Yerevan, 16.August.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Նոր որոշումը կարող է փոքր եկամուտ ունեցող որոշ բիզնես տեսակների համար լրջագույն բեռ դառնալ

INTERVIEW

Տնտեսագետ Տիգրան Քեյանի կարծիքով, Երևանի ավագանու կողմից ընդունված 2019 թվականին տեղական տուրքերի և վճարների գծով արտոնություններ սահմանելու մասին որոշումն առանձնապես չի թեթևացնի ՓՄՁ–ների կյանքը: Ավելին, շատերի համար նույնիսկ կարող է դժվարություններ առաջացնել, քանի որ ընդամենը 100 դրամի շրջանառության տարբերության դեպքում մի տնտեսվարողը կարող է օգտվել այդ որոշումից, մյուսը՝ ոչ:

«Մինչև 115 մլն շրջանառություն ունեցողների համար ոչինչ էլ չի փոխվել, նրանք շարունակելու են նույն դրույքաչափը վճարել, իսկ 115 մլն–ից ավելի շրջանառություն ունեցողների համար լրացուցիչ լարվածություն է առաջացել»,– ասաց Տ. Քեյանը: 

Օրինակ, Երևանի վարչական տարածքում հեղուկ վառելիքի, սեղմված բնական կամ հեղուկացված նավթային գազերի վաճառքի թույլտվության համար սահմանված 600 հազար դրամը 2019 թվականի տեղական տուրքի դրույքաչափի 58.33 տոկոսի չափով նվազելու դեպքում կկազմի 250 հազար դրամ, բայց սա այն ոլորտն է, որտեղ 115 մլն–ից ցածր շրջանառություն ունեցողները քիչ կլինեն: 

Բացի այդ, այս որոշումն, ըստ տնտեսագետի, խախտել է նաև համաչափության սկզբունքը, քանի որ ՓՄՁ հասկացության տակ տեղավորվել են բավականին լայն շրջանակներում գործունեություն ծավալող բիզնեսներ:

«Փոքր և միջին բիզնեսը միայն շրջանառությունով տարանջատելը սխալ մոտեցում է, քանի որ կան ոլորտներ, որոնց շրջանառությունը մեծ է, բայց շահույթը՝ փոքր: Օրինակ, առևտրի ոլորտում շրջանառությունը մեծ է, բայց շահույթը մեծ չէ, և բնական է, որ 115 մլն շրջանառություն ունեցող տնտեսվարողի համար լրացուցիչ դժվարություններ են առաջանալու: Նույնը սպասարկման ոլորտին է վերաբերում: Օրինակ, ռեստորանն էլ է սպասարկման ոլորտում, իրավաբանական ծառայությունն էլ, բայց նույն շրջանառության պայմաններում եթե այս երկու ոլորտների շահույթները համեմատենք, ապա իրավաբանական ծառայություններն ավելի շատ շահույթ են ստանում, քան հանրային սննդի ոլորտում գործունեություն իրականացնող ընկերությունները»,– ասաց Տ. Քեյանը:

Տնտեսագետի կարծիքով, նախ հարկավոր է հստակեցնել, թե «ով» է ՓՄՁ, «ով»՝ ոչ: Սխալ է, երբ շրջանառության չափից  է ածանցվում տնտեսվարողի կարգավիճակը: Ամենաճիշտ մոտեցումն, ըստ Քեյանի, այն կլիներ, որ շրջանառության շեմ ընդհանրապես չսահմանվեր:

«Բացի այդ, մարդիկ պետք է հնարավորություն ունենան ինքնուրույն ընտրել, թե հարկման որ ռեժիմում են ցանկանում գործունեություն ծավալել: Ժամանակին տարբեր ոլորտների գործունեության տեսակների հանդեպ տարբեր հարկային ռեժիմներ են գործել: Օրինակ, հանրային սննդի ոլորտը ժամանակին արտոնագրային հարկով էր հարկվում և, անկախ շրջանառությունից, հաստատագրված հարկ էր վճարում: Իսկ հիմա նոր փոփոխություններով իրենք ևս շրջանառության հարկ են վճարում և իրավիճակը բավականին փոխվել է»,– ասաց Տ. Քեյանը:

Տնտեսագետի կարծիքով, առհասարակ նախապատրաստվող հարկային ռեժիմի ցանկացած փոփոխություն և ընդունվող ցանկացած իրավական ակտ պետք է կացնային էֆեկտ չառաջացնի բիզնեսի համար: Այն ընդունելուց առաջ պետք է կիրառվի նաև համաչափության սկզբունք: Եվ եթե մինչև 115 մլն շրջանառություն ունեցող բիզնեսին տարանջատում են ավելի բարձր շրջանառություն ունեցողից, ապա լավ կլիներ, որ այլ ելակետեր նույնպես սահմանվեին:

«Լավ կլիներ, որ, օրինակ, 115 մլն շրջանառությունից բացի, այլ ելակետային սահման էլ լիներ: Օրինակ, 115–ից մինչև 250 մլն–ի համար այլ ելակետային պայմաններ լինեին, 250 մլն–ից մինչև 500 մլն–ի համար՝ այլ, և 500 մլն–ից ավելի շրջանառությունից հետո այլ դրույքաչափ գործեր, որպեսզի համաչափության սկզբունքը պահպանվեր: Այս փոփոխություններով մեծ շրջանառություն ունեցողներից բիզնեսի որոշ տեսակների համար կյանքը բարդացել է, իսկ մինչև 115 մլն շրջանառություն ունեցողների համար ոչինչ էլ չի փոխվել: Ու եթե 115 մլն – ից շատ շրջանառություն և եկամուտ ունեցող բիզնես որոշ ոլորտների համար այն կարող է առանձնապես մեծ բեռ չլինել, ապա մեծ շրջանառություն և փոքր եկամուտ ունեցող շատ բիզնեսների համար կարող է լրջագույն բեռ դառնալ: Ասվածին կհավելեմ նաև, որ ընդհանրապես, թե՛ քաղաքային, թե՛ բարձրագույն իշխանությունները որևէ օրենսդրական փոփոխություն կամ որոշում ընդունեն ոչ թե դեկտեմբերի 31–ի դրությամբ և դրանով սպառողներին և տնտեսվարողներին փաստի առաջ կանգնեցնեն, այլ ժամանակ տան բիզնեսին, որպեսզի տնտեսվարողները նույնպես կարողանան իրենց հետագա անելիքները պլանավորել կամ հասցնեն պատրաստվել սպասվող փոփոխություններին: Հակառակ դեպքում մարդիկ անորոշության մեջ են ընկնում ու չեն իմանում՝ հունվարից հետո իրենց բիզնեսը շարունակեն աշխատեցնե՞լ, թե՞ փակեն»,– ասաց Տ. Քեյանը:

ԱՐՄԻՆԵ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

Over the clouds with AraratBank's Mastercard World Travel CardCustomer Appreciation Day at "Baghramyan" branch: IDBankUnibank Issued Preferred Shares with a Fixed Annual Dividend of 12% Team Telecom Armenia to Become First in Region to Replace 2G with Advanced Networks, Launching Program to Provide New Phones to Subscribers Ucom’s Fixed Network Now Available in Yerevan's Silikyan District UC Berkeley, Stanford, Visa Innovation Center and Much More: a Unique Opportunity for 10 Students from ArmeniaBack to School 2025: HONOR 400 Lite 5G Smartphone Now More Accessible Thanks to Ucom’s Special Offer International Youth Day: AraratBank Ensures Participation of 260 Young People in Tent CampIDBank Replenishes Its Share Capital Unibank Becomes the Gold Sponsor of FC AlashkertUcom Integrates SatisfAI Platform for Continuous Customer Satisfaction Analysis The Power of One Dram Team Visits the Hayordi CampAmeriabank Joins UATE, Marking a Groundbreaking Partnership between the Financial and Technological SectorsWhen September Comes: Idram&IDBankNew Ucom Sales and Service Center Opened at Mashtots Avenue 7/4 Reputation Management in Armenia: Shushan HarutyunyanIDBank's new premium business card – Mastercard Business PreferredUcom and SunChild NGO Launch Innovative "Smart Birdwatching" Educational ProjectRalph Yirikian Delivers a Lecture at Slavonic University's Engineering Summer School Beating the heat, earning idcoins: Idram & IDBankUnibank - the Main Sponsor of the Velosolutions UCI Pump Track World Championship Qualifier in Armenia What to do If you’ve already become a victim of fraud Idram and IDBank participated in Sevan Startup SummitArmenian National Festival Takes Place under AraratBank's SponsorshipArmDrone Community will launch a One-Month Free Educational Program with Ucom’s SupportAmeriabank Receives Euromoney Award for Excellence 2025 as the Best Bank in ArmeniaAraratBank's “The Will to Get Back on Your Feet Again” Film Series to Be Featured at Armenian National FestivalOnline Payments via ApplePay Now Available for vPOS Clients of Ameriabank Ucom Subscribers Increasingly Use Internet While Roaming Horizon Camp: With AraratBank's Support - Towards Leadership and Financial LiteracyIdram at Tech Week 2025Idram and Alipay+ Facilitate Cross-Border QR Payments in Armenia, Connecting Local Merchants with Global Digital Wallet Users"Business Process Optimization with AI" – a Course for the Senior Management of AraratBankA Protected Ecosystem thanks to Advanced Technology: Ucom and FPWC Join Forces DIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” ProgramMoody's upgrades Converse Bank's ratingsAraratBank participated in the WEPs regional experience-sharing workshopIDBank issues the 3rd, 4th and 5th tranches of bonds of 2025AraratBank: Special Rate for SWIFT Transfers up to EUR 20,000 IDBank Opens a New Branch at Homplex MallUcom Launches 5G Network in Abovyan and EjmiatsinCustomer Appreciation Day at IDBankAraratBank Joins BAFT AssociationOver AMD 12 Billion Provided by AraratBank in 2024 to Support the MSME SectorUcom’s General Director Joined the International CirculUP! Forum to Foster Circular Innovation in ArmeniaIDBank Representative Joins the Editorial Board of Trade Finance GlobalDIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” ProgramHow to Protect Your Bank Card Data Ucom Subscribers can Benefit from 5G Network in More than 40 Countries Ameriabank's MyInvest Platform Gains Direct Access to AMXTrader Trading System