Yerevan, 07.November.2025,
00
:
00
English
Հայերեն Русский
BREAKING
Lavrov: Russia intends to outline concrete steps to resolve issues in Karabakh Armenia President signs decree on calling snap parliamentary elections on June 20 Armenia President petitions to Constitutional Court Armenia legislature convenes special session to consider new Electoral Code Latvia parliament recognizes Armenian Genocide 145 new cases of COVID-19 confirmed in Armenia Armenia acting Deputy PM receives Iran Ambassador Azerbaijanis advance in territory of Nor Ghazanchi village of Karabakh's Martakert again, negotiations underway Lebanon official to Armenians: You were killed by sword, we—by famine, blockade, but culprit is one Al-Arabia: 10,000 people parade with torches in Yerevan in memory of 1.5 million Armenians killed in Ottoman Turkey Greek PM expects to meet with Erdogan in the near future Armenia Ombudsman on protest held in front of Prosecutor General's Office


Զանգվածային սով. ինչի՞ հետևանք է դա

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Կիսվել

Մենք գիտենք, որ...

Բնակչության զանգվածային սով առաջանում է սննդամթերքի սուր դեֆիցիտի պատճառով:

Իրականում այնքան էլ այդպես չէ:

Պարզվում է, որ մասսայական սովի պատճառ ավելի հաճախ լինում է ոչ թե սննդամթերքի պակասը, այլ դրա բաշխման սխալները: Հարվարդի համալսարանի պրոֆեսոր Ամարտյա Սենի խոսքերով, խնդիրը միշտ չէ, որ սննդի քանակն է, խնդիրը դրա բաշխումն է, և չնայած հիմնականում բավարար քանակի սննդամթերք կա, բայց սովորական մարդկանց կաթսաներն ու զամբյուղները մնում են դատարկ, սնունդը նրանց չի հասնում, իսկ ցորենը և բրինձը փտում են պահեստարաններում: Ընդ որում, դա վերաբերում է ինչպես դարեր առաջ տարբեր երկրներում նկատված սովի դեպքերին, այնպես էլ ներկային: Օրինակ, 1974 թվականին Բանգլադեշում մեծ սովի ժամանակ մեկ շնչի հաշվով ավելի շատ բրինձ է եղել, քան նախորդ հինգ տարիներին: Այստեղ սովի պատճառը եղել է հիմնականում զանգվածային գործազրկությունը: Բանն այն է, որ աննախադեպ ջրհեղեղների պատճառով հսկայական տարածքներ հայտնվել էին ջրի տակ, արդյունքում հարյուր հազարավոր մարդիկ կորցրել էին իրենց աշխատանքը և փող չունեին բրինձ գնելու համար: Իրականում նախորդ բերքից բավական բրինձ էր մնացել, իսկ ընթացիկ տարվա բերքը ջրհեղեղից այնքան էլ չէր տուժել, սակայն հազարավոր մարդիկ չէին կարողանում սնունդ գնել և սովից մահանում էին: 1973 թվականին Եթովպիայում հայտնի սովից հետո տեղական սննդամթերքի արտադրությունը նվազել էր միայն աննշան չափով, այսինքն՝ անգամ սովի ժամանակ սննդամթերք եղել է: Պատմությունից հայտնի է, որ 1845 թվականին Իռլանդիայում սարսափելի սով է եղել, սակայն պատմական նյութերի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ այնտեղ այդ ժամանակ բավարար քանակությամբ սննդամթերք է եղել: Այդ սովից Իռլանդիայում շուրջ մեկ միլիոն մարդ է զոհվել, շատերը հեռացել են երկրից, բնակչությունը նվազել է 3 միլիոնով, և այդ պայմաններում Իռլանդիան հազարավոր տոննա միս և ալ յուր է արտահանել Անգլիա:

Մասսայական սովը սոցիալական աղետ է, որն արտահայտվում է սննդամթերքի անբավարարությամբ և բնակչության մասսայական մահերով: Իհարկե, ներկայումս լրիվ բավարար են սննդային ռեսուրսները , որպեսզի երկրագնդում սոված մարդ չլինի, բայց դժվարություններ են ծագում այդ ռեսուրսները սովյալ բնակչությանը հասցնելու հարցում, ընդ որում՝ դրանք ինչպես տնտեսական, տրանսպորտային, այնպես էլ քաղաքական դժվարություններ են: Ներկայումս համարվում է, որ երկրագնդի յուրաքանչյուր յոթերորդ բնակիչ տուժում է խրոնիկական սովի պատճառով: Օրինակ՝ 2011 թվականին Արևել յան Աֆրիկայում մասսայական սովի պատճառով զոհվել է 50-ից 100 հազար մարդ, իսկ Սահարայի հարավային շրջաններում 2012 թվականից քաղցում է այդ տարածքի 856 միլիոն բնակիչներից յուրաքանչյուր չորրորդը: ԽՍՀՄ տարածքում սովի երեք փուլ է եղել: Առաջինը՝ 1921-1922 թվականներին, կապված է եղել քաղաքացիական պատերազմի արդյունքում գյուղատնտեսության անկման, մասնավոր առևտրի արգելման և ռազմական կոմունիզմի (սննդամթերքի առգրավում) քաղաքականության հետ: Մոտավոր հաշվարկներով քաղցել է ավելի քան 40 միլիոն մարդ, իսկ 5 միլիոնը զոհվել է: Երկրորդը ՝ 1932-1933 թվականներին, կապված է եղել կոլեկտիվացման և ինդուստրիալիզացիայի հետ: Այդ թվականներին ևս ցորենը առգրավվում էր և վաճառվում արտասահման՝ արտարժույթ ձեռք բերելու և արդյունաբերություն ստեղծելու համար: Մոտավոր հաշվարկներով եղել է 2-8 միլիոն սովամահության դեպք: Երրորդը ՝ 1946-1947 թվականներին, կապված է եղել պատերազմի հետևանքների, աշխատուժի պակասի, գյուղատնտեսության անկման, կառավարության կողմից ապագա պատերազմին նախապատրաստվելու համար ստրատեգիական սննդամթերքի պաշարի կուտակման և քաղաքական նպատակներով այլ երկրներ սննդամթերք արտահանելու հետ: Մոտավոր հաշվարկներով, եղել է 500,000-ից 1,5 միլիոն մահվան դեպք:

Սովի դեմ պայքարի առաջնային միջոցը սովյալներին սննդի մատակարարումն է: Միևնույն ժամանակ ներկայումս ավելի ու ավելի շատ է առաջ քաշվում այն տեսակետը, որ այդ օգնությունը պետք է տրամադրվի կանխիկ դրամի տեսքով՝ հատկապես այն տարածքներում, որտեղ սննդամթերքն առկա է, սակայն մատչելի չէ բնակչության մեծ մասի համար: Խոշորագույն ոչ պետական կազմակերպությունը՝ ՄԱԿ-ի պարենի համաշխարհային ծրագիրը, ներկայումս անցել է սննդամթերքի փոխարեն դրամական օգնության տրամադրման, որը այս կազմակերպության գործադիր տնօրեն Ժոզետ Շիրանը համարում է «հեղափոխություն» սովի դեմ պայքարում: Սովի հարցերով զբաղվող մեկ այլ կազմակերպություն ՝ Concern Worldwide - ը, բջջային օպերատոր  Safaricom- ի հետ կազմակերպել է բջջային ցանցի միջոցով դրամական միջոցների փոխանցման փորձնական ծրագիր: Այնուամենայնիվ, երաշտների դեպքերում կամ հիմնական շուկաներից հեռու գտնվող շրջաններում սննդի անմիջական մատակարարումը դեռևս մնում է արդիական:

Նյութը հրապարակման  պատրաստեց Past.am-ը

Կիսվել
Timeline
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth
All Timeline »
Most Popular
1 Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Conc... 2 Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s... 3 Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US 4 AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones 5 Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region...
Poll