Տիգրան Աթանեսյան. «Առանց փոխհամաձայնության, Կառավարություն-ԱԺ առճակատման դեպքում լուծում չենք ունենալու»

POLITICS 4 May, 2018 15:02

Ե՞րբ կարող է լուծարվել ԱԺ-ն

Գործող Սահմանադրությամբ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնելու կարգավորումները բավականին սակավ են: Այդ կարծիքին է փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը, ում հետ զրույցում փորձեցինք հասկանալ ընտրություններ անցկացնելու իրավական հնարավորությունները:

«Պարոն Փաշինյանը հուշում էր՝ կառավարության ծրագիրը չի հաստատվում, որից հետո էլ ԱԺ-ն լուծարվում է: Բայց սա այդքան հեշտ չէ, որովհետև ծրագիրը չհաստատելուց հետո ԱԺ-ն նոր վարչապետ ընտրելու իրավունք ունի: Իսկ եթե ծրագիրը չի հաստատվում, վարչապետ չի ընտրվում, միայն դրանից հետո է իրավունքի ուժով ԱԺ-ն լուծարվում: Հետևաբար՝ պետք է կատարվի մեխանիկական գործողություն՝ պետք է չընտրվի նոր վարչապետ: Այսինքն՝ պետք է քաղաքական փոխհամաձայնություն լինի: Ինքնաբերաբար, կամ կառավարության պնդմամբ ԱԺ-ն չի կարող լուծարվել: ԱԺ-ն անգամ սեփական նախաձեռնությամբ չի կարող ինքնալուծարվել՝ պետք է տեղավորվի վերոնշյալ մեխանիզմի մեջ: Հետևաբար՝ քաղաքական խնդիր կա: Երբ Ն. Փաշինյանը հայտարարում է, որ իրավիճակից դուրս գալու համար անհրաժեշտ է քաղաքական փոխհամաձայնություն, խոսքը նշվածի մասին էր»,-Past.am-ի հետ զրույցում ասաց Տ. Աթանեսյանը:

Փաստաբանն այլ տարբերակներ ևս մեջբերեց. «Եթե Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետ է դառնում, ներկայացնում է ծրագիր, ծրագիրը չի հաստատվում, նոր վարչապետ չի ընտրվում և ԱԺ-ն իրավունքի ուժով համարվում է լուծարված: Մյուս տարբերակն էլ այն է, որ վարչապետին անվստահություն են հայտնում, ստեղծվում է նոր կառավարություն, և այդ նոր կառավարության ծրագիրը չի հաստատվում: Այդ դեպքում ԱԺ-ն միանգամից է լուծարվում: Նշված տարբերակը, սակայն, այս պարագայում հնարավոր չեմ համարում, որովհետև եթե Ն. Փաշինյանը դառնա վարչապետ, իրեն մեկ տարի չեն կարող անվստահություն հայտնել: Իսկ մեկ տարվա մեջ բավականին բարդ իրավիճակներ կառաջանան՝ դու կունենաս քո հետ չաշխատող ԱԺ, ինչը կոնֆլիկտ է առաջացնելու, կա նաև բյուջեի չհաստատման խնդիր և այլն: Մեծ հաշվով՝ եթե բոլոր 4 խմբակցությունների կողմից միասնական գործելու քաղաքական փոխհամաձայնություն չլինի, այլ լինի Կառավարություն-ԱԺ առճակատում, ապա մենք լուծում չենք ունենալու:Եթե ընդունենք, որ ՀՀԿ-ն խիստ ընդդիմություն է լինելու և բլոկ է անելու բոլոր նախաձեռնությունները, ապա կառավարման ճգնաժամ է լինելու: Այս դեպքում, չգիտեմ, երևի արդեն Սահմանադրական դատարանի օգնությանը պետք է դիմել և մեկնաբանություն ստանալ, թե ինչ կարելի է անել: Այսինքն՝ իրավական դաշտում, մեր նոր Սահմանադրության առումով այդ առճակատումը մեկ տարի լուծում չի ունենա»:

Դիտարկմանը, փաստորեն, իրավական դաշտում լուծումներն, ըստ էության, բարդ են, փաստաբանն արձագանքեց. «Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետ դառնալով հեղափոխությունը չի ավարտվելու: Բավականին երկար պայքար է: Եթե ի դեմս ՀՀԿ-ի ունեցանք ըմբոստացող, անզիջում կառույց, ապա բարդ է լինելու: 1993 թ. նման իրավիճակ կար Ռուսաստանում, երբ նախագահն իր լեգիտիմիությունը դրեց նժարի վրա, կոպիտ ասած, անցավ Սահմանադրության վրայով և լուծարեց ներկայացուցչական մարմինը: Սա խնդրահարույց եղավ ՌԴ-ի համար և ներկայացուցչական մարմնի հեղինակությունը մինչև օրս այնտեղ շատ ցածր է: Այստեղ խոսքն արդեն ոչ թե իրավական լուծումների, այլ հեղափոխական կամ ուժային լուծումների մասին է, որը չգիտենք, թե ինչի կբերի: Եղած սահմանադրական կարգավորումներով առանց փոխհամաձայնության և առանց կոնսենսուսի խնդիրներ չեն լուծվելու»:

Փաստաբանից խնդրեցինք զուգահեռ անցկացնել ներկա և նախորդ Սահմանադրությունների միջև: Մասնավորապես՝ իշխանափոխության համար ո՞րն էր ավելի լայն հնարավորություններ տալիս:

«Գործողը: Այսօրվա իրադարձությունները ևս ցույց են տալիս դա: Իհարկե, բարդ հարց է, մի քիչ իրավաբանական ոլորտից դուրս եմ գալիս, բայց նախորդ Սահմանադրությամբ և՛ 1995 թ. և՛ 2005 թ.-ին նախագահի դիրքը շատ հզոր էր: Իշխանափոխությունն ասոցացվում էր նախագահի փոփոխությամբ, ինչն ընտրություններով պետք է լիներ: Սա նշանակում էր հսկայական ռեսուրս, մշտական լարվածություն, ընտրակեղծիքներ, որոնց դեմ պայքարելն, ըստ իս, հնարավոր չէր: Հիմա, որպեսզի արդեն զուտ տեխնիկական մասով լինի իշխանափոխություն, բավարար է մեկ երկու քվեարկություն ԱԺ-ում: Ժողովրդի ճնշման տակ վարչապետը հրաժարական տվեց, իսկ նախորդի դեպքում, եթե նախագահը հրաժարական տար, հարց էր՝ ի՞նչ էր լինելու: Օրինակ՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հրաժարականից հետո ունեցանք խայտառակ ընտրություններ: Հիմա, երբ ընտրակեղծարար մեքենան հօգուտ իշխանության չի աշխատում, մնացել են կոնկրետ անուն ազգանուններով մարդիկ, որոնց վրա կա ժողովրդական ճնշում, իշխանափոխությունը հնարավոր է դառնում: Այս դեպքում կարելի է ասել, որ նոր Սահմանադրությունն իր չար կատակն արեց այն ընդունողների նկատմամբ»,-եզրափակեց փաստաբանը:

Աննա Բադալյան