Yerevan, 25.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Նոր հո­րի­զոն­նե՞ր Ար­ցա­խի հար­ցի շուրջ.ի՞նչ նոր բան կա­րող է ԱՄՆ-ն առա­ջար­կել հա­կա­մար­տող կող­մե­րին

ANALYSIS

Ադրբեջանի ԱԳ նախարարը Վարշավայում հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն առաջարկել է Վաշինգտոնում անցկացնել Ադրբեջանի ու Հայաստանի ԱԳ նախարարների հերթական հանդիպումը՝ Արցախի հիմնախնդրի հարցի հետ կապված: Նման հանդիպման հնարավորությունը հաստատել է նաև հայկական կողմը։

Վերջին ժամանակներս ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրներից միայն ՌԴ-ն է, ավելի ստույգ՝ անձամբ Վլադիմիր Պուտինը, ակտիվություն դրսևորել ղարաբաղյան հարցի ուղղությամբ։ Հենց Պուտինի միջնորդական ջանքերով է Դուշանբեում կայացել Իլհամ Ալիևի ու Նիկոլ Փաշինյանի «ոտքի վրա» հանդիպումը։ Շփման գծում լարվածության թուլացման նրանց պայմանավորվածությունը դրական արդյունք է տվել, նաև հավելենք, որ Վիեննայի հանդիպումից ու բանակցություններից հետո Պուտինը երկու երկրների ղեկավարների հետ հեռախոսազրույց է ունեցել: Մոսկվան հաստատել է Ղարաբաղյան կոնֆլիկտի կարգավորման գործընթացում դինամիկայի զարգացման հակումը։ Իսկ ապրիլի 15-ին Մոսկվայում կայացավ ՌԴ-ի, Ադրբեջանի ու Հայաստանի ԱԳ նախարարների եռակողմ հանդիպումը, ինչի արդյունքներով համատեղ հայտարարություն ընդունվեց։ Եղավ նաև ՄԽ հայտարարություն, որտեղ, ինչպես միշտ, գերակայում էին ընդհանուր ձևակերպումները: Դա հանգեցնում է այն մտքին, որ համանախագահ երկրների միջև համաձայնություն կա կոնֆլիկտի կարգավորման մոտեցումների վերաբերյալ։

«Մադրիդյան սկզբունքներ» ասվածն ընդհանուր գծերով նախատեսում է ԼՂ շուրջ ադրբեջանական տարածքների մի մասի ազատագրում Արցախի Հանրապետության կարգավիճակը քննարկելիս։ Որքա՞ն է ընդունելի այդ «պլանը» Բաքվի ու Երևանի համար, դժվար է ասել, կողմերը, բնականաբար, ծայրահեղ հակադիր դիրքերից են հանդես գալիս։ Այնուհանդերձ, Հայաստանի, Ադրբեջանի, ԱՄՆ-ի որոշակի շրջանակներ հայտարարում են, որ «Պուտինը սկսեց լրացնել Լեռնային Ղարաբաղում կարևոր վակուումը», որ «ԱՄՆ-ն անտեսում է ղարաբաղյան խնդիրը և նպաստում Ռուսաստանի դիվանագիտական ամրապնդմանը Անդրկովկասում», որ «Պուտինը կառուցում է եռակողմ համագործակցություն Ալիևի ու Փաշինյանի հետ», իսկ դա պետք է Վաշինգտոնին մղի տարածաշրջանում ավելի ակտիվ քաղաքականություն վարելու։ Եվ ամերիկացիները քայլ արեցին՝ հայտարարելով Ադրբեջանի ու Հայաստանի ԱԳ նախարարներին Վաշինգտոն հրավիրելու մտադրության մասին՝ շարունակելու կոնֆլիկտի կարգավորման բանակցությունները։

Իրականում ինտրիգն այն է, թե ի՞նչ նոր բան կարող է ԱՄՆ-ն առաջարկել հակամարտող կողմերին։ Դրա հետ են կապված անդրկովկասյան որոշ քաղաքական գործիչների հույսերը, որ վաղ թե ուշ այդ ուղղությամբ ի հայտ են գալու ռուս-ամերիկյան հակասություններ։ ԱՄՆ նախկին համանախագահ Ռիչարդ Հոգլանդը հրապարակեց խաղաղության պլանի գաղտնի թեզիսները, որ առաջարկում էին միջազգային միջնորդները Հայաստանին ու Ադրբեջանին։ Նախատեսվում էր, որ Ղարաբաղի վերջնական իրավական կարգավիճակը պետք է որոշվի կոնսենսուսի ու պարտադիր իրավական ուժ ունեցող կամարտահայտության հիման վրա։ Նախկին ԼՂԻՄ-ի կազմում գտնվող շրջանները մինչև որոշակի իրական կարգավիճակ ստանալը պետք է ստանան ժամանակավոր կարգավիճակ, որ կոչված է ապահովել Ղարաբաղի անվտանգությունն ու ինքնիշխանության երաշխիքները։ Ծրագրի համաձայն՝ հայկական զորքերը պետք է դուրս գան 7 շրջաններից 6-ից։ Լաչինի շրջանը մասնակի մնում է հայկական զորքերի վերահսկողության տակ՝ Հայաստանի ու Լեռնային Ղարաբաղի միջև ցամաքային միջանցքի ստեղծման համար։

Ակնհայտ է, որ այս նախագծում դժվար չէ նկատել 2016-ի պլանի ընդհանուր գծերը, որ Բաքվի կարծիքով «առաջ է մղում ռուսական կողմը»։ Կարող է ստացվել այնպես, որ այս դիրքորոշումը ստանա ամերիկյան կողմի հաստատումը: Ինչպես էլ դրան վերաբերվես, խոսքն արդեն նախապատրաստված որոշումների մասին է։ Իրավիճակը բարդացնում է այն հանգամանքը, որ հակամարտող կողմերը չեն դրսևորում կարողություններ ու պատրաստակամություն ինքնուրույն փոխզիջումային որոշումներ ընդունելու:

ԱՆԴՐԱՆԻԿ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ 

IDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population "You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel CardholdersYoung Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship