Հերոսից՝ «հերոս», մի քայլ
ANALYSIS
Հերոս բառի իմաստը հասկանալու համար նախ պետք է հասկանալ, թե ինչ է այն նշանակում: Բացատրական բառարաններում «հերոս» բառը բացատրվում է այսպես՝ մարդ, ով սխրանքներ, սխրագործություններ կարատելով աչքի է ընկնում, անուն հանում և իր դարաշրջանին հատուկ բնորոշ գծերը մարմնավորելով` դառնում շրջապատի հիացմունքի ու ընդօրինակության «առարկան»:
Այսինքն, հերոսը նա է, ով նախ շրջապատին չի խաբում, չի թալանում, չի հարստահարում, վարում է օրինակելի կյանք և մաքուր հետագիծ թողնելով` իր ու իր միջավայրի համար կերտում է դեպի լուսավոր ապագա տանող ճանապարհ: Քանի որ պատմությունը, ցավոք, ճշգրիտ գիտություն չէ, այլ գրվում է սովորական մարդկանց թեթև ձեռքով, ապա ժամանակի հեռվից դժվար է ասել, թե իրականում տվյալ անձն, ով իր ժամանակին ընկալվել է որպես հերոս, դրանից հետո ինչ «տիտղոսի» կարժանանա:
Ամեն դեպքում, երկու դեպքում էլ գործ ունենք հասարակության ընկալումների հետ: Եվ կախված այն բանից, թե տվյալ ժամանկաշրջանում ինչպիսին են եղել դրանք, հերոսը կարող է շարունակել վայելել իր փառավոր «կոչումը», կամ շատ արագ հայտնվել պատմության աղբանոցում: Հիմա, երբ ամեն ինչ իրար է խառնվել, դժվար է ասել, թե ով է մերօրյա հերոսը: Չի բացառվում, որ տարիներ հետո, կարող է, այնպիսի մարդկանց անուններ լսենք, որ գերեզմանում ննջելիս նույնիսկ դիվադադար լինենք: Բայց մեր դիվադադարը ոչ ոք չի տեսնի: Ու այն ժամանակ էլ հաստատ կլիեն մարդիկ, ովքեր դեմքի խելոք արտահայտությամբ կփորձեն իրենց կարծիքը փաթաթել հասարակության վզին, կբերեն փաստեր, փաստարկներ հասարակությանը համոզելու համար, որ իրենք են ճիշտը:
Ու երբ «թերթում» ես Հայաստանի անկախացման առաջին օրերի «թեզերն» ու պատմությունները և դրանք պրոյեկտում ներկայի վրա, հարց է ծագում, թե իրականում ովքեր են հերոսները: Նրանք՝ ովքեր Հայաստանը էկոլոգիական աղետից փրկելու «դրոշով» եկան ու հետո երկիրը «հանձնեցին» բորենիներին, թե նրանք, ովքեր արդեն երկար տարիներ, մի կտոր հաց ու խաղաղ երկինք ունենալու երազանքով ամեն օր անկողին են մտնում ու փառք տալիս Աստծուն:
Հիմա, երբ ազգովի կանգնած ենք էկոլոգիական աղետի շեմին, երբ հանքերը շարունակվում են անհասցե թալանվել, բնությունը տքում է իրեն հասցված վերքերից, հանկարծ հարց է ծագում` իսկ ո՞ւր են հերոսները:
Ո՞ր են այն մարդիկ, ովքեր ամբիոններից ճոխ-ճոխ գիտական ճառեր էին ասում, թե Հայաստանը կանգնած է էկոլոգիական աղետի շեմին, ու եթե շարունակի աշխատել «Նաիրիտը», բոլորս ազգովի կոչնչանանք: Այդ վա՛յ «գիտնականները», չգիտես ինչու, հիմա մեծահոգաբար լռում են ու ոչինչ չեն ասում, թե ամեն օր սննդի հետ քանի գդալ սինթետիկ ծագում ունեցող ու գենետիկորեն մոդիֆիկացված աղբ ենք ընդունում, որի աղետալի հետևանքներն արդեն տեսանելի է: Բա ինչի հիմա ոչ ոք դրոշ չի վերցնում ու չի աղաղակում, որ էկոլոգիական աղետը վաղուց արդեն մտել է մեր ստամոքս ու առանց շտապելու սկսել է քայքայել ու թունավորել այն:
Հիմա հարց, ո՞վ է ժամանակի հերոսը: Նա, ով հասարակության այն ժամանակի ընկալումների չափումով կարողացել է ճարպիկ գտնվել ու անուն հանե՞լ, թե նա, ով իր լուռ գոյությամբ ամեն օր պայքարում է խմբակային «թունավորման» ու ապազգային այլ դրսևորումների դեմ: Մնում է հասկանալ, թե այս ֆոնին ինչ կապ ունի, թե որ փողոցը կամ այգին ում անունով է կոչվում: Կան քաղաքներ, որտեղ փողոցներն ընդամենը թվերով են իրարից առանձնանում, ու դրանից ոչ ոք երբեք իրեն դժբախտ ու լքված չի զգում:
Այնպես, որ հերոսների մասին խոսելիս հարկավոր է մի քիչ զգույշ լինել ու քիչ աղաղակել: Երկրի ու ժողովրդի բարեկեցության համար մտահոգվողներն ավելի լավ է այլ դաշտում մենամարտեն, քան ժամանակ վատնեն պատմության արխիվներից ու անցյալի էջերից մեջբերումներ անելու վրա:
Արմինե Գրիգորյան




















































