Yerevan, 24.December.2025,
00
:
00
English
Հայերեն Русский
BREAKING
Lavrov: Russia intends to outline concrete steps to resolve issues in Karabakh Armenia President signs decree on calling snap parliamentary elections on June 20 Armenia President petitions to Constitutional Court Armenia legislature convenes special session to consider new Electoral Code Latvia parliament recognizes Armenian Genocide 145 new cases of COVID-19 confirmed in Armenia Armenia acting Deputy PM receives Iran Ambassador Azerbaijanis advance in territory of Nor Ghazanchi village of Karabakh's Martakert again, negotiations underway Lebanon official to Armenians: You were killed by sword, we—by famine, blockade, but culprit is one Al-Arabia: 10,000 people parade with torches in Yerevan in memory of 1.5 million Armenians killed in Ottoman Turkey Greek PM expects to meet with Erdogan in the near future Armenia Ombudsman on protest held in front of Prosecutor General's Office


Գերձայնային արագություն զարգացնող «սարքը»՝ սովորական մտրակ

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Կիսվել

Մենք գիտենք, որ...

Մարդու կողմից հայտնագործված գերձայնային արագություն զարգացնող (ձայնային պատնեշը հաղթահարող) առաջին սարքը ստեղծվել է միայն 19-րդ դարում. դա կա՛մ ինքնաթիռն է, կա՛մ էլ փամփուշտը:

Իրականում այդպես չէ:

Գերձայնային արագություն զարգացնող (ձայնային պատնեշը հաղթահարող) առաջին սարքը ստեղծվել է մոտավորապես 7000 տարի առաջ Չինաստանում: Դա սովորական մտրակն է: Մտրակը փայտե կոթի վրա ամրացված կաշվի կամ հյուսված կաշեփոկերի շերտ է՝ նախատեսված մարդկանց և կենդանիներին (առաջին հերթին՝ ձիուն) հարվածելու համար: Ի սկզբանե մտրակներ պատրաստվել են միայն կաշվից, հետագայում այդ նպատակի համար սկսել են օգտագործել նաև հյուսված ամուր ու հաստ թելեր կամ այլ նյութեր: Մտրակով հարվածելիս, երբ ձեռքը կտրուկ շարժում է կատարում, մտրակի կոթի մոտ առաջանում է ալիք՝ աղեղ, որը արագորեն տարածվում է մտրակի ամբողջ երկարությամբ: Քանի որ մտրակը աստիճանաբար նեղանում է, ստացվում է այնպես, որ առաջացած ալիքը անընդհատ արագացում է ստանում, ընդ որում՝ այդ ալիքի արագությունը մտրակի ծայրին արդեն համարյա տասն անգամ արագ է լինում նախնական արագությունից և կարող է կազմել 1194 կիլոմետր /ժամ և ավելի արագություն (ձայնի արագությունը 1191,6 կիլոմետր /ժամ է): Մտրակի թափահարման վերջում լսվում է բնորոշ ճտտոց: Թվում է, թե սա արդյունք է մտրակի և մտրակահարվող մակերեսի (օրինակ՝ մարդու կամ ձիու մաշկի) շփման: Իրականում այս ճտտոցը առաջանում է հարվածի վերջում մտրակի երկարությամբ առաջացած ալիքի ձայնային պատնեշը հաղթահարելու ժամանակ: Այս ամենը պարզ է դարձել միայն 1929 թվականին, երբ սկսվեց օգտագործվել դանդաղեցված լուսանկարահանում:

Մտրակը հին աշխարհում սիմվոլիկ նշանակություն է ունեցել: Այն խորհրդանշել է իշխանություն, կառավարում, պատժում: Մտրակը նույնացվել է անասնապահության հետ, իսկ գավազանը՝ հողագործության: Սա համարվել է տղամարդկայնության, նրա պտղատվության սկիզբ: Եթե մարդը չէր կարողանում հղիացնել կնոջը, նրան մտրակում էին: Համարվել է նաև, որ այն պտղատու է դարձնում նաև կանանց, օրինակ՝ Հռոմում նորահարսին մի քանի անգամ հարվածում էին մտրակով: Ոմանք մտրակում էին անգամ պտղատու ծառերը, որ բերքը առատ լինի: Քրիստոնեության մեջ ևս մտրակը ձեռք է բերել սիմվոլիկ նշանակություն, բայց արդեն որպես ինքնախարազանման, ինքնամաքրման գործիք:

Մտրակահարումը, որպես պատժի միջոց, տարածված է եղել բոլոր ժողովուրդների մեջ և օգտագործվել է մինչև 19-րդ դարը: Ընդ որում, կախված կատարած հանցանքից, նշանակվել են մտրակահարման տարբեր թվեր՝ մի քանի հարվածից մինչև հարյուրավորներ: Ռուսաստանում մտրակահարումը, որպես պատժի ձև,արգելել է Ալեքսանդր Առաջինը, քանի որ, ըստ նրա, սա շատ անմարդկային պատժի ձև է:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Կիսվել
Timeline
Free Style issues Armenia’s first corporate bonds in the fashion retail sector, placed by Cube InvestUnibank Completed the Placement of Its Third Issuance of Perpetual BondsScholarship for 100 Artsakh Students as Part of IDBank’s “Side by Side” Program The results of the second Junius financial literacy competition have been summarized From idea to implementation: Ameriabank Presents the Programs Implemented under My Ameria, My Armenia CSR Campaign Ucom and SunChild Launch the “Smart Birdwatching” Educational Program AraratBank Supports Digitization of "Karin" Scientific Center ArchiveWelcome to the ID booth: Big Christmas MarketWidest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship
All Timeline »
Most Popular
1 Ucom and SunChild Launch the “Smart Birdwatching” Educational Program 2 From idea to implementation: Ameriabank Presents the Programs Implemented under My Ameria, My Armen... 3 Welcome to the ID booth: Big Christmas Market 4 AraratBank Supports Digitization of "Karin" Scientific Center Archive 5 The results of the second Junius financial literacy competition have been summarized
Poll