Վերին Լարսից՝ Տրապիզոն
ANALYSIS2019 թ. հունվարի 1-ից Վրաստանն արգելելու է ավտոտրանսպորտով ցորենի կամ ցորենի-հաճարի ալյուրի ներմուծում-արտահանումը։ Որոշումը կտարածվի վրացական տարածքով նման բեռնափոխադրումներ կատարող բոլոր երկրների վրա։ Հայաստանը պետք է Վերին Լարսի հսկիչ-անցագրային կետի այլընտրանք փնտրի, և այդպիսին կարող է դառնալ Կովկաս-Փոթի-Կովկաս լաստուղին։ Թվում է, թե խնդիրը հեշտ լուծվողներից է, սակայն, «նոր Հայաստանում» ծավալվող իրադարձությունների լույսի ներքո, երկրի հաղորդակցական անվտանգության համար լրացուցիչ սպառնալիքներ են ծագում։
Նոյեմբերի 20-ից հայկական ԶԼՄ-ներն սկսեցին հաղորդագրություններ տարածել «դադարեցվում է Կովկաս-Փոթի-Կովկաս գծով լաստանավի կանոնավոր երթևեկությունը», «ՀԿԵՈՒ-ն վերացրել է Կովկաս-Փոթի լաստանավի երթևեկությունը» և այլ վերնագրերով։ Հոդվածների առիթը եղել է «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ՓԲԸ-ի ճանապարհային կենտրոնի պետ Դմիտրի Գվոզդևի նամակը` ուղղված ՀՀ բեռնառաքներին, բեռնաստացներին, առաքիչներին։
Զարմանալի է, որ այդ թեմայով հաղորդագրություն պատրաստելիս մեր ԶԼՄ-ները հանկարծ համերաշխորեն «կուրացան» և չնկատեցին, որ նամակում ասվում. առաջին՝ ձեռք առնված միջոցների ժամանակավոր բնույթի, երկրորդ, ոչ թե հաղորդակցության լրիվ դադարեցման, այլ միայն կանոնավոր ուղերթերի դադարեցման մասին։ Եվ երրորդ, բեռների խոշոր խմբաքանակի (30 վագոն) դեպքում աջակցելու ՀԿԵՈՒ-ի պատրաստակամության մասին։
Մամուլում այդ լուրն ուղեկցվում էր տարբեր մեկնաբանություններով, որոնց իմաստը հանգում էր նրան, որ «Ռուսաստանի շնորհիվ» Հայաստանը հացահատիկային բեռներ չի կարող ստանալ նաև ծովով։
Նոյեմբերի 21-ին հայկական ԶԼՄ-ները հրապարակեցին ՀԿԵՈՒ-ի մամլո քարտուղար Ռուբեն Գրձելյանի պարզաբանումը, որ Կովկաս-Փոթի ուղերթն իրականացնող լաստանավի սեփականատերն այն վաճառել է, և առայժմ հայտնի չէ` նոր սեփականատերը կցանկանա՞ աշխատել այդ երթուղում։ Նշենք, որ ՀԿԵՈՒ-ի հետագա պարզաբանումները, թե ընկերության աշխատանքում սկզբունքային ոչ մի բան չի փոխվել, առաջարկի դեպքում երթուղով բեռնափոխադրումները կիրականանան, որ Կովկաս և Փոթի նավահանգիստների միջև հաղորդակցությունն ապահովում են առանձին իրավաբանական անձինք, որոնց սեփականատերերը ոչ ռուսական երկաթուղին է, ոչ էլ Հայաստանում նրա դուստր ընկերությունը, ոչ մի արդյունք չտվեցին։ Հայաստանի նոր իշխանության «վրեժը», ըստ նույն ԶԼՄ-ների, արտահայտվեց նոյեմբերի 21-ին, երբ ՀԾԿՀ-ն որոշեց ՀԿԵՈՒ-ին տուգանել 60 հազար դոլարով։
Մինչ հայկական ԶԼՄ-ները ՀԿԵՈՒ-ն պատկերում էին ամենաանդուր տեսքով, Բաքվում նշում էին Թուրքիայի «բարիդրացիական վերաբերմունքը» Հայաստանի հանդեպ։ Այսպես, նոյեմբերի 19-ին ադրբեջանական ԶԼՄ-ները, հղում անելով թուրքական հանդեսներին, հաղորդեցին, թե իբր Անկարան հայկական 400 մեծաբեռ ավտոմեքենայի թույլատրել է ամեն տարի բեռներ տեղափոխել Տրապիզոն նավահանգստից, ինչպես հայտարարել է թուրքական «Հայերի անհիմն հավակնությունների դեմ կազմակերպության» ղեկավար Գյոքսել Գյուլբեյը։ Ըստ նրա` այդ թույլտվությունը տրամադրել է Վրաստանում Թուրքիայի դեսպանատունը։ Իբր նախկինում հայ վարորդներն օգտվում էին վրացական Փոթի նավահանգստից, բայց «թուրքական Տրապիզոնից օգտվելը նրանց թույլ կտա ամեն մեծաբեռ մեքենայի հաշվով տնտեսել 600 դոլար»։
Ո՞վ է այդ Գյոքսել Գյուլբեյը։ Թուրք նացիստ։ Ի դեպ, նա պարբերաբար բարձրաձայնում է, թե Արցախն օթևան է տվել Քրդական աշխատավորական կուսակցության (PKK) անդամներին, և իբր Արցախի տարածքում «ահաբեկիչներ են պատրաստվում»։ Նրա հետ հարցազրույցներ են տպագրում թուրքական հայտնի հանդեսներ, օրինակ` «Միլիեթ» թերթը։ Մի խոսքով, նա Թուրքիայի և նրա արտասահմանյան տերերի մտադրությունների «մունետիկն» է, որին օգտագործում են անհրաժեշտության դեպքում։ Գյուլբեյի «սենսացիոն մերկացումներին» հաջորդեց Բաքվի անհապաղ արձագանքը։
Այնուամենայնիվ, եթե Վրաստանն արգելի տրանսպորտով ցորենի ներկրումը, ապա Հայաստանն ստիպված կլինի օգտվելու այլընտրանքային «Վերին Լարս» անցակետից, որն օբյեկտիվորեն գլուխ չի հանում բեռնահոսքից, հատկապես ձմռանը։ Եվ այլընտրանք պետք է դառնա ոչ թե «թուրքական ափը», Կովկաս-Փոթի-Կովկաս լաստուղին։ Հարց է ծագում. ինչու՞ է «տեղեկատվական հարձակում» կազմակերպվել ՀԿԵՈՒ-ի վրա։
Վարկածները շատ չեն, և բոլորը, այսպես, թե այնպես, հանգեցնում են «նոր Հայաստանի» իշխանության վրա ամերիկացի խորհրդատուների թաքնված ազդեցության մտքին։ Բոլթոնը Երևան էր եկել նաև նրա համար, որ տեղում նախապես ստուգեր հակառուսական տրամադրությունների աճի, Հայաստան եկող տրանսպորտային հոսքերը ռուսական և իրանական ուղղություններից խստորեն դեպի վրաց-թուրքական երթուղիներ վերուղղելու հնարավորության հարցը։
Ռուսաստանի նկատմամբ անթաքույց ատելություն ունեցող և Հայաստանին «ապառուսականացնելու» անհրաժեշտություն քարոզող հենց այդ ուժերը խոսեցին Թբիլիսիի հետ Երևանի ամենասերտ հարաբերությունների անհրաժեշտության մասին, ընդհուպ երկու հարևան հանրապետությունների միջև «սահմանների ջնջումը»։
IDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in Armenia
GRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia
Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition
Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi Camp
Idram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNet
Ucom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia
Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital Future
IDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United States
RoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship
“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.”
Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad Announced
Unibank's VISA DIGITAL cards are now free
Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of Understanding
Idram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant International
STEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s Support
Solar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of
Ucom and SunChild
Idram Announces Partnership with WeChat Pay
AraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US
“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature
Speed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program
Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia
Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube Invest
Idram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition Concludes
Lusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation
5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathon
Ucom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor
AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
"You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel Cardholders
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow
Suren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International Forum
Pay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoins
Unibank Launches Online Queue Booking System
With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship 
