան՝ Թուրքիայի ֆինանսների եւ գանձապետարանի նախարար Բերաթ Ալբայրաքը, ասում է, որ կառավարությունը «մրցակցային լիրա» է ուզում, որպեսզի օգնի թուրք արտահանողներին արտասահմանում ավելի շատ ապրանքներ վաճառել: Բայց այս տեսակետը անտեսում է այն փաստը, որ Թուրքիայի կարեւոր արտահանման մեծ մասը, ինչպիսիք են մեքենաները, սառնարանները եւ գործվածքները, կախված են ներմուծվող միջանկյալ ապրանքներից եւ հումքից:

Արտահանողներին անհրաժեշտ է նաեւ մեծ պահանջարկ Եվրոպայից, որը հիմնված կլինի իրենց ապրանքների իրացման հիմնական շուկայից: Բայց մայրցամաքը կքած է կորոնավիրուսի վարակների թվի աճի տակ, ինչը հանգեցրել է ուղեւորությունների սահմանափակումների վերսկսման եւ, որպես արդյունք, սպառողական պահանջարկի նվազման:

Միեւնույն ժամանակ, Թուրքիայի զբոսաշրջային արդյունաբերությունը, որն անցյալ տարի ռեկորդային 35 միլիարդ դոլար է վաստակել, կտրուկ անկում է ապրում, ինչն ավելի շատ է իջեցնում լիրայի արժեքը: Կառավարությունն ապավինում է զբոսաշրջությունից եկամուտներին` իր ընթացիկ գործաչքների ընդլայնման դեֆիցիտը ֆինանսավորելու համար, ինչը խորանում է փոխառությունների ավելացմամբ: Շատ սպառողներ ներմուծվող ապրանքներ գնելու համար կանխիկ գումար են օգտագործել՝ վախենալով, որ լիրայի անկումը շարունակվելու դեպքում գները կարող են դուրս գալ հասանելիության սահմաններից։

Թուրքիայում գնաճը 11,8 տոկոս է կազմում, եւ սննդի գների աճը հիմնական շարժիչն է, հայտնում է FT-ը:

«Մեր հաճախորդների գնողունակությունն ընկնում է»,- ասում է 31-ամյա Իբրահիմ Շիմսեկը, ով Մամակայի շրջանի հիմնական առեւտրային փողոցներից մեկում մսի խանութ ունի: Նրա խոսքով՝ մեկ տարվա ընթացքում եկամուտն ընկել է 40%-ով, ինչը ստիպել է նրան կրճատել երկու աշխատակցի:

Ներդրողներն ու տնտեսագետներն ասում են, որ Էրդողանը, ով պնդում է, որ ավելի բարձր տոկոսադրույքներ գնաճային են, պետք է կենտրոնական բանկին թույլ տա բարձրացնել բազային տոկոսադրույքը՝ լիրայի կայունացմանը նպաստելու համար: Սակայն անցյալ տարի նա փոխել է բանկի կառավարչին՝ տոկոսադրույքը չնվազեցնելու համար: Անցյալ շաբաթ բանկն իր փոխառությունների արժեքն անփոփոխ է պահել՝ 10,25 տոկոս մակարդակի վրա, ինչը տարեկան գնաճից ցածր է, եւ հակասում է շատ տնտեսագետների կանխատեսումներին, որոնք զգալի աճ էին ակնկալում»:

Unibank Launches Gift Cards New Education Platforms through Cooperation between AraratBank and Aren Mehrabyan FoundationTech Innovator and Winemaker Adam Kablanian Joins the Board of Trustees of the “Music for Future” FoundationUcom Reopens Sales and Service Center on Tigran Mets Avenue AraratBank Receives Visa Trusted Partnership Award 2025 Secret Santa at idplus: Anonymous Gift CardsWe condemn the unlawful actions by Armenia’s Gov. against the Armenian Apostolic Church. Jan Figel Free Style issues Armenia’s first corporate bonds in the fashion retail sector, placed by Cube InvestUnibank Completed the Placement of Its Third Issuance of Perpetual BondsScholarship for 100 Artsakh Students as Part of IDBank’s “Side by Side” Program The results of the second Junius financial literacy competition have been summarized From idea to implementation: Ameriabank Presents the Programs Implemented under My Ameria, My Armenia CSR Campaign Ucom and SunChild Launch the “Smart Birdwatching” Educational Program AraratBank Supports Digitization of "Karin" Scientific Center ArchiveWelcome to the ID booth: Big Christmas MarketWidest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia