Yerevan, 07.November.2025,
00
:
00
English
Հայերեն Русский
BREAKING
Lavrov: Russia intends to outline concrete steps to resolve issues in Karabakh Armenia President signs decree on calling snap parliamentary elections on June 20 Armenia President petitions to Constitutional Court Armenia legislature convenes special session to consider new Electoral Code Latvia parliament recognizes Armenian Genocide 145 new cases of COVID-19 confirmed in Armenia Armenia acting Deputy PM receives Iran Ambassador Azerbaijanis advance in territory of Nor Ghazanchi village of Karabakh's Martakert again, negotiations underway Lebanon official to Armenians: You were killed by sword, we—by famine, blockade, but culprit is one Al-Arabia: 10,000 people parade with torches in Yerevan in memory of 1.5 million Armenians killed in Ottoman Turkey Greek PM expects to meet with Erdogan in the near future Armenia Ombudsman on protest held in front of Prosecutor General's Office


Արդյո՞ք գլուխը սափրելն ապահովում է «երազանքի» մազեր ունենալը

LIFE
Կիսվել

Մենք գիտենք, որ...

Երբ երեխան դառնում է մեկ, երկու կամ երեք տարեկան, նրան պետք է գոնե մեկ անգամ «քաչալացնել», որպեսզի ապագայում փարթամ և խիտ մազեր ունենա։ 

Իրականում այդպես չէ։

Պարզվում է, որ այսպես, թե այնպես, բնությունը ինչ մազ տվել է, այդպիսին էլ ունենալու է երեխան: Արհեստական բոլոր մեթոդներն այստեղ անզոր են: Ի վերջո, մազերն աճում են մաշկի հաստության մեջ՝ մազային ֆոլիկուլներում, և այն, ինչ դուք կանեք մաշկից դուրս գտնվող մազի հետ, ոչ մի նշանակություն չունի մազի աճման համար։ Երեխայի մազերը սափրելու ժողովրդական հավատալիքը իրականում շատ տարածված համոզմունք է։ Շատ ծնողներ են համոզված, որ երեխայի գլուխը սափրելը հետագայում կհանգեցնի նրա մազերի բուռն աճին, բայց դա ոչ միայն չի լինում , այլ անգամ նման «էկզիկուցիան» կարող է բերել երեխայի համար տարբեր անցանկալի հետևանքների։ Առաջին հերթին երբեմն երեխայի գլուխը սափրելը բերում է նրան, որ մազերը ավելի վատ են սկսում աճել, և երկար ժամանակ նրանց նորմալ աճը չի վերականգնվում՝ կապված սափրման ընթացքում գլխի մաշկի վնասվածքների առաջացման հետ։ Չպետք է մոռանալ նաև այս դեպքում տարբեր մաշկային վարակների առաջացման հնարավորությունը։ Երկրորդ հերթին՝ սափրումից հետո երեխայի գլխին առաջացող կարճ մազերը կարող են երեխայի համար անհարմարավետության զգացում առաջացնել, օրինակ՝ գլխարկ հագցնելիս, և, ի վերջո, առանց մազերի երեխայի գլուխը հնարավոր է, որ ավելի շուտ մրսի ցրտից։ Երրորդ հերթին՝ սափրման նման գործողությունը կարող է երեխայի համար դառնալ իսկական հոգեկան վնասվածք՝ մանավանդ եթե երեխան տարիքով մեծ է և ամեն ինչ հասկանում է։ Իսկ նման սթրեսը զարգացող օրգանիզմի համար անթույլատրելի է։ Ընդհանրապես կյանքում շատ մարդիկ որոշակի գործողություններ կատարում են միայն այն պատճառով, որ «բոլորն էլ այդպես են անում»։

Շատ ժողովուրդների մշակույթում է ընդունված որոշակի հասակում երեխաներին «քաչալացնելը» ըստ ժողովրդական ավանդույթի, կա՛մ կրոնական հավատալիքի, կա՛մ էլ ընդամենը համոզմունքով։ Օրինակ, Հնդկաստանում նորածինների գլուխը սափրում են այն համոզմունքով, որ նրանք բաժանվում են իրենց նախորդ կյանքից և շարժվում են դեպի ապագա (հինդուիզմը համարում է, որ ամեն մարդ մի քանի կյանք է ունենում)։ Մոնղոլիայում փոքրիկի առաջին ճաղատացնելը տոն է (ինչպես, օրինակ, ատամնահատիկը հայերի մոտ), և այդ առիթով հրավիրվում է ամբողջ բարեկամությունը։ Յուրաքանչյուր հյուր սեփական ձեռքով կտրում է մի փունջ մազ, նվեր է մատուցում փոքրիկին և որոշակի բարի ցանկություն հղում նրան։ Իսրայելում չի կարելի մինչև երեք տարեկանը կտրել երեխայի մազերը, և այդ կարգին հետևում են անգամ ոչ հավատացյալ մարդիկ։ Սլավոնների մոտ ևս մինչև մեկ տարեկանը պետք չէ «ձեռք տալ» երեխայի մազերին, քանի որ հավատալիք կա, որ եթե երեխայի մազերը կտրել մինչև մեկ տարեկանը, նա կզրկվի ուժից, կլինի թույլ և հիվանդոտ, կյանքում հաջողակ և հարուստ չի լինի և այլն։ Իսկ մեկ տարեկանից հետո երեխային «քաչալացնելը» համարվել է նոր կյանքի անցում և չար հոգիների հեռացում փոքրիկից։ Անգամ ավանդույթ է եղել երեխայի խոպոպները չորս տեղում կտրելը, որի արդյունքում ստացվել է խաչ։ Ընդ որում, չգիտես ինչու, այդ միջոցառումը պետք է կատարվեր լիալուսնի շրջանում, և անգամ այդ նպատակների համար հատուկ օրացույցներ կային ստեղծված։

Երեխայի մազածածկույթը սկսում է զարգանալ դեռևս ներարգանդային կյանքում, և այդ իսկ պատճառով նորածինները ծնվում են ամբողջ մարմնի և գլխի վրա առկա աղվամազով։ Կյանքի առաջին մի քանի ամսվա ընթացքում այդ աղվամազը թափվում  է, և սկսում է զարգանալ ավելի հաստ և հասուն մազածածկ, որը, ըստ գույնի և ձևի, կարող է տարբերվել աղվամազից։ Պետք չէ անհանգստանալ, որ աղվամազը թափվելուց հետո որոշ ժամանակ նոր մազեր չեն աճում. դա նորմալ է, ժամանակի հետ, միևնույն է, դրանք կզարգանան։ Ինչ վերաբերում  է նրան, որ ի վերջո պետք է երեխայի մազերը կտրել, երբեմն նույնիսկ՝ շատ կարճ, ապա դա էլ է նորմալ, հատկապես ամռանը, բայց երբեք մի սափրեք երեխայի գլուխը, դա իրոք վտանգավոր է։

Ի վերջո, այնպես չէ, որ երեխային «քաչալացնելու» ժողովրդական ավանդույթը ոչ մի իմաստ չունի։ Ժամանակները տարբեր են լինում։ Ներկայումս դա իրոք պետք չէ, բայց, օրինակ, միջնադարում և անգամ 20–րդ դարի սկզբին դա պարտադիր գործողություն է եղել։ Բանն այն է, որ գլխի ոջլի դեմ պայքարի արմատական մեթոդը հենց «քաչալացնելն» է եղել, որը իրոք ձերբազատում է այդ վարակից, բայց ներկայիս սանիտարահիգիենիկ պայմաններում այս վարակը հազվադեպ է հանդիպում, և անիմաստ է դառնում երեխայի գլուխը սափրելը։

Կամո Խաչիկյան

Կիսվել
Timeline
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth
All Timeline »
Most Popular
1 Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Conc... 2 Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s... 3 Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US 4 AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones 5 Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region...
Poll